განმარტება - I-VIII საუკუნეების მამათა და სხვა ავტორთა ბიბლიური კომენტარები - აპოკ_6_1_17 - აპოკალიფსისი

11. და მიეცა მათ სამოსლები სპეტაკები და ითქუა მათდა მიმართ, რაჲთა განისუენონ მცირედ ჟამღა, ვიდრემდის აღესრულნენ მათ თანა მონანი და ძმანი მათნი და რომელთა ეგულებოდა სიკუდილი, ვითარცა მათ.

***

მიმოხილვა: სამოთხე ღიაა ქრისტეში მკვდართათვის; ხორცისთვის უხილავი ხილულია სულისთვის - როგორ დაინახა იოანემ სულით ქრისტესთვის წამებულთა სულები (ტერტულიანე). საკურთხეველი - ეს არის ზეცა, საითკენაც აღივლინებიან მოწამეთა ლოცვები (ვიქტორინე პეტავიელი, ეკუმენიუსი, ბედა პატივდებული). მოწამეთა სულები ითხოვენ ღმრთის სასუფევლის დადგომას და უსჯულოებისთვის შურისგებას არა კაცთა, არამედ დემონთა მიმართ (პრიმაზიუსი, კასიოდორე, ბედა პატივდებული). არავის, მსაჯულის გარდა, უფლება არა აქვს მიუტევოს ან დასაჯოს (კვიპრიანე კართაგენელი). წმინდანთა ნუგეშია - სპეტაკი სამოსი, სულიწმიდის ნიჭები. ეს ნიშნავს, რომ ისინი სისხლით განიწმინდნენ და ცოდვის მთელი სისაძაგლე თავიანთი სულებისგან ჩამოირეცხეს (ვიქტორინე პეტავიელი, ეკუმენიუსი, პრიმაზიუსი). სასჯელი აყოვნებს წმინდანთა რიცხვის შესავსებად (ფულგენციუს რუსპიელი). ყოველი მართალი ღირსეულ ადგილს დაიკავებს (ანდრია კესარიელი) და უკვდავ სხეულს მიიღებს (ბედა პატივდებული).

***

რატომ არის, რომ სამოთხის სფერო, რომელიც იოანეს გაეხსნა სულში, და რომელიც საკურთხევლის ქვეშ იმყოფება, არ ავლენს სხვა სულებს, მოწამეთა სულების გარდა? როგორ მოხდა, რომ პერპეტუამ, უმამაცესმა მოწამე ქალმა, თავისი ტანჯვის დღეს, სამოთხე რომ გაეხსნა, იქ მხოლოდ მოწამეები იხილა (1), თუ არა იმიტომ, რომ რომფეა (მახვილი - "აპოკ." რედ.), სამოთხის დარაჯი, არავის უშვებდა იქ, არც ადამში გარდაცვლილებს, გარდა ქრისტეში გარდაცვლილებისა? ღმერთისთვის, - ქრისტესთვის, - ახალ და უჩვეულო სიკვდილს მოსდევს (გადასახლება) სხვა კერძო ნავთსაყუდელში. ამრიგად, შენიშნე განსხვავება წარმართისა და მორწმუნის გარდაცვალებებს შორის: თუკი შენ კვდები ღმრთისთვის (როგორც გვარიგებს ნუგეშინისმცემელი), ეს მოხდება არა საწოლში, არამედ მოწამეობრივად. შენ იღებ შენს ჯვარს და მისდევ უფალს, როგორც ეს თავადვე ბრძანა (იხ. მათე 10:38- რედ.). სამოთხის ერთადერთი გასაღები - შენი სისხლია.

ტერტულიანე, სულის შესახებ.

სულის უხილავია თავისი სხეულის მდგომარეობისა და სუბსტანციის თვისების გამო, ასევე იმათ ბუნებათა გამო, ვისთვისაც უწევს მას იყოს უხილავი. ჭოტის თვალები ვერ ხედავენ მზეს; არწივები კი ისე ზრდიან თავიანთ ბარტყებს, რომ მათ უნარებს მხედველობის სიმყარის მიხედვით აფასებენ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ისინი მათ არ აღზრდიან, როგორც გადაგვარებულს, რომელსაც არ შეუძლია აიტანოს მზის სხივები. გარდა ამისა, ზოგიერთისთვის რაღაც უხილავია, სხვებისთვის კი ხილული, მაგრამ არა იმიტომ, რომ ის უსხეულოა, არამედ იმიტომ, რომ სხვადასხვა უნარებს ფლობენ. მზეც ხომ სხეულია, რადგან ის - ცეცხლია; მაგრამ რასაც აღიარებს არწივი, იმას უარყოფს ჭოტი, ოღონდ ამას არწივისთვის არანაირი ზიანი არ მოაქვს. ასევე სულის სხეული უხილავია ხორცისთვის, მაგრამ ის, მაინც ხილულია სულისთვის. ასევე იოანეც, იყო რა ღმრთის სულში, ხედავდა მოწამეთა სულებს.

ტერტულიანე, სულის შესახებ.

საკურთხევლის ქვეშ - ანუ მიწის ქვეშ, რადგან, როგორც ცას, ისე მიწას საკურთხეველს უწოდებენ. ისევე, როგორც რჯული იქმნა ჭეშმარიტების სახედ, რომელიც განმარტებულ იქნა ორ სამსხვერპლოსთან მიმართებით: (ერთი) ოქროსი შიგნიდან, (და მეორე) - რკინისა გარედან (შეად. გამ. 27:2; 30:3 - რედ.). გვესმის, რომ საკურთხეველს უწოდა ზეცა უფალმა, რომელმაც მოგვცა მოწმობა, რადგან ამბობს: ხოლო თუ მიგაქვს შესაწირავი საკურთხეველთან - უეჭველად, ჩვენი შესაწირავი ჩვენი ლოცვებია - და იქ გაიხსენებ, რომ შენი ძმა ძვირს იზრახავს შენთვის, დაუტევე შენი შესაწირავი საკურთხევლის წინ (მათე 5:23-24), უეჭველად, ლოცვები ზეცაში ადის. ამიტომ ოქროს საკურთხეველი, რომელიც შიგნით იყო, გააზრებულია, როგორც ცა. აკი მღვდელიც, რომელსაც ჰქონდა ქრისტეს ბრძანება, წელიწადში ერთხელ შედიოდა ტაძარში ოქროს საკურთხველთან. მან უჩვენა, რომ სულიწმინდა აპირებს ამის განხორციელებას - რათა ქრისტე ევნოს, რომ ერთ დღეს ეს მოხდეს. ასე გაიგება რკინის მიწაც, რომლის ქვეშაც მდებარეობ ჯოჯოხეთი. (ეს მიწა) არის სასჯელისა და ცეცხლისგან მოშორებული ადგილი, წმინდანების მშვიდი სავანე, სადაც ბოროტები, მართალია, ხედავენ მართლბს და ესმით მათი, მაგრამ მათთან გადასვლა არ შეუძლიათ.

მღვდელმოწ. ვიქტორინე პეტავიელი, გამოცხადების განმარტება.

როდესაც თქვა, რომ ეკლესია ამჯამად განიცდის სხვადასხვა უბედურებას, იოანე ასევე საუბრობს სულის დიდებაზე სხეულის ტანჯვის შემდეგ. საკურთხევლის ქვეშ, - ირწმუნება იგი, - ვიხილე - ანუ საუკუნო ქების საიდუმლო ადგილას. ეს არის ოქრის სიმაღლე, რომელიც მდებარეობს შიგნით, უფლის სხეულის კიდობანთან ახლოს და მასზე უფალს არ სწირავენ ხორცსა და სისხლს, როგორც გარეთ, არამედ მხოლოდ ქების მსხვერპლს - საკმეველს.

ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების გადმოცემა.

ამრიგად, უფლის მეხუთე მხსნელი საქმე, რომელიც აღესრულება ძღვნად კაცობრიობისთვის, რომელმაც ახსნა უფლის მეხუთე ბეჭედი და მოგვანიჭა ცოდვების შენდობა და ღმერთთან სიახლოვე - ბორკილები და ცემაა, რომლითაც უფალი წარდგა პილატეს წინაშე, რაც თავად პილატესგანაც თავმდაბლობით დაითმინა. ესაიამ ამ ცემის შესახებ ისაუბრა იმ ადგილას, სადაც ღვთის ანგელოზები ეკითხებიან უფალს: ეგ რა ნაჭრილობები გაქვს ხელზე? მიუგებს: ჩემს მოყვარეთა სახლში ვარ ნაცემი (ზაქ. 13:6) (2). აკი ამან განკურნა ჩვენი ჭრილობები, რაც იერუსალიმიდან იერიქონისკენ მიმავალ გზაზე მივიღეთ, როდესაც მძარცველები დაგვესხნენ თავს, დაგვაბეს და დაჭრილი, ცოცხალ-მკვდარი მიგვატოვეს, ლუკას იგავის თანახმად  (შეად. ლუკა 10:30-37).

ამასთან, მან ჩვენი ბორკილებიც დაამსხვრია - ცოდვების მახენი, რომლითაც ვართ გარემოცულნი: ბოროტეულთა ბორკილების გარს შემომერტყნენ (ფსალმ. 119:61), როგორც წინასწარმეტყველი ამბობს. შესაძლოა, ბოროტმა ეშმაკმა არაფერი იცოდა მის შესახებ, სიხარულით მთვრალმა მახვილი ჩასცა თავის თავს და ჩამოშორდა თავის ბოროტ წამოწყებას. როდესაც ეს (მეხუთე ბეჭდის ახსნა) შედგა, წმინდანები, რომლებიც მანამდე ამოწმებდნენ, ძველი აღთქმის თანახმად, მდუმარედ იყვნენ, ჯერ კიდევ არ იცოდნენ, რომ ეს ქრისტესთან დაკავშირებით აღსრულდებოდა და მათ არაფრი ახსოვდათ, თუ რას აკეთებდნენ თავად. აკი თუ აფურთხებდნენ კიდეც მას, სცემდნენ და სახეში ურტყამდნენ. ეს ხდებოდა ფარულ სასამართლო პროცესზე, მღვდელმთავართა უკანონო სინედრიონში, მხოლოდ მსახურებისა და მათი თანდასწრებით, ვინც კრებაზე იყო მოწვეული. როდესაც მათ იხილეს პილატეს ბრძანებით შეკრული და გამათრახებული უფალი ხალხის წინაშე, მთელი იუდეველი ხალხის წინაშე, ისინი აჯანყდნენ ამის შემდეგ და, რადგან ის, რაც უფალს დაემართა, აუტანელი იყო, მათ გაიხსენეს ისიც, რაც მათ დაემართათ. რადგან, როგორც ნათქვამია, საკურთხევლის ქვეშ მიხილე მათი სულები, ვინც მოკლულ იქნენ ღვთის სიტყვისა და მოწმობისთვის, რომელიც ჰქონდათ. ეს ნიშნავს: მე ვიხილე წამებულთა სულები უმაღლეს ადგილზე; რადგან ისინი ზეცის საკურთხეველზე იყვნენ მოთავსებულნი. თუ რომელი მოწამეები იხილა, საუბრობს შემდეგ, რომ ისინი მოკლულ იქნენ ძველი აღთქმის წმინდა სიტყვისა და ეკლესიისთვის, ან მათი სინაგოგისთვის. რადგან მოწამეები მარტო თავისთვის როდი კვდებიან, არამედ წვლილი შეაქვთ საერთო საქმეში. ჭეშმარიტად, მათი სიმამაცე სხვებისთვის მაგალითი ხდება და ღვთის შემეცნებას საფუძვლად უდევს წმინდანთა სისხლი.

ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.

მეხუთე ბეჭდის ახსნა - ეს ნიშნავს წმინდა მოწამეთა ლოცვა-ვედრებას, ღვთისადმი აღვლენილს მდევნელებისთვის, რათა ღმერთმა ისინი მოაქციოს, თუკი ღირსნი იქნებიან, უღირსნი კი განადგურდნენ, რათა არც მართალ ადამიანებს ავნონ.

ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.

ჩვენი სურვილია - მალე ვიმეფოთ, და არა ხანგრძლივად ვიმსახუროთ. და თუკი ლოცვაში რომც არ მოგვცემოდა ვედრება სასუფევლის მოსვლის შესახებ, ჩვენ თვითონ ვიტყოდით ამას, მსწრაფნი ჩვენი სასოების აღსრულებისკენ. საკურთხევლის ქვეშ მყოფ მოწამეთა სულები მოუთმენლად შეჰღაღადებენ უფალს: როდემდის, მეფეო, არ განსჯი და შურს არ იძიებ ჩვენი სისხლისთვის მიწის მკვიდრთაგან? რადგან მათთვის შურისძიება სამყაროს აღსასრულს უკავშირდება. არა, დაე, მალე მოვიდეს, უფალო, შენი სუფევა! ეს არის ქრისტიანთა სანუკვარი ოცნება, წარმართთა შერცხვენა, ანგელოზთა სიხარული; ჩვენ ამისთვის ვიღვწვით ან, უკეთ რომ ვთქვათ: ვლოცულობთ მისთვის.

ტერტულიანე, ლოცვის შესახებ.

არა ადამიანების, არამედ დემონების წინააღმდეგ, რომელთაც ურჩევნიათ დარჩნენ მიწის მკვიდრთა შორის, მიმართავენ ისინი თავის ლოცვას, რადგან წმინდანთა სიყვარული ხმას იმაღლებს არა თავისი მოდგმის, არამედ მათ საწინააღმდეგოდ, ვისაც ადამიანები დაღუპვამდე მიჰყავთ.

ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.

ეს ხორციელი მნიშვნელობით არ უნდა გავიგოთ: ისე არა, რომ მათ რისხვა შურისგებისკენ უბიძგებს, რადგან წინა სიტყვებიდან ვიცით, რომ მადლის გადმოვსლა მტრების სიყვარულსაც გვაიძულებს. ცხადია, რომ ისინი ლოცულობენ ცოდვის სამეფოს წინააღმდეგ და სწყურიათ უფლის სამეფო იმ წყურვილით, რომლითაც ჩვენ ვლოცულობთ - მოვიდეს სუფევა შენი (მათე 6:10).

პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.

ფსალმუნის ავტორი ღმერთს შესთხოვს, რომ შური იძიოს იმ მორწმუნეების სისხლისთვის, ვინც მისი სახელის გამო ეწამა. შურისძიება ხომ ის საშუალებაა, რომლითაც ძალადობა და უსამართლობა გაქარწყლდება სამართლიანი ანგარიშსწორებით. მაგრამ როგორც ჩანს, აქ მეფსალმუნეს სურს ის, რაც უკავშირდება მტრის (სარწმუნოებისკენ) მოქცევას. რადგან ამჟამად მათთვის შურისძიება დროებით ხდება, ისინი თავიდან აიცილებენ საუკუნო წყევლის სიკვდილს. აკი აპოკალიფსისში ვკითხულობთ, რომ მოწამეთა სულები, როდესაც ღვთის სამსხვერპლოს ქვეშ (იმყოფებიან), ითხოვენ, რომ მათ შური მიეგოთ ღვთიური განსჯით. რა სახის შურისძიება უნდა გვესმოდეს ჩვენი ნათქვამის შესაბამისად, რამეთუ ნეტარნი თავად არ ესწრაფვიან უმოწყალო შურისძიებას, რადგან მათ მიიღეს მითითება: კეთილი უყავით თქვენს მოძულეთ და ილოცეთ თქვენსავ მდევნელთა და შეურაცხმყოფელთათვის (მათე 5:44) და სხვ. დაბოლოს, თავად უფალი, თავისი მცნებების ყოვლისშემძლე აღმსრულებელი, ჯვარზე გაკრული, ამბობს: მამაო, მიუტევე ამათ, რადგანაც არ იციან, რას სჩადიან (ლუკა 23:34).

კასიოდორი, ფსალმუნთა განმარტება.

როდემდის, მეფეო, წმინდაო და ჭეშმარიტო, არ განსჯი და შურს არ იძიებ - ისინი ასე ლოცულობენ, არა მტრების მიმართ სიძულვილის გამო, რომელთა შესახებაც ამ სოფელში ითხოვდნენ, არამედ სამართლიანობის სიყვარულით, როდესაც თავად იმყოფებიან მსაჯულთან ახლოს და, მასთან შეთანხმებით, ლოცულობენ იმ განკითხვის დღისთვის, რომელიც დაამხობს ცოდვის სამეფოს და როდესაც აღდგებიან მათი დახოცილი სხეულები. ასევე ახლა ჩვენც, მიუხედავად იმისა, რომ გვემცნო მტრებისთვის ლოცვა, მაინც ვამბობთ და უფალს ვევედრებით: მოვიდეს სუფევა შენი (მათე 6:10).

ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების გადმოცემა.

ამავდროულად, თუ ვინმეს ჰგონია, რომ მას, უგუნურს, თავისი უდროო აჩქარებით, ყველა ადამიანისთვის შეუძლია ცოდვების შენდობა ან ბედავს უფლის მცნებების შეცვლას, მაშინ იგი არა მხოლოდ არ ეხმარება, არამედ ვნებს დაცემულ ადამიანს. არ დაემორჩილო განაჩენს, იფოქრო, რომ არ უნდა ილოცო ღვთის მოწყალებისთვის და, უფლის მოძულების შემდეგ საკუთარ ძალას დაეყრდნო, ნიშნავს საკუთარ თავს რისხვა დაატეხო თავს. ღვთის საკურთხევლის ქვეშ მოკლული მოწამეების სულები ხმამაღლა ღაღადებენ: როდემდის, მეფეო, წმიდაო და ჭეშმარიტო, არ განსჯი და შურს არ იძიებ ჩვენი სისხლისთვის მიწის მკვიდრთაგან? ამასთანავე მათ ებრძანათ, რომ დამრცხრალიყვნენ და კვლავ მოეთმინათ. ამიტომ კარგია განა ვისურვოთ, რომ ვინმეს შეეძლოს, მსაჯული ღმერთის გარდა, განურჩევლად პატიება და ცოდვების მიტევება, სხვების დაცვა, თუ თვითონ მანამდე არ არის დასჯილი? განა მოწამეები გვიბრძანებენ რაიმეს გაკეთებას? თუ ეს სამართლიანია, დასაშვებია, არ ეწინააღმდეგება თვით უფალს, მაშინ ღვთის მღვდელმა უნდა გააკეთოს ეს მარტივად და მოხერხებულად დათანხმდეს შესრულებაზე, როდესაც პატიებაში დაცულია ზომიერება. მოწამეები გვამცნობენ რაიმეს გაკეთებას? თუ მცნება არ არის დაწერილი უფლის კანონში, მაშინ ჯერ უნდა გავარკვიოთ, გამოითხოვეს თუ არა მათ უფლისგან ის, რასაც შესთხოვდნენ, შემდეგ კი უნდა აღასრულონ ნამცნები. რადგან ყოველთვის არ არის ნებადართული ღვთის დიდება იყოს ის, რისთვისაც მოცემულია ადამიანური აღთქმა.

წმ. კვიპრიანე კართაგენელი, დაცემულთა შესახებ.

ვინც ყველაფერს ხედავს, სურდა რომ გვცოდნოდა, რომ ისინი - მოკლულთა სულები - მოელიან შურისგებას სისხლის, ანუ თავიანთი ხორცის გამო, მიწის მკვიდრთათვის. მაგრამ რადგან ჟამთა აღსასრულს მოვა წმინდანთა საუკუნო ჯილდო და ბოროტთათვის წყევლა, ნათქვამია, რომ ისინიც მოელიან. იოანე ამბობს, რომ თავიანთი ხორცის ნუგეშად მიეცათ მათ სპეტაკი სამოსი, ანუ სულიწმიდის ძღვენი.

მღვდელმოწ. ვიქტორინე პეტავიელი, გამოცხადების განმარტება.

ამის გამოთქმის შემდეგ (როდემდის, მეფეო, წმიდაო და ჭეშმარიტო, არ განსჯი და შურს არ იძიებ ჩვენი სისხლისთვის მიწის მკვიდრთაგან?), მათ, უპირველეს ყოვლისა, მიეცათ სპეტაკი სამოსი. ეს ნიშნავდა, რომ ისინი საკუთარი სისხლით განიწმინდნენ და მათგან ჩამორეცხილია ყოველგვარი ცოდვა. შემდეგ კი ესმათ, რომ ცოტა ხანს კიდევ დამცხრალიყვნენ, ვიდრე არ გასრულდებოდა მათ თანა-მონათა და ძმათა რიცხვი, რომელნიც მათსავით მოკლულ უნდა იქმნენ. რადგან უსამართლო იქნებოდა, ხელი შეეშალათ მათთვის, ვინც თავიანთი ღვაწლით მათვე ემსგავსნენ, და დროზე ადრე მიეღოთ მოწამეობრივი გვირგვინები, როგორც დემონებთან მებრძოლებს.

ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.

აქაც გვესმის, რომ მათ ღვთის სიბრძნის წინასწარცოდნა გამოეცხადათ, რომლის თანახმად, ბოროტეულნიც ვერ გაექცევიან საუკუნო სასჯელს და უკვე ქვეყნის აღსასრულს, როდესაც ღვთის მადლის წყარო გამოცხადდება, ბევრი შეუერთდება წმიდა მოწამეთა დასს. ისინი, საზღაურის მიღების შემდეგ, გახდებიან ენით გამოუთქმელი სიხარულის თანაზიარნი, რომლის სიმბოლოა, ჩვენი აზრით, სპეტაკი სამოსი. ამრიგად, ზოგი მიიღებს სპეტაკ სამოსს, ანუ სრულყოფილებას მადლის თანახმად, რომელიც სულიწმიდით იღვრება მორწმუნეთა გულებში და, ამ ნუგეშით დაკმაყოფილებულნი, ისინი თვითონ ამჯობინებენ დაელოდონ, ვიდრე არ გასრულდება დანარჩენი ძმის რიცხვი.

პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.

სიტყვებით ვიდრე არ გასრულდებოდა მათ თანა-მონათა და ძმათა რიცხვი, მითითებულია ის, რომ წმინდანები თითქოსდა ითხოვენ სამყაროს აღსასრულს, რის გამოც მოუწოდებენ მათ მოთმინებისკენ, ისინი ცოტა ხანს კიდევ უნდა დამცხრალიყვნენ, ვიდრე არ გასრულდებოდა იმ თანამოღვაწეთა და ძმათა რიცხვი, რომლებიც მათსავით დახოცილი იქნებოდნენ, რათა ყველას ერთად მიეღო ღირსეული საზღაური ღმერთისგან (შეად. ებრ. 11:40). სპეტაკი სამოსელით მითითებულია მათში გაფურჩქვნილი სათნოებების ნათელი, რომლებშიც არიან შემოსილნი, თუმცა ჯერაც არ მიუღიათ აღთქმული (ებრ. 11:39). რადგან, ისინი, როგორც ყოველგვარი ხრწნადობისგან თავისუფალნი და განსვენებულნი აბრაამის წიაღში, ჭეშმარიტად გახარებულნი არიან იმის სასოებით, რასაც ხედავენ, როგორც ერთგვარ სულიერ სარკეში. და მრავალი წმინდანისთვის არის ნათქვამი, რომ ყოველი მოღვაწე სათნოებებში, მიიღებს ღირსეულ ადგილს, იმის თანხმიერს, რაც ცნობილი ნიშნებით დადასტურდება მომავალ საუკუნეში.  

ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.

შეიძლება ასეც გვესმოდეს, რომ ამ ზეციურ ქალაქში მყოფი რჩეულთა სულები მაცხოვრის სახელით და საკუთარი თავისთვის შესხთხოვენ, რადგან, უეჭველია, მათ სწყურიათ საყოველთაო სამსჯავროს დღის დადგომა და სხეულების აღდგომა, რომლითაც ისინი იბრძოდნენ უფლისთვის. ახლა თითოეულ სულს მხოლოდ სპეტაკი სამოსი აქვს და მხოლოდ საკუთრი სიხაარულით ხარობს. როდესაც აღსასრულს გასრულდება (წმინდა) ძმების რიცხვი, ისინი მიიღებენ ორს და გაიხარებენ იმით, რომ მიიღებენ უკვდავ სხეულებს.

ღირ. ბედა პატივდებული, ჰომილიები სახარებებზე.

როგორც გინდ იყოს, საღვთო სიტყვები მიუთითებს იმაზე, რომ, როდესაც შურისგების დრო დადგება, მოქცევა აღარ გაათავისუფლებს ბოროტეულთ სასჯელისგან, არამედ შურისმგებელი მრისხანება გაანადგურებს მათ დამსახურებული სასჯელით. რადგან ეს დრო იქნება არა შენდობის, არამედ შურისგების, არა მოწყალების, არამედ სასჯელის დრო. ამიტომ იგი გადაიდო საღვთო სულგრძელობით, სანამ წმინდანთა რიცხვი არ გასრულდება. აკი ნეტარი იოანე აპოკალიფსისში შეგვახსენებს, რომ წმინდანები ამ სასჯელს შესთხოვდნენ შემდეგი სიტყვებით: როდემდის, მეფეო, წმიდაო და ჭეშმარიტო, არ განსჯი და შურს არ იძიებ ჩვენი სისხლისთვის მიწის მკვიდრთაგან? იმის გასარკვევად, თუ ვინ უნდა შეუერთდეს წმინდანებს, რომ სასჯელის დრო გადავადებულია უზენაესი განკარგულებით, იგი განაგრძობს: და მიეცა მათ სპეტაკი სამოსი და ითქვა მათ, მიმართ ცოტა ხანს კიდევ დამცხრალიყვნენ, ვიდრე არ გასრულდებოდა მათ თანა-მონათა და ძმათა რიცხვი, რომელნიც მათსავით მოკლულ უნდა იქმნენ.

ფულგენციუს რუსპიელი, ექვთიმესადმი, ცოდვათა მიტევების შესახებ.

მიმოხილვა: მეექვსე ბეჭდის მოხსნა - უფლის ჯვარცმა, სიკვდილი, აღდგომა და ამაღლება (ეკუმენიოსი), ეკლესიის უკანასკნელი დევნულება, როდესაც მრავალი განუდგება ქრისტეს (ტიკონიუსი, ბედა პატივდებული, ანდრია კესარიელი). ვინც ვერ გადაიტანს დევნულებას დაემხობა, როგორც ციდან ჩამოვარდნილი ვარსკვლავი (ტიკონიუსი). ისინი ლეღვივით არიან, რომლებიც დემონური ქარისგან ყრიან ნაყოფს (ანდრია კესარიელი). ანტიქრისტეს დროს ეკლესია დროებით დაიფარება ქვეყანისგან (ტიკონიუსი). დაგრაგნილი ცა - ეს ანგელოზური ძალებია, რომლებმაც ვერ აიტანეს ღმრთის გმობა (ეკუმენიოსი), ან ქრისტეს მეორედ მოსვლა, რომელიც სამყაროს შეცვლის (ანდრია კესარიელი). რყევები ანტიქრისტეს დროს აიძულებს მსოფლიოს მმართველებს და მათ მსგავსთ გაექცნენ ღმრთის რისხვას (ანდრია კესარიელი). წმინდანთა მიერ ქვეყანა ეკლესიაში ჰპოვებს თავშესაფარს (კესარიოს არლელი).

მეექვსე ბეჭდის ახსნა უზრუნველყოფს ჩვენს სრულყოფილ ხსნას - მან დაამხო სიკვდილი, მან სიცოცხლე დაგვიბრუნა; მან ხალხის დამპყრობელს გვირგვინი ახადა, როდესაც აშკარად იეზეიმა, როგორც დაწერილია: შენ ახვედ მაღლა, დააბრუნე ტყვე, წამოიღე ძღვენი ადამიანისათვის (ფსალმ. 67:19).

რა არის მეექვსე ბეჭდის ახსნა? უფლის ჯვარი და სიკვდილი, აღდგომა და ამაღლება, რომელსაც ელოდა ყოველი ქმნილება, გონიერი და ხორციელი, რამაც მოგვცა სითამამე საწმიდარში შესვლისა იესუს სისხლის მეოხებით, ახალი და ცოცხალი გზით, რომელიც გაგვიხსნა მან ფარდით, ესე იგი თავისი ხორცით (ებრ. 10:19-20). ამან კეთილი მიაგო არა მარტო ცოცხლებს, არამედ მათაც, ვინც ადრე გარდაიცვალა. აკი უფალი, საღვთო მოციქულის პეტრეს თანახმად, მივიდა საპყრობილეში მყოფ სულებთან და უქადაგა მათაც, გაკერპებულნი რომ ურჩობდნენ(1 პეტ. 3:19-20) და იხსნა იქ მყოფნი მორწმუნეებიც, როგორც ეს კირილეს წარმოუდგენია (იხ. კირილე ალექსანდრიელი. თაყვანისცემა სულითა და ჭეშმარიტებით. 9 (PG 68-641). - რედ.).

ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.

მეექვსე ბეჭედი უნდა გავიგოთ, როგორც ქვეყნის მეექვსე პერიოდი, რომლის ბოლოსაც დაიწყება უკანასკნელი დევნა: მისი ძლიერი იერიში, თითქოს მიწისძვრა, როგორც ნათქვამია, შეძრავს ქვეყანას. მზე და მთვარე არის ქრისტე და ეკლესია; უკანასკნელი დევნის გამო მრავალნი შიშით განუდგებიან მათ. ამიტომ ნათქვამია, რომ გაშავდა მზე. ხოლო თუ ჩვენი სახარება დაფარულია, - ნათქვამია, - წარწყმედილთათვის არის დაფარული, რომელთაც ღმერთმა დაუბნელა ურწმუნო გონი, რათა არ ბრწყინავდეს მათთვის ნათელი ქრისტეს დიდების სახარებისა, ქრისტესი, რომელიც არის ღვთის ხატი (2 კორ. 4:3-4). ამიტომ არის ნათქვამი: რათა აცდუნონ, თუკი შესძლეს, თვითონ რჩეულნიც (მათე 24:24).

მზე რომ გაშავდა, ნათქვამია იმ გაგებით, რომ, როდესაც ცოდვილებს მიეცათ წმინდანთა წინააღმდეგ ხრიკების ხლართვის უფლება, ქრისტეს ძალა დაიფარა, ანუ სწავლებას სინათლე დროებით მოაკლდა. აი, წინასწარმეტყველიც ამბობს: ამიტომაც გაცუდდა რჯული და აღარ ჭრის სამართალი; რადგან უსამართლო ჯაბნის მართალს; ამიტომაც გამოდის უკუღმართი მსჯავრი (ამბაკ. 1:4).

და სისხლივით გაწითლდა მთვარე - წინასწარმეტყველებენ, რომ ეკლესია ქრისტეს გულისთვის უფრო მეტ სისხლს დაღვრის, როდესაც დევნის ნიაღვარი დაატყდება თავს. (მაგრამ დაღვრის) ამგვარად საკუთარ და არა სხვის სისხლს, რის გამოც ის წითელი ცხენი აღწერილია, როგორც სხვისი სისხლისგან წითელი.

ტიკონიუსი, ფრაგმენტები.

ცხადია, ხილვაში ჩამოთვლილია ნიშნები, რომლებიც ეხება (მაცხოვრის) ჯვარზე სიკვდილს - მიწისძრვასა და დედამიწაზე გრგვინვას, მზის დაბნელებასა და მთვარის გაწითლებას სისხლივით. სრულიად საფუძვლიანად მან მთლიანად მთვარის მიმართ გამოიყენა განმარტება; რადგან ჯვარცმის დღეს იგი სრულად ანათებდა და არ იყო ნახევარმთვარის საზღვარზე და თვისი სისრულით შეხვდა (უფლის) ტანჯვას.

წინასწარმეტყველი იოველი ამბობს, რომ ეს ახდება: მზე დაბნელდება და მთვარე გასისხლიანდება, სანამ დადგებოდეს უფლის დღე, დიდი და საშინელი (იოვ. 3:4). თუმცა, ზეციდან ვარსკვლავების დაცვენას შეიძლება ბუნებრივი მიზეზები ჰქონდეს; თუ არა, მაშინ ეს გამონათქვამი ნიშნავს, რომ ცის ნათელი აღარ იქნება და სრული უკუნი დადგება.

ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.

ჩვენ კი ვფიქრობთ, რომ აქ გადმოცემულია დევნულების პერიოდიდან ანტიქრისტეს მოსვლის დროებაზე გადასვლა, როდესაც, წინასწარმეტყველებათა მიხედვით, მრავალი ჭირი და წყლულება აღსრულდება, რათა მათზე მოფიქრალი ადამიანები არ გაექცნენ ანტიქრისტეს მიერ მოწევნულ სასჯელებს, რომლებიც, როგორც ვიცით, ჯერ არასოდეს ყოფილა. მიწისძვრა, რომლის შესახებაც ხშირად ვკითხულობთ წერილში, საქმეთა ცვლილებას ნიშნავს, რადგან გამოთქმა: შევარყევ ყველა ხალხს (ანგ. 2:7), მოციქულის თქმით გვაუწყებს შეძრულის, როგორც შექმნილის, შეცვლას (ებრ. 12:27). ძველ აღთქმაშიც ისრაელის მსვლელობაზე ნათქვამია: დედამიწა შეირყა, ცანიც კი წვეთავდნენ (ფსალმ. 67:9)ს. მზის გაშავება და მთვარის სისხლივით გაწითლება იმ ადამიანების სულიერ სიბნელეს გამოხატავს, რომელთაც ღვთის რისხვა ეწევათ. ვარსკვლავთა ცვენა გამოხატავს იმ დიდ ადამიანებს, რომლებსაც თუმცა ჰგონიათ, რომ ქვეყნიერების მნათობნი არიან, მაგრამ ამ მოვლენების დროს მათგან მრავალი დაეცემა, როგორც თქვა უფალმა, რომ მრავალ მწუხარებათა მიზეზით ცდუნდებიან, თვითონ რჩეულებიც: რადგან აღდგებიან ცრუქრისტენი და ცრუწინასწარმეტყველნი, და მოახდენენ დიდ სასწაულებსა და ნიშებს, რათა, აცდუნონ, თუკი შესძლეს, თვითონ რჩეულნიც (მათე 24:24). ლეღვის ხის სიმბოლოც იმის გამოხატვას ემსახურება, რომ ღვთის მადლითა და განსაცდელთა სიცხით დაუტკბობელი, ჯერ კიდევ მოუმწიფებელი ლეღვის ხის ნაყოფები საშინელი დემონური ქარისგან ირყევა და ცვივა.

ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.

ეკლესიამ ჩვეულებრივზე მეტად უნდა დაღვაროს სისხლი ქრისტესთვის. იოანე დიდ რამეზე საუბრობს, რადგან უკანასკნელ ჟამს მიწისძვრა შეეხება მთელ დედამიწას, მანამდე კი, როგორც წერილშია ნათქვამი, მიწისძვრა იქნება ადგილ-ადგილ.

ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების გადმოცემა.

ვარსკვლავები - ეკლესიის ის წევრებია, რომლებიც გარკვეული დროის განმავლობაში ხალხში პატივსაცემნი ჩანდნენ და რჩეულთა შორის გამორჩეული მდგომარეობა ეკავათ. როგორც კი სასტიკი დევნა მოახლოვდება, ისინი, როგორც დამოწმებულია, თავიანთი მდგომარეობიდან დაეშვებიან, თითქოს ზეციდან, რაც უფალმა სახარებაში წინასწარ გამოგვიცხადა: რადგან იქნება მაშინ დიდი ჭირი, რომლის მსგავსი არ ყოფილა ქვეყნის დასაბამიდან დღემდე, და არც იქნება. და რომ არ მემოკლებულიყვნენ ის დღენი, ვერ გადარჩებოდა ვერცერთი ძე ხორციელი, მაგრამ რჩეულთათვის შემოკლდებიან ის დღენი (მათე 24:21-22). ლეღვის ხის მეშვეობით იოანე წარმოადგენს ეკლესიას, თავის ყვავილებში, სხვა თარგმანის თანახმად, უმწიფარ ლეღვში კი - ადამიანებს. ქარი არის დევნის გახელება, რომლის დროსაც შეშფოთებული ხალხი ეკლესიას განუდგება.

ტიკონიუსი, ფრაგმენტები.

ის, რომ ვარსკვლავები დაცვივდნენ, როგორც ეს ნათქვამია ანტიოქოსის მიერ ცდუნებულთა გამოც (6), ნიშნავს იმას, რომ დაეცემიან ისინიც, ვინც ქვეყნის მნათობებად მიაჩნდათ და შეიმუსრებიან იმ დროს მომხდარ მოვლენათა და მრავალ ჭირვებათა გამო. უფალმა თქვა, აცდუნებენ, თუკი შესძლეს, თვითონ რჩეულთაც (შეად. მათე 24:24). თვით ლეღვის ხე ორნაირად განიმარტება და ეს შეიძლება დავასკვნათ იერემიას სიტყვებითაც, რომელსაც უფალმა ორი - კარგი და ცუდი ლეღვით სავსე კალათა აჩვენა (იერემია 24:1-2). ასევე უნაყოფო ლეღვის მიხედვითაც, რომელიც გაახმო უფალმა (მათე 31:19; მარკ. 11:13-14) და იმ ლეღვის მაგალითითაც, რომელმაც გამოიღო თავისი ყვავილი (ქებათა ქება. 2:13). აღსრულდება თუ არა ეს ყოველივე ხილული სახით ქრისტეს მეორედ მოსვლის დროს, მხოლოდ უფალმა უწყის, რომლის ხელთაა სიბრძნისა და შემეცნების საგანძური (ანდრია კესარიელი).

ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.

სამართლიანად წარმოგვიდგენს, რომ ცა, ანუ ეკლესია, უკან განდგა, როგორც გაშლილი, და არა შეგრაგნილი გრაგნილი. რადგან, რაც შეგრაგნილია, არავის მიერ და არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება მისი ამოცნობა, ხოლო რაც გაშლილია, მაშინვე ღიად ამოწმებს საკუთარ თავზე. ამიტომ, როდესაც ეს მოვლენები თვალნათლივ მოხდება, ის უკან დაიხევს, შეგნებულად შეეცდება დევნის თავიდან აცილებას, რათა, უცხოებისთვის დაფარული უხილავი გახდეს - სრულად იხილავდეს საკუთარ თავს სულის ერთობით. ის თავს არიდებს უცხოებსა და უცნობებს, თავს მალავს გამორჩევის სულით, რათა არ განდგეს ამოცნობის შემთხვევაში. ამიტომ დაწერა იოანემ - ყველა სულს ნუკი ენდობით, არამედ გამოსცადეთ, ღვთისგან არიან თუ არა (1 იოანე 4:1).

ტიკონიუსი, ფრაგმენტები.

ზეცაში გულისხმობს ზეციურსა და ანგელოზურ ძალებს, რომლებიც თვითონაც (იმდენად) შეძრწუნდნენ და ვერ აიტანეს გმობა თავიანთი მეუფისა, რომ გაშლილი გრაგნილის მსგავსად მიიქცნენ ყველა მიმართულებით.

ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.

აქ მეორედ მოსვლის საკვირველებაზე მიანიშნებს. ზეცა დაღუპვასა და განადგურებას არ ექვემდებარება, არამედ, როგორც წმინდა ირინეოს ლიონელი ამბობს, ცის წარგრაგვნა უკეთესობისკენ შეცვლას გულისხმობს. ქმნილების ბუნება კი არ იღუპება (რადგან ჭეშმარიტი და მტკიცეა მათი შემქმნელი), არამედ ამ სოფლის სახე, რომელშიც ცოდვა მოხდა, იცვლება. ჩვენი ვარაუდით, მოციქული მიჰყვება ძველ ჩვეულებას: ებრაელები ჩვენი წიგნებისგან განსხვავებით იყენებდნენ გრაგინლებს, რომელთა გაშლა ააშკარავებდა მათში დაწერილს - ზუსტად ასევე ზეციური სხეულის დანახვა უთითებს გამოცხადებაზე, რომელიც წმნდანებს მიეცა.

ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.

და ყოველი მთა და კუნძული თავ-თავიანთი ადგილებიდან იძრნენ - ეკლესია ასევე გამოსახულია მთებისა და კუნძულების სახით: რამეთუ ის არის ქალაქი, მთის მწვერვალზე გაშენებული (მათე 5:14) იმასთან დაკავშირებით, რომ იერუსალიმს გარეშემო მთები არტყია (ფსალმ. 124:2); და ვკითხულობთ, რომ არის უფლის, ისრაელის ღვთის სახელი - ზღვისპირეთში (ეს. 24:15). აქედან გამომდინარეობს, რომ დევნით შევიწროებული ადგილიდან იძვრება. ეს შეიძლება განიმარტოს მისი ორივე ნაწილის მიმართ: იგულისხმება, რომ მათი სახით, ვინც ნეტარია, იგი სიფრთხილის გამო გაქცევას დაეშურება, ხოლო ბოროტთა შორის, ღალატით ის ცუდისკენ მიექცევა, როგორც ნათქვამია: ადგილიდან დავძრავ შენს სასანთლეს (გამოცხ. 2:5).

ტიკონიუსი, ფრაგმენტები.

და ყოველი მთა და კუნძული თავ-თავიანთი ადგილებიდან იძრნენ - იოანე ქედმაღალი დემონების მხედრობას უწოდებს მთებსა და კუნძულებს, მათ შესახებ დაწერილის თანახმად: და მთები დაძრნენ ზღვათა გულისკენ (ფსალმ. 45:3). ის კვლავ კუნძულებს უწოდებს მათ, ვინც გაამპარტავნდნენ და თავიანთი პატივმოყვარეობის ამაოებით ხელმძღვანელობდნენ ამ ცხოვრების ცვალებად და მერყევ საქმეებში.

ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.

როდესაც მოციქულები უფალს იერუსალიმის ტაძრის დანგრევასა და სამყაროს აღსასრულზე ეკითხებოდნენ, ის მათ, რამდენადაც შეეძლოთ ამის დატევნა, უწინასწარმეტყველებდა მომავალს, რომელიც, იოსებ იუდეველის მოწმობით უკვე აღსრულდა ქრისტეს მკვლელ იუდეველებზე ვესპასიანესა და ტიტუსის დროს, რომლებმაც იერუსალიმი ააოხრეს.

ეს ყველაფერი, როგორც უკვე ითქვა, მსოფლიოს მთელი ძალით დაატყდება ანტიქრისტეს მოსვლის დროს. იგავურად მთებს უწოდებს ეკლესიის სამღვდელოების ან ეკლესიის ერთგული საერო მმართველობის წინამძღვრებს, რომელთაც ესაიაც კუნძულის სახელით მოიხსენიებს. ისინი დაიძვრებიან თავიანთი ადგილიდან, შეიცვლიან ადგილებს, რათა გაექცნენ ანტიქრისტეს. მეორედ მოსვლის ნიშნები დედამიწაზე იმ დროისთვის მცხოვრები ყველა ფენისა და მდგომარეობის ადამიანში სასიკვდილო შიშსა და ძრწოლას გამოიწვევს: ქვეყნების მეფეებში, ბატონებსა და მდიდრებში, რომელთაც ზეცაში არა აქვთ წილი, ცოდვათა მონებსა და ქრისტეს მონობისგან თავისუფალ ადამიანებში. უფლის დიდი რისხვის დადგომის ჟამს ყველანი დაუწყებენ ღაღადისს მთებსა და კლდეებს - დაგვემხეთ თავს და ტახტზე მჯდომარის სახისა და კრავის რისხვისგან დაგვფარეთ - იმდენად იქნებიან შეწუხებულნი თავს დამტყდარი სხვადასხვა უბედურებით: შიმშილითა და წყლულებით და ასევე, საუკუნო ტანჯვათა მოლოდინის მიმართ.

ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.

თავის მხრივ, იგი ქვეყნის მეფეებს და მთავრებს, ათსისთავებს, მდიდრებს და ძლიერებს უკეთურ დემონებს უწოდებს, რადგან ისინი მოტყუებით და ხრიკებით წარმართავდნენ თავიანთ გზას მიწის მკვიდრთა შორის, ყველა მონასა და თავისუფალს კი - დემონებს შორის მოთავეებსა და დაქვემდებარებულთ. მღვიმეებსა და მთის გამოქვებულებს შეეფარნენ და ის, რასაც ამ დროს ამბობენ - დაგვემხეთ თავს და ტახტზე მჯდომარის სახისა და კრავის რისხვისგან დაგვიფარეთ - ნათქვამია გადატანითი მნიშვნელობით. ესენი არიან დევნილნი, რომლებიც ცდილობენ დაემალონ ქრისტესმიერ მოწევნულ სასჯელს. აკი, თუ ისინი ვერ იხილავენ სასჯელსა და შურისგებას, მაშინ რას ნიშნავს წინასწარმეტყველ ესაიას სიტყვები ქრისტეს სახელით: მე მარტო ვწურავდი ღვინოს და ხალხთაგან არავინ იყო ჩემთან. ვწურავდი ჩემი რისხვისას და ვწნეხავდი ჩემი მძვინვარებისას, და მისი სისხლი მოესხურა ჩემს სამოსელს და შევბღალე ჩემი ტალავარი (ეს. 63:3)? ანუ ის, რასაც მათეს სახარებაში ამბობენ ღვთისთვის საძულველი დემონები: რა ხელი გაქვს ჩვენთან, იესუ, ძეო ღმრთისაო? ვადაზე ადრე მოსულხარ აქ ჩვენს სატანჯველად (მათე 8:29)? დასაშვებია ვივარაუდოთ, რომ ეს ნათქვამია გამოცხადების წიგნში არა მხოლოდ დემონების, არამედ ბოროტი იუდეველების ტანჯვის შესახებ, რომლებმაც ჯვარს გააკრეს უფალი, რომლებიც ზეწოლას განიცდიდნენ რომაელებთან ომის დროს და ლტოლვილებად იქცნენ მთებში, მიწის გამოქვაბულებსა და ნაპრალებში და ყველგან მათ თან სდევდა სიმძიმე და გასაჭირი.

ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.

ეს ნიშნავს, რომ მთელი ქვეყანა კეთილთა და წმინდანთა შორის აპირებს თავშესაფარი ჰპოვოს ეკლესიაში, რათა, მისი მფარველობით დაცულებმა მარადიულ ცხოვრებას მიაღწიონ ჩვენი უფლის იესუ ქრისტეს შეწევნით, რომელიც ცოცხლობს და მეფობს უკუნითი უკუნისამდე.

წმ. კესარიოს არლელი, გამოცხადების გადმოცემა.

ქვეყნიერების დასასრულის წინ მთელ კაცობრიობას ეს საშნელებანი უფრო დიდი მასშტაბებით დაატყდება თავს. ეს მოხდება ქრისტე-მსაჯულის დიდებით მოსვლისას, ხოლო, თუ როდის იქნება ეს - იცის მხოლოდ უფალმა, რომელსაც აქვს უწყებისა და სიბრძნის საიდუმლო საგანძური.

ისინი, ვინც დედამიწაზე ბატონობენ, მაგრამ ზეცაში არაფერი გააჩნიათ, ყველა მდიდართან და დიდებულთან ერთად, რომლებსაც არ სურთ იყვნენ ქრისტეს მონები და მონობენ ძლიერთა ამა ქვეყნისათა, დაიწყებენ ვედრებას, რათა გამოქვაბულებში და კლდეებში დაიმალონ ნაცვლად იმისა, რომ მოთმინებით გადაიტანონ სამართლიანად მოწეული ღვთის რისხვა, რომელიც დაუშვებს უდიდეს სიყმილსა და ჭირვებას ანტიქრისტეს მეფობისას.

ქრისტეს მონობასა და მორჩილებას გაქცეულნი და კლდე-გამოქვაბულებს შეფარებულნი გაურბიან სამარადისო ნეტარებას, რამეთუ აღდგომის შემდეგ საუკუნო ტანჯვასა და ჯოჯოხეთს დაექვემდებარებიან.

ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.