განმარტებანი - განღმრთობა როგორც ადამიანური სიცოცხლის აზრი - აპოკალიფსისი

Перейти к контенту
სწავლანი > განმარტებანი
განღმრთობა როგორც ადამიანური სიცოცხლის აზრი
ქრისტეს ფერისცვალება
ავტორი: არქიმანდრიტი გეორგი (კაპსანისი)

შინაარსი

ღმრთის განკაცება - ადამიანის განღმრთობის საწინდარი

ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მონაწილეობა ჩვენს განღმრთობაში

ეკლესია, როგორც განღმრთობის ადგილი

განღმრთობა შესაძლებელია ღმრთის უქმნელი ენერგიების წყალობით

განღმრთობის პირობები

განღმრთობის გამოცდილება

რატომ ვერ აღწევს ზოგიერთი განღმრთობას?

სულიერი განღმრთობის ნაყოფნი

სულიერი დაპურების შედეგები, რომლებსაც არ მივყავართ განღმრთობასთან.


***

საკითხი ადამიანის ცხოვრების დანიშნულებაზე საკმაოდ სერიოზულია, რადგან ის ადამიანისთვის ყველაზე არსებითს, კერძოდ, მისი მიწიერი ცხოვრების მიზანს ეხება. თუ სწორად გავერკვევით ჩვენი ამქვეყნიური არსებობის დანიშნულებაში, მაშინ შევძლებთ ფხიზლად შევხედოთ უფრო წვრილმან საკითხებსაც, რომელთა გადაწყვეტა სხვა ადამიანებთან ურთიერთობაში, სწავლა-განათლებაში, სამსახურში, ოჯახში და ბავშვების აღზრდის რთულ საქმეში გვიწევს. და თუკი ამ ძირითად საკითხში შევცდებით, მაშინ ჩვენი არსებობის სხვა ცხოვრებისეულ ამოცანებშიც ვერ მივაღწევთ წარმატებას, რადგან როგორ არის შესაძლებელი სწორად გაიაზროს ეს ამოცანები მან, ვისი ცხოვრებაც მთლიანობაში უაზრობად არის ქცეული?

ადამიანური ცხოვრების აზრი გვეხსნება წმიდა წერილის პირველივე გვერდებიდან, სადაც შესაქმის აღმწერელი ამბობს, რომ ღმერთმა ადამიანი შექმნა თავის ხატად და მსგავსად. ამაში განიჭვრიტება ერთარსება სამების უდიდესი სიყვარული ადამიანისადმი. ღმერთმა არ ისურვა, რათა ადამიანი ყოფილიყო უბრალო ქმნილება, რომელსაც განსაზღვრული ნიჭები, თვისებები და სხვა ქმნილებებზე აღმატებული უნარები მიეცემოდა; მან ისურვა, რათა ადამიანი ყოფილიყო მადლისმიერი ღმერთი.

გარეგნულად ადამიანი ოდენ ბიოლოგიურ არსებად მოჩანს, რომელიც დედამიწის ყველა ცოცხალ არსებას წააგავს და, რა თქმა უნდა, თვითონაც ცხოველია - თუმცა, როგორც წმ. გრიგოლ ღვთისმეტყველი ბრძანებს, "განცალკევებულია ყოველი ქმნილებისგან, რადგან ერთადერთია, რომელსაც შეუძლია განღმრთობა" (Проповедь на Святое Богоявление, МРС 36, 324,13).

ღმრთის ხატად ყოფნა ისეთი ნიჭია, რომლითაც ღმერთმა მხოლოდ ადამიანს უბოძა, და სხვა არც ერთ ქმნილებას. ეს ნიჭი მოიცავს: გონებას, სინდისს, თავისუფალ ნებას, შემოქმედების უნარს, სიყვარულს, ღმრთისა და სრულყოფილებისკენ სწრაფვის წყურვილს, პირად თვითშემეცნებას და ყოველივეს, რაც კი ადამიანს სხვა ქმნილებებზე მაღლა აყენებს და პიროვნებად აყალიბებს. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ყოველივე ის, რის გამოც ადამიანს პიროვნება ეწოდება, მისთვის ღმრთის ხატებისაებრ და მსგავსებისაებრ არის ბოძებული.

შეიქმნა რა ღმრთის ხატად, ადამიანი მოწოდებულია მოიხვეჭოს მსგავსება და მიაღწიოს განღმრთობას. ბუნებით ღმერთი და შემოქმედი მას მადლისმიერი ღმერთად ყოფნისკენ მოუწოდებს. ღმერთმა თავის ხატისაებრ უბოძა მას ყოველი ნიჭი, რათა შეძლებოდა ასულიყო უდიდეს სიმაღლეზე, მათი მეშვეობით მიეღწია თავის შემოქმედამდე და ღმერთამდე და ყოფილიყო მასთან არა მარტო გარეგნულად, რომელიც მხოლოდ ზნეობრივ კატეგორიებში გაიგება, არამედ უფრო ღრმა და პირად ერთობაში.

შეიძლება კადნიერად მოგვეჩვენოს თვით აზრიც კი იმაზე, რომ ჩვენი ცხოვრების მიზანი მადლისმიერი განღმრთობაა, მაგრამ არც წმიდა წერილი, არც ეკლესიის მამები მას არ გვიმალავენ, თუმცა მრავალნი - როგორც ეკლესიის გარეთ და თვით მის შიგნითაც კი - გულგრილნი არიან ამ დანიშნულებისადმი. მათ ჰგონიათ, რომ, უკეთეს შემთხვევაში, მათი მიზანი მდგომარეობს ზნეობრივ გამოსწორებაში, რათა გახდნენ უკეთესი ადამიანები. მაგრამ ამას როდი გვისახავს სახარება, საეკლესიო გადმოცემა და წმიდა მამები. არ არის საკმარისი იყო ოდენ ზნეობრივად მაღალი, სინდისიანი, პატიოსანი, სამართლიანი, უბიწო, ბრძენი. ეს ყველაფერი, რა თქმა უნდა, აუცილებელია, მაგრამ ამაში არ არის ჩვენი ცხოვრების უღრმესი აზრი, ის საბოლოო მიზანი, რომლისთვისაც შეგვქმნა ჩვენმა შემოქმედმა. მაშ რაში მდგომარეობს იგი? - ღმერთთან ერთობაში, განღმრთობაში; და ეს არ არის ზნეობრივ-გარეგნული და სენტიმენტალურ-ოცნებითი ერთობა.

წმიდა მამებისეული ანთროპოლოგია ისე მაღლა აყენებს ადამიანს, რომ თუ მართლმადიდებლური ტრადიციის დამოკიდებულებას ადამიანისადმი შევადარებთ სხვა, ფილოსოფიურ, სოციალურ და ფსიქოლოგიურ სისტემებს, გაგვიკვირდება, რაოდენ წვრილმანნი არიან ისინი და როგორ ვერ პასუხობენ ადამიანის უდიდეს სევდას რაღაც უფრო დიადისა და ჭეშმარიტისადმი.

რადგან ადამიანი მოწოდებულია საკუთარ თავში განახორციელოს ღმრთის მსგავსება, რადგან ის შექმნილია იმისთვის, რათა გახდეს მადლისმიერი ღმერთი, თუ ის გადაიხრება ამ უდიდესი მიზნისგან, ბუნებრივად იგრძნობს სიცარიელეს საკუთარ თავში, თითქოსდა რაღაც ისე ვერ არის. მას ვერ აკმაყოფილებს ამქვეყნიური უდიდესი ბედნიერებაც კი, თუნდაც ეს სიცარიელე ამოავსოს ამქვეყნიური, მაგრამ წარმავალი სიკეთეებით. მას არ შეუძლია "გაყინოს" საკუთარი თავი, ჩაიძიროს საკუთარ ილუზიათა სამყაროში, თუმცა, მაშინაც კი ძალიან პატარაა  და შეზღუდული; მისი წვრილმანი და კნინი სამყარო იმონებს მას და იპყრობს მის სულს ისე, რომ თავადვე ხდება ამ ილუზორული სამყაროს პატიმარი. ამ ციხეში ის ყველაფერს ისე მოაწყობს, რათა თითქმის არასოდეს ჰქონდეს მდუმარება, სიმშვიდე, არასოდეს დარჩეს საკუთარ თავთან. ხმაურის, ემოციური დაძაბულობის, ტელევიზიისა და რადიოს, ინფორმაციისა და ზოგჯერ ნარკოტიკების დახმარებითაც - ადამიანი ცდილობს დაივიწყოს, არ იფიქროს, არ ინერვიულოს და არ გაიხსენოს, რომ ის გასცდა ჭეშმარიტ გზას, და ბუნებრივად, დასცილდა თავის ჭეშმარიტ მიზანს.

მაგრამ არაფერს ძალუძს სრული სიმშვიდე მიანიჭოს უბედურ თანამედროვე ადამიანს, სანამ ის არ იპოვის რაიმე ისეთს, რაც ყველაფერზე დიადია, ჭეშმარიტად აღვსილია სილამაზით და შემოქმედებითი ძლიერებით.

შეუძლია თუ არა მას მიუახლოვდეს ღმერთს? შეუძლია თუ არა ურთიერთობა ჰქონდეს მასთან? შეუძლია თუ არა თვით გახდეს ღმერთი მადლის მიერ?


ღმრთის განკაცება - ადამიანის განღმრთობის საწინდარი

ეკლესიის მამები ამბობენ, რომ ღმერთი ადამიანი გახდა იმისთვის, რათა ადამიანი გამხდარიყო ღმერთი. ადამიანი ვერ მიაღწევდა განღმრთობას, ღმერთი რომ არ განკაცებულიყო.

ქრისტეს განკაცებამდეც იყვნენ ბრძენი და სათნო ადამიანები. მაგალითად, ელადის ფილოსოფიური მცნებანი საკმაოდ მაღალი იყო როგორც სათნოებებთან, ასევე ღმერთთან მიმართებაშიც. არსებითად, ელინური სიბრძნე შეიცავდა ჭეშმარიტების ელემენტებს, ე. წ. "ლოგოსის თესლს". ჩვენ დარწმუნებულნი ვართ, რომ ძველი ბერძნები ძალიან რელიგიურები იყვნენ, და არა ათეისტები, როგორც ამტკიცებს ამას ზოგიერთი ჩვენი დეზინფორმირებული თანამედროვე.

მათ არ უწყოდნენ ჭეშმარიტი ღმერთი, მაგრამ, როგორც წარმართები, ისინი ჯერ კიდევ თავისებურად სათნონი და ღვთისმოსავნი იყვნენ. ამიტომაც ის პედაგოგები, მოძღვრები, პოლიტიკური და საზოგადოებრივი მოღვაწენი, რომლებიც ბერძენი ხალხის მთელი ისტორიის საწინააღმდეგოდ ცდილობდნენ ხალხის ღმრთისმოყვარე გულიდან ამოშანთონ ღმრთისადმი რწმენა, ნებით თუ უნებლიედ, ჭეშმარიტების წინააღმდეგ არიან ამბოხებულნი.

არსებითად, ისინი ბედავენ ერს გამოაცალონ საკუთრივ ყოველივე ეროვნული, რადგან, როგორც ანტიკური, ასევე გვიანდელი და თანამედროვე პერიოდის ბერძნული კულტურა ღმრთისთაყვანისცემის კულტურაა, რომელზეც, საზოგადოდ, დაფუძნებულია მთელი მისი მსოფლიო მნიშვნელობა.

ლტოლვა უცნობი ღმრთისადმი, ცდისეული ღმერთშემეცნებისადმი ადვილად ამოსაცნობია ანტიკურ ფილოსოფიაში. ისინი ავლენდნენ ერთგულებას და თავდადებას, ოღონდ ღმრთის ნამდვილი და სრული ცოდნის გარეშე. მათ აკლდათ ღმერთთან ურთიერთკავშირი. ამიტომაც, მათში ჯერაც შეუძლებელი იყო განღმრთობა.

ასეა ძველაღთქმისეულ კულტურაშიც, სადაც ჩვენ ვხედავთ მრავალ მართალ და ღვთისმოსავ ადამიანს. მაგრამ, მხოლოდ ღმრთის სიტყვის განკაცების შემდეგ გახდა შესაძლებელი ღმერთთან უეჭველი ერთობის მიღწევა და განღმრთობა. ამშია ქრისტეს განკაცების აზრი. კაცობრიობის ცხოვრების დანიშნულება მხოლოდ ზნეობრივი სრულყოფა რომ ყოფილიყო, მაშინ სამყაროში ქრისტეს მოსვლის საჭიროებაც არ იქნებოდა. არ დაგვჭირდებოდა საღმრთო განგებულება, ღმრთის განკაცება, მისი ჯვარცმა, ვნებანი, დაფლვა და აღდგომა მკვდრეთით, - ყოველივე ის, რაც უშუალოდ შესრულდა ქრისტეს მიერ - რადგან ადამიანს ზნეობრივ ცხოვრებას ასწავლიდნენ წინასწარმეტყველნიც, ფილოსოფოსნიც, მართალნიც და მოძღვარნიც.

ცნობილია, რომ ადამი და ევა მოტყუებულ იქნენ ეშმაკისგან და მოისურვეს ღმერთებად ყოფნა - ოღონდ არა ღმრთის შეწევნით, არა სიყვარულისმიერი მორჩილებით, არამედ საკუთარი ძალისა და ნებისადმი დაიმედებით, ეგოისტურად და ავტონომიურად. სხვა სიტყვებით, დაცემის საფუძველში ძევს თვითკმაყოფილება და მასთან შეთანხმებული პირველწინაპარნი განეშორებიან ღმერთს და, განღმრთობის ნაცვლად, მოიპოვებენ მის საწინააღმდეგოს: სულიერ სიკვდილს.

ეკლესიის მამები ამბობენ, რომ ღმერთი არის სიცოცხლე. და ვინც ღმერთს უარყოფს ის სიცოცხლეს უარყოფს. ამიტომაც სიკვდილი და სულიერი უმოქმედობა (ფიზიკური და სულიერი სიკვდილი) პირდაპირი შედეგი იყო პირველწინაპართა მიერ მცნების დარღვევისა.

დაცემის შედეგები აშკარაა. ღმრთისგან განდგომამ ადამიანი ხორციელ, ცხოველურ, დემონურ ცხოვრებამდე დაიყვანა. ღმრთის ბრწყინვალე ქმნილება მძიმე და სასიკვდილო სნეულებას მიეცა. ღმრთის ხატი დამახინჯდა. დაცემისას ადამიანმა დაკარგა ის თვისებები, რომლებიც საჭიროა განღმრთობისკენ მსვლელობისთვის. მძიმე და მომაკვდინებელი დაავადების ამ მდგომარეობაში, ადამიანს უკვე აღარ შეუძლია დაუბრუნდეს ღმერთს. მისი ბუნება ახალ ფესვებს საჭიროებს. საჭიროა ახალი ადამიანი, "ჯანსაღი", რომელსაც შეუძლია ადამიანის ნებას კვლავ მიანიჭოს ღმრთისკენ დაბრუნების ძალა.

კაცობრიობის ასეთი ახალი ფესვი, ახალი ადამიანი გახდა განკაცებული ღმერთი და ძე ღმრთისა - იესუ ქრისტე. ის განკაცდა იმისთვის, რათა დაედო ახალი საწყისი, კაცობრიობის ახალი საფუარი.

ჩვენი ეკლესიის დიდი ღვთისმეტყველი წმ. იოანე დამასკელი ამბობს, რომ სიტყვის განკაცებით სამყაროში შემოვიდა ღმრთისა და ადამიანის მეორე ერთობა. პირველი, რომელიც იყო სამოთხეში, ადამიანის ღმრთისგან განდგომით დაიკარგა. მაგრამ ღმრთის ყოვლისმომცველი სიყვარული ახლა აფუძნებს ახალ კავშირს, ახალ ერთობას ღმერთსა და ადამიანს შორის, რომლის დარღვევა უკვე შეუძლებელი გახდება, რადგან ის განხორციელდა ქრისტეს პიროვნებაში.

ღმერთკაც იესუ ქრისტეს, მამის მხოლოდშობილ ძესა და სიტყვას, გააჩნია ორი სრულყოფილი ბუნება: ღვთაებრივი და კაცობრივი. ქალკედონში გამართული მეოთხე მსოფლიო საეკლესიო კრების ცნობილი განსაზღვრების თანახმად "(ვაღიარებთ) ერთსა და იმავე ქრისტეს, ღვთის ძეს, მხოლოდშობილს, ორი ბუნებისაგან შემდგარს შეურწყმელად, შეუცვლელად, განუყოფლად, განუყრელად შესაცნობს (ორი ბუნება არაფრით განირჩევა არსებული შეერთების გამო. ერთ სახესა და ერთ იპოსტასში გაერთიანებული ინარჩუნებს თითოეული ბუნების თვისებას). არა ორ სახედ განკვეთილს ან განყოფილს, არამედ ერთსა და იმავე ძეს და მხოლოდშობილ ღმერთს სიტყვას, უფალს იესუ ქრისტეს, როგორც ძველად წინასწარმეტყველებდნენ მის შესახებ, როგორც თვით უფალი იესუ ქრისტე გვასწავლის და როგორც გადმოგვცემს ჩვენი მამების სიმბოლო".

ამ მოკლე და ზუსტ ღმრთითშთაგონებულ ფორმულირებაში ეკლესიამ მიიღო საღვთისმეტყველო იარაღი ყველა დროის ყველა ქრისტოლოგიური მწვალებლობის წინააღმდეგ. ამრიგად, ჩვენ ვაღიარებთ ჩვენი მაცხოვრის, იესუ ქრისტეს ორბუნებოვნებას: ღვთაებრივსა და კაცობრივს.

ახლა ადამიანური ბუნება ქრისტეს ერთ იპოსტასში შეერთების მიერ სამუდამოდ არის შეერთებლი ღვთაებასთან, რამეთუ ქრისტე - მარადიული ღმერთკაცია. როგორც ღმერთკაცი, ქრისტე ამაღლდა ზეცად. როგორც ღმერთკაცი დაჯდა ის მარჯვენით მამისა. და როგორც ღმერთკაცი მოვა დიდებით მეორედ მოსვლისას. ამიერიდან ადამიანური ბუნება მიღებულია თვით წმიდა სამების ცხოვრებაში. ვერავინ განაშორებს მას ღმრთისგან. აი რატომ არის, რომ ღმერთის განკაცების შემდეგ - რამდენიც არ უნდა ცოდოთ ადამიანებმა, რამდენიც არ უნდა დავცილდეთ - თუ კვლავ ღმერთთან დაბრუნებას მოვისურვებთ, ეს უკვე შესაძლებელია. ჩვენ შეგვიძლია დავუბრუნდეთ მასთან ერთობას, და გავხდეთ მადლისმიერი ღმერთები.


ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მონაწილეობა ჩვენს განღმრთობაში

უფალი იესუ ქრისტე გვანიჭებს ღმერთთან ერთობისა და მის მიერ თავიდანვე, ადამიანისთვის ბოძებულ დანიშულებასთან დაბრუნების შესაძლებლობას. აი რატომ იწოდება წმიდა წერილში ის გზად, კარად, კეთილ მწყემსად, სიცოცხლედ, აღდგომად, ნათლად. ის არის ახალი ადამი, რომელმაც გაასწორა ძველი ადამის შეცდომა. პირველმა ადამმა თავისი დაცემით ღმერთს დაგვაშორა. ხოლო მეორე ადამმა, ქრისტემ, თავისი სიყვარულითა და მამისადმი მორჩილებით ღმერთთან ერთობაში დაგვაბრუნა.

მაგრამ ახალი ადამის საქმე, ახალი ევას, პანაგიას (ყოვლადწმიდას) შემწეობას საჭიროებს, რომელიც გაასწორებს ძველი ევას შეცოდებას. მან (ძველმა ევამ) ადამი მცნების დარღვევით შეაცდინა. ახალი ევა კი ღმრთის ძის განკაცებას ემსახურა, რომელმაც კაცთა მოდგმას ღმრთისადმი მორჩილება დაუბრუნა. ამით მას, ჩვენს დედოფალ ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელს, რომელმაც - გამონაკლისი და განსაკუთრებული სახით - კაცთა მოდგმიდან პირველმა მიაღწია განღმრთობას, ჩვენი ცხოვნების საქმეში ჰქონდა არა მარტო არა მარტო გადამწყვეტი მნიშვნელობა, არამედ აუცილებელი და შეუცვლელი მონაწილეობაც.

მეთოხმეტე საუკუნის დიდი ღვთისმეტყველის ნიკოლოზ კავასილას თანახმად, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელს თავისი თავისუფალი ნება რომ არ დაეთმო ღვთისთვის, მის მორჩილებასთან ერთად, როდესაც ის დაეთანხმა უფალს, ქრისტეს განკაცება შეუძლებელი გახდებოდა, და მაშინ დაითრგუნებოდა თავისუფლება, რომელიც ღმერთმა თვითონვე უბოძა და ღმერთი ვერ განკაცდებოდა, რომ არა კაცთა მოდგმაში არსებული ეს უბიწო და უწმიდესი სული ღვთისმშობლისა. საკუთარი ნების სრულიად ღმრთისადმი მინდობით, მთელი თავისი ნება-სურვილით ღვთისმშობელმა ღმერთი საკუთარ თავშიც გადმოიყვანა და ჩვენშიც.

ჩვენ ბევრ რამეს უნდა ვუმადლოდეთ ღვთისმშობელს, ეკლესია მას უდიდეს პატივს მიაგებს. ასე მაგალითად, გრიგოლ პალამა, განაზოგადებს რა წმიდა მამებისეულ ღვთისმეტყველებას, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელს სამების შემდეგ უპირველეს ადგილს განუკუთვნებს და მას ღმრთის შემდგომ ღმერთს უწოდებს, ზღვარს ქმნილსა და უ ქმნელ ბუნებას შორის. ის არის "პირმშო ცხოვნებულთა", როგორც ბრძანებს ჩვენი ეკლესიის სხვა ღვთისმეტყველი.

სიტყვის განკაცება და ადამიანის განღმრთობა - ჩვენი სარწმუნოებისა და ღვთისმეტყველების უდიდესი საიდუმლოა. ეს არის ცოცხალი ყოველდღიურობა ჩვენი ეკლესიისა გამოხატული მის საიდუმლოებებში, ღვთისმსახურებებსა და ხატმწერლობაში. ეს ჩანს თუნდაც მართლმადიდებლურ სატაძრო არქიტექტურაში. გუმბათი ყოვლისმპყრობელი ქრისტეს გამოსახულებით წარმოადგენს ციდან დედამიწაზე გარდამოსვლის სიმბოლოს, ანუ იმისას, რომ ღმერთი გახდა ადამიანი და ცხოვრობდა ჩვენს შორის, როგორც ბრძანებს წმ. მახარობელი იოანე ღვთისმეტყველი: "სიტყუაჲ იგი ჴორციელ იქმნა და დაემკჳდრა ჩუენ შორის" (იოანე 1:14). ხოლო რადგან ღმერთი განკაცდა ღვთისმშობლის მეშვეობით, მაშინ, რომ აჩვენოს მისმიერ დედამიწაზე და ადამიანებთან მისი გარდამოსვლა, ჩვენ ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელს გამოვსახავთ საკურთხევლის აფსიდზე. ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელი - ჭეშმარიტად არის ხიდი, რომლითაც ღმერთი ჩამოვიდა ჩვენთან, და რომლის მიერაც ჩვენ მიწიერნი აღვიყვანებით ცისკენ, ის არის ადგილი, რომელმაც ჩვენი ცხოვრებისათვის დაიტია დაუტევნელი და ზეციური "საგანძური".

გარდა ამისა ეკლესია კიდევ გამოხატავს ადამიანებს, რომლებმაც შეითვისეს განღმრთობა და მადლისმიერი ღმერთები გახდნენ იმის წყალობით, რომ თვით ღმერთი გახდა ადამიანი. ამიტომაც, ამიერიდან მართლმადიდებლურ ტაძრებში შესაძლებელია გამოსახვა არა მარტო ყოვლისმპყრობელი ქრისტესი, არა მარტო მისი ყოვლადწმიდა დედისა, მარადისქალწულისა მარიამისი, არამედ წმინდანებისაც. ტაძრების კედლებზე ჩვენ აღვბეჭდავთ ღმრთის განკაცების ნაყოფს: განწმენდილ და განღმრთობილ მამაკაცთა და დედაკაცთ.

და ეს ყველაფერი იმისთვის, რათა მართლმადიდებლურ ტაძარში შემსვლელმა, ხატების სილამაზესთან ერთად, უცებ აღიქვას გამოცდილება იმისა, თუ რა მოიმოქმედა ღმერთმა ჩვენთვის და საკუთარი თვალებით დაინახოს ადამიანის ცხოვრების აზრი. ტაძარში ყველაფერი ამტკიცებს ღმრთის განკაცებას და ადამიანის განღმრთობას.


ეკლესია როგორც განღმრთობის ადგილი

ვისაც სურს ქრისტესთან ერთობა სურს, იცის, რომ ეს ხორციელდება ქრისტეს სხეულში, რომელიც არის ჩვენი წმიდა მართლმადიდებელი ეკლესია.

რა თქმა უნდა, ჩვენ ვუერთდებით არა ღვთაებრივ არსს, არამედ ქრისტეს მიერ განღმრთობილ ადამიანურ ბუნებას. ოღონდ ქრისტესთან ეს კავშირი არ დაიყვანება რაიმე გარეგნულთან და აღემატება ზნეობრივ დონეს.

ჩვენ მივდევთ ქრისტეს არა იმ აზრით, როგორც ადამიანები მისდევენ ხოლმე ან ფილოსოფოსებს ან კიდევ რელიგიურ მოძღვრებს. ჩვენ მისი სხეული ვართ, მისი ეკლესია. ქრისტეს ეკლესია არის ქრისტეს სხეული ყველაზე პირდაპირი, და არა გადატანითი აზრით, როგორც მეტყველებს ამას ზოგიერთი შემცდარი ღვთისმეტყველი და, რომელიც არ ცდილობს უფრო ღრმად ჩაწვდეს წმიდა ეკლესიის სულს. ქრისტე ჩვენ, ქრისტიანებს, გვღებულობს თავის საკუთარ სხეულში, და ჩვენ, სრულიად ამ სიტყვის მნიშვნელობით, ვხდებით მისი ცოცხალი სხეულის წევრები. როგორც მოციქული პავლე ამბობს: "მისი სხეულის ასოები ვართ, მისი ხორცთაგანნი და მისი ძვალთაგანნი" ("რამეთუ ასონი ვართ გუამისა მისისანი, ჴორცითა მისთაგანნი და ძუალითა მისთაგანნი") (ეფეს. 5:30).

რა თქმა უნდა, ყოველი ადამიანის პირადი სულიერი მდგომარეობიდან გამომდინარე, ქრისტეანები დრო და დრო არიან ხან ცოცხალი წევრები ეკლესიისა, ანუ ქრისტეს სხეულისა, ხან კიდევ მკვდრები. მაგრამ როგორც უკანასკნელნი (ანუ როგორც გამხმარნი და უსიცოცხლო წევრნი ეკლესიისა) მაინც მის წევრებად რჩებიან. მონათლული ადამიანი ქრისტეს სხეულის ნაწილი ხდება. მაგრამ თუ ის მონაწილეობას არ მიიღებს სინანულის საიდუმლოში, ანუ არ შეინანებს თავის ცოდვებს, არ ეზიარება და სულიერად არ ცხოვრობს, მაშინ ის ჯერ-ჯერობით მკვდარია.

მიუხედავად ამისა, თუ ის შეინანებს, იმწამსვე აღივსება საღმრთო სიცოცხლით და ქრისტეს სხეულის ცოცხალი წევრი ხდება. არ არის საჭირო მისი ხელმეორედ მონათვლა. ხოლო მოუნათლავი არ წარმოადგენს ქრისტეს სხეულის წევრს, რაოდენ ღირსეულადაც ცხოვრობდეს იგი. მას აუცილებლად სჭირდება ნათლისღება, რათა ქრისტესი გახდეს, და მიღებულ იქნას მის წმიდა სხეულში.

რაც შეეხება იმათ, ვინც ქრისტეს სხეულშია, უფალი სთავაზობს მას საკუთარ სიცოცხლეს - მისი საღმრთო სიცოცხლე ჩვენი ხდება. ჩვენ აღვიქვამთ სიცოცხლეს, ცხოვნებას და განღმრთობას: ეს იქნებოდა წარმოუდგენელი საქმე, ღმერთი რომ არ განკაცებულიყო ჩვენთვის და არ შევექმენით თავისი წმიდა სხეულის წევრებად.

წმიდა მამებისეული ტრადიცია ამტკიცებს, რომ ჩვენი ცხოვნება შეუძლებელია ეკლესიის წმიდა საიდუმლოებების გარეშე, რომლებიც შეგვაერთებენ ქრისტეს, გვხდიან ქრისტეს სისხლად და ხორცად.

როგორი საშინელი კურთხევაა - იყო წმიდა საიდუმლოებათა მოზიარე! ქრისტე შეგვეთვისება, მისი სიცოცხლე ჩვენი ხდება და მისი სიხსლი - ჩვენი სისხლია. ამიტომაც ამბობდა წმ. იოანე ოქროპირი, რომ არაფერია იმაზე უმეტესი, რაც ღმერთმა შეთავაზა ადამიანს, რასაც ის აძლევს მას წმიდა ზიარებაში.

ასე რომ, ჩვენ, მონათლულები, მირონცხებულები და მონანულები, ვეზიარებით ქრისტეს ხორცსა და სისხლს და მადლისმიერი ღმერთები ვხდებით. ჩვენ ღმერთს ვუერთდებით ისე, რომ უკვე აღარა ვართ უცხონი, არამედ თავისიანები ვართ მისთვის.

ეკლესიაში, სადაც ღმერთს ვუერთდებით, ჩვენ სხვა რეალობის გამოცდილება გვეძლევა, რომელიც სამყაროში ქრისტემ შემოიტანა: ახალი ქმნილების გამოცდილება. ეს არის ეკლესიის სიცოცხლე და ქრისტეს სიცოცხლე - რომელიც ჩვენიც ხდება სულიწმიდის მოფენით.

ეკლესიაში ყველაფერ განღმრთობისკენ მივყავართ: საღმრთო ლიტურგიას, საიდუმლოებებს, ლოცვებს, სახარების ქადაგებას, მარხვებს -ყველაფერს. ეს არის განღმრთობის ერთადერთი ადგილი.

ეკლესია არ არის საზოგადოებრივი, კულტურული ან ისტორიული დაწესებულება, სხვა ადამიანური ორგანიზაციების მსგავსი. შეუძლებელია მისი რომელიმე საერო ინსტიტუტთან შედარება. მსოფლიოში ბევრია შესანიშნავი ინსტიტუტი, საზოგადოება და ორგანიზაცია - მაგრამ მართლმადიდებლური ეკლესია ყოველთვის დარჩება ერთადერთ ადგილად, სადაც ღმერთთან ერთობა და ადამიანის განღმრთობა ხდება. ადამიანი სხვაგან ვერსად გახდება მადლისმიერი ღმერთი. ვერც უნივერსიტეტებში, ვერც საზოგადოებრივ ორგანიზაციებში, ვერც ლამაზ და კეთილ სამყაროში. როგორი კარგიც გინდ იყონ, ისინი ვერასოდეს მოგვცემენ იმას, რასაც გვაძლევს ეკლესია.

აი რატომ ვერ შეცვლის საერო დაწესებულებები ეკლესიას, რაოდენ პროგრესულებიც გინდ იყონ ისინი.

არაფერია გასაკვირი იმაში, რომ ჩვენ, უძლურნი და ცოდვილნი, დრო და დრო განვიცდით ჭირვებას და უწესივრობებს თვით ეკლესიაშიც. ჩვენ არ გვაკვირვებს სკანდალური უთანხმოებანი, თუნდაც თვით ეკლესიის წიაღში. ისინი ხდება იმიტომ, რომ ჩვენ აქ ჯერ კიდევ განღმრთობის გზაზე ვართ, და სრულიად ბუნებრივია, როდესაც ვლინდება ჩვენი ადამიანური უძლურება. ჩვენ ჯერ კიდევ როდი ვართ ღმერთები, არამედ მხოლოდ მივდივართ განღმრთობისკენ. რამდენიც გინდ შევეჯახოთ მსგავს უსიამოვნებებს, ისინი ვერ განგვდრეკენ ეკლესიისგან, რადგან მხოლოდ მასში ვუახლოვდებით ღმერთს და მხოლოდ მასში და მისით ვხდებით ღმერთში ერთიანნი.

მაგალითად, როდესაც ტაძარში, საღმრთო ლიტურგიაზე ვხვდებით ადამიანებს, რომლებიც სულაც არ აქცევენ ყურადღებას მის სიწმიდეს და ხელს გვიშლიან თავიანთი ფუჭმოუბრობით, ბუნებრივად ვფიქრობთ: "რატომ მოვედი დღეს ეკლესიაში? უმჯობესი არ იქნებოდა, ვმჯდარიყავი სახლში, სადაც არაფერი დამირღვევდა მყუდროებას და კონცენტრირებულად ვილოცებდი?"

მაგრამ, ჩვენ მტკიცედ უნდა შევეწინააღმდეგოთ მზაკვარ აზრებს და ვუპასუხოთ მას: "დიახ, სახლში უფრო კომფორტულად ვიქნებოდით, - მაგრამ იქ არ იქნებოდა ჩვენი განმაახლებელი და მაკურთხებელი ღვთაებრივი მადლი. იქ არ იქნებოდა ქრისტე, რომელიც არის ეკლესიაში, არ იქნებოდა მისი უპატიოსნესი ხორცი და სისხლი, რომელიც აქ, წმიდა საკურთხეველშია. აქ, საკუთარ სახლში, ვერ ვიქნებოდი ლიტურგიკული საიდუმლო სერობის მონაწილე, განვაცალკევებდი ჩემს თავს ჩემი ძმებისგან, რომლებთან ერთადაც ვარ კიდეც ქრისტეს სხეული".

და რაც უნდა მოხდეს, ჩვენ არ დავტოვებთ ეკლესიას, რადგან მხოლოდ მასში ვპოვებთ გზას განღმრთობისკენ.
ქრისტეს ფერისცვალება
განღმრთობა შესაძლებელია ღმრთის უქმნელი ღვთაებრივი ენერგიების წყალობით

წმიდა წერილისა და ქრისტეს წმიდა მართლმადიდებლური ეკლესიის მამათა სწავლებით, განღმრთობა ადამიანისთვის შესაძლებელია ღმრთის უქმნელი მადლის წყალობით. ღმერთი არ არის მხოლოდ არსი, როგორც ამას მიიჩნევს დასავლეთის "ეკლესია", არამედ ენერგიებიცაა. ღმერთი, რომ მარტო არსი ყოფილიყო, მაშინ მასთან ვერავითარ შეერთებას, ვერავითარ ურთიერთობას ვერ შევძლებდით - რადგან ღმრთის არსი მიუწვდომელი და გაუსაძლისია კაცთათვის: "ვერ შეძლებ ჩემი პირის ხილვას, რადგან ისე ვერ მიხილავს ადამიანი, რომ ცოცხალი დარჩეს" ("და ჰრქუა უფალმან მოსეს: ვერ ძალ-გიც პირისა ჩემისა ხილვად, რამეთუ არა არს კაცი, რთმელმან იხილა პირი ჩემი და ცხონდა") (გამ. 33:20).

მოვიტანთ მსგავსებას ჩვეულებრივი ცხოვრებიდან. მოშიშვლებულ ელექტროსადენს რომ ხელით შევეხოთ მოკვდებით. ხოლო თუ მას ნათურას მივაერთებთ, ნათელს მივიღებთ. ჩვენს ირგვლივ გარემოს ნათელი მოეფინება, გავიხარებთ და ელექტროენერგიისგან სარგებლობასაც ვნახავთ, მაშინ როდესაც თვით მისი არსი ჩვენთვის საშიშია. ეს მაგალითი ზუსტად ვერ შეესაბამება ღმრთის არსის საკითხს, მაგრამ მიახლოებით მაინც მიგვანიშნებს, რომ, მართალია, ღმრთის არსი მიუწვდომელი და გაუსაძლისია ჩვენთვის, მაგრამ მისი არაქმნილი ენერგიებით თანაზიარობა შეიძლება გვქონდეს მასთან.

ჩვენ რომ ღმრთის არსთან შეერთება შეგვძლებოდა, მაშინ თვითონაც არსებით ღმერთები შევიქნებოდით. ეს კი ბუნებით ღმერთობას ნიშნავს, -ყველაფერი ღმერთი გახდებოდა, ყველაფერი აირეოდა და უკვე არსებითად არავინ და არაფერი იქნებოდა ღმერთი. ასე გამოდის აღმოსავლურ რელიგიებში: მაგალითად, ინდუიზმში ღმერთი პიროვნული არსება კი არ არის, არამედ განუსაზღვრელი ძალა, რომელიც მთელ სამყაროს აღავსებს - ადამიანებს, ცხოველებს, უსულო საგნებს. ეს - პანთეიზმია.

ღმერთი რომ არა მარტო არსობრივად, არამედ ენერგიებითაც მიუწვდომელი ყოფილიყო, მაშინ ის ყოველთვის საკუთარ თავში "ჩაკეტილი" დარჩებოდა და უცნობი იქნებოდა თვით მისი ქმნილებისთვისაც.

მართლმადიდებლურმა ღვთისმეტყველებამ იცის, რომ ღმერთი არის ერთარსება სამება და სამიპოსტასოვანი ერთობა. ღირ. მაქსიმე აღმსარებლის, წმიდა დიონისე არეოპაგელისა და სხვა მამების სწავლებით, ღმერთი აღვსილია ღვთაებრივი სიყვარულით თავისი ქმნილებებისადმი. ამ თავისი უსასრულო ექსტატიური სიყვარულით ის გადმოდის თავისი არსებიდან, რათა ურთიერთობა ჰქონდეს საკუთარ ქმნილებებთან, რაც გამოხატულებასა და აღსრულებას პოულობს ღმრთის ენერგიებში.

თავისი არაქმნილი ენერგიებით ღმერთმა შექმნა სამყარო და აგრძელებს შემოქმედებას. მისი შემოქმედებითი ენერგიები აძლევენ არსსა და იპოსტასს ამ სამყაროს. დამცველი ენერგიებით ის ყოველთვის არის დამახასიათებელი ყველაფრისთვის და ზრუნავს მთელს სამყაროზე. ღმრთის განმანათლებელი ენერგიები ასწავლიან ადამიანს, და განმწმენდელი -განწმენდენ მას. და ბოლოს, ღმრთის განმაღმრთობელი ენერგიები აღასრულებენ ადამიანის განღმრთობას. თავისი არაქმნილი ენერგიებით ღმერთი შედის სულიერ და უსულო ბუნებაში, ადამიანის ისტორიაში და ყოველი ადამიანის ცხოვრებაში.

ღმრთის ენერგიები ღმრთაებრივია. ისინი თვით ღმერთია, თუმცა არა მისი არსი. ენერგიები ღმერთია - და მხოლოდ ამიტომ შეუძლიათ მათ ადამიანის განღმრთობა. ეს ენერგიები რომ არაღვთაებრივნი და ქმნილნი იყონ, მაშინ არც თვით ღმერთი იქნებოდნენ. ისინი ვერ მოგვანიჭებდნენ განღმრთობას და ღმერთთან ერთობას. ჩვენსა და ღმერთს შორის გადაულახავი უფსკრული იარსებებდა. მაგრამ ღვთაებრივი არაქმნილი ენერგიების წყალობით, რომლებითაც ღმერთი გვიერთდება, მასთან ურთიერთობაც შეგვიძლია და მის მადლთან შეერთებაც ისე, რომ არ  გარდავიქმნებით ბუნებით ღმერთებად, როგორც იქნებოდა მაშინ, მის არსთან შეერთება რომ შეგვძლებოდა.

ამიტომაც, ჩვენ ვუერთდებით არაქმნილ საღმრთო ენერგიებს, და არა ღმრთის არსს. და ეს არის ჩვენი მართლმადიდებლური სარწმუნოებისა და ცხოვრების საიდუმლო.

დასავლელ მწვალებელთათვის ეს სწავლება მიუღებელია. მათი რაციონალისტური გონება ერთმანეთისგან ვერ ასხვავებს ღმრთის არსსა და ენერგიას. მათთვის ღმერთი მხოლოს მისი არსია, მაშასადამე, განღმრთობაზე ლაპარაკი უკვე შეუძლებელია. რომელ განღმრთობაზე შეიძლება ლაპარაკი, თუკი ისინი ღმრთის ენერგიებს არაქმნილად კი არ მიიჩნევენ, არამედ ქმნილებებად? როგორ შეიძლება თვით ღმრთისგან გამოყოფილი ნივთი იყოს ქმნილი და თვითვე განაღმრთობდეს შექმნილ ადამიანს?

მათ ეშინიათ განღმრთობაზე ლაპარაკის, რათა თავი აარიდონ პანთეიზმს. მაგრამ რაღა რჩება მათ ადამიანის ცხოვრების აზრად? მხოლოდ ზნეობრივი სრულყოფილება. თუკი ღვთაებრივი ენერგიებით, მადლით განღმრთობა არ არსებობს, რაღა რჩება ადამიანს? მხოლოდ სრულყოფილ იქნეს ზნეობრივად? მაგრამ მორალური სრულყოფილება ადამიანისთვის საკმარისი არ არის! მას სისრულეს ვერ ანიჭებს მხოლოდ ის, რომ გუშინდელზე უკეთესი ხდება, და წესიერად იქცევა. მისი საბოლოო მიზანი წმიდა ღმერთთან ერთობაა. ამაშია მთელი სამყაროს შექმნის აზრიც. მასშია ჩვენი სიხარული, ჩვენი ბედნიერება, ჩვენი სრულყოფილება.

ადამიანის სული, რომელიც შექმნილია ღმრთის ხატად და მსგავსად, მისკენვე მიისწრაფვის, ნატრობს მასთან ერთობას. და ვერ ისვენებს, სანამ არ იპოვის ღმერთს და არ შეუერთდება მას, რაოდენ მაღალიც გინდ იყოს მისი ცხოვრება და მრავალრიცხოვანი მისი კეთილი საქმეები - რადგან თვით ღმერთმა ჩადო მასში ეს წმიდა სასოება, ეს ღვთაებრივი ეროსი, ეს წმიდა ლტოლვა განღმრთობისა, ღმერთთან ერთობისა. ადამიანის შიგნით ჩანერგილია ჟინი, რომელიც მას შემოქმედმა მისცა იმისთვის, რათა უყვარდეს ჭეშმარიტად, ძლიერ, თავდავიწყებით - როგორც თვით შემოქმედს, რომელსაც უყვარს თავისი ქმნილება, მთელი სამყარო.  

ადამიანს მიცემული აქვს ძალა შეუყვარდეს ღმერთი, ისურვოს ის მთელი თავისი სიყვარულის სიძლიერით. რომ არ ჰქონდეს ადამიანს ღმრთის ხატება, მისგან პირიველხატის ძიება უნაყოფო იქნებოდა. ყოველი ჩვენთაგანი შემოსილია ღმრთის ხატით, ყოველ ჩვენგანს თავისი ხატის პირველხატად ღმერთი ჰყავს. ხატი ელტვის პირველხატს, და მხოლოდ მაშინ გაიხარებს, როდესაც ჰპოვებს მასში განსვენებას.

მეთოთხმეტე საუკუნეში დასავლელმა ბერმა ბარლაამმა ძლიერ არია ეკლესია. მას სმენოდა, რომ ათონელები ლაპარაკობენ განღმრთობაზე. მას უთხრეს, რომ დიდი ბრძოლის შემდეგ, ვნებებისგან განწმენდისა და დიდი ლოცვითი ღვაწლის შემდეგ ისინი ღირსიქმნებიან ღმერთთან ერთობისა, გამოცდილებით ღირსიქმნებიან ღმრთისშემეცნებისა და ჭვრეტენ უფალს. მას ესმა, რომ ათონელ ბერებს ევლინება უქმნელი ნათელი, რომელიც ოდესღაც განანათლებდა თაბორზე ასულ მოციქულებს, რომლებმაც უფლის ფერიცვალება იხილეს.

მაგრამ მწვალებელ ბარლაამის რაციონალისტურმა გონებამ ვერ შეძლო ამის ატანა, ვერ დაიჯერა მორჩილი ათონელი ბერების გამოცდილების ჭეშმარიტება და ისინი ხიბლში, მწვალებლობასა და წარმართობაში დაადანაშაულა. არაფერი იცოდა რა იმის შესახებ, თუ რა განსხვავებაა ღმრთის არსსა და უქმნელ ღვთაებრივ ენერგიებს შორის, ის ჯიუტად ადგა შეხედულებას, რომ შეუძლებელი იყო ღვთიური ნათლის ხილვა.

მაშინ მადლმა აღძრა ჩვენი ეკლესიის უდიდესი მოძღვარი, ათონელი ღირსი ბერი გრიგოლ პალამა, თესალონიკის არქიეპისკოპოსი. ღმრთითგანბრძნობილი გრიგოლი, დიდი სიბრძნით, წმიდა წერილსა და წმიდა გადმოცემაზე დაყრდნობით, პირად გამოცდილებაზე დაფუძნებით, ქადაგებდა, წერდა და ასწავლიდა, რომ ღვთაებრივი მადლის ნათელი არაქმნილია, ეს არის საღმრთო ენერგია. ის ამტკიცებდა, რომ განღმრთობას მიღწეულნი მართლაც ხედავენ უქმნელ ნათელს, და თვითონაც ეზიარებიან მას, და ეს არის განღმრთობის უჭეშმარიტესი და უმაღლესი განცდა. ეს არის ღმრთის დიდება, ღვთაების ბრწყინვალება, თაბორის ნათელი, ქრისტეს აღდგომისა და სულთმოფენობის ნათელი და ღრუბელი, რომელიც ადგა ძველაღთქმისეულ კარავს. ეს არის არა სიმბოლური, როგორც ეს ეჩვენებოდათ ბარლაამს და მის მომხრეებს, არამედ რეალური, არაქმნილი ნათელი ღვთაებისა.

გარკვეული დროის შემდეგ ეკლესიამ კონსტანტინოპოლის სამ კრებაზე დაადასტურა წმიდა გრიგოლ პალამას აღმსარებლობა იმის შესახებ, რომ ქრისტეში ცხოვრება - ეს არა მარტო ზნეობრივი სრულყოფილებაა, არამედ განღმრთობაც. ეს კი ნიშნავს ღვთის დიდებაში მონაწილეობას და ღმრთის, მისი მადლის, მისი არაქმნილი ნათელის ჭვრეტას.

ჩვენ დიდად უნდა ვუმადლოდეთ წმიდა გრიგოლ პალამას, რადგან მან ღმრთისგან მიიღო და თავისი ღვთისმეტყველებითა და ლოცვითი ღვაწლით გადმოგვცა საეკლესიო სწავლება და  თავისი შეურყეველი გამოცდილება განღმრთობის შესახებ. ადამიანს ქრისტიანად ქმნის არა მისი სწორი მსჯელობა ღმრთის შესახებ, არამედ გამოცდილებით მიახლება მასთან. ეს მსგავსია იმისა, როდესაც ადამიანი ესაუბრება იმას, ვინც ძლიერ უყვარს: თქვენ გრძნობთ მის არსებობას, მის სიახლოვეს, ხარობთ მასთან ურთიერთობით - სწორედ ასე ხდება, როდესაც ადამიანი ურთიერთობს ღმერთთან. ეს არის არა გარეგანი ურთიერთობა, არამედ იდუმალი ერთობა ადამიანისა ღმერთთან.

მაგრამ, კათოლიკეები (პაპისტები) დღემდე ქმნილებად მიიჩნევენ საღმრთო მადლსა და საღმრთო ენერგიებს. და ესეც ერთ-ერთი განსხვავებაა ჩვენსა და პაპისტებს შორის სხვა მრავალთან ერთად, რომელიც აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ მათთან დიალოგისას. სამწუხაროდ, "Filioque"-თი, პაპის პრიმატითა და "უცთომელობით" არ ამოიწურება სერიოზული უთანხმოებანი მართლმადიდებლური ეკლესიისა კათოლიციზმთან: არანაკლებ მნიშვნელოვანია ის, რაზეც ახლა ვმსჯელობთ.

სანამ რომაელი კათოლიკეები საღმრთო მადლს არაქმნილად არ აღიარებენ, აზრი არა აქვს მათთან შერიგებას, თუნდაც ყველაფერი დანარჩენი უსიტყვოდ მიიღონ. რადგან როგორ განხორციელდება განღმრთობა, თუკი ღვთის მადლი - მხოლოდ ქმნილებაა, და არა ყოვლადწმიდა სულის არაქმნილი ენერგია?


განღმრთობის პირობები

წმიდა მამები ამტკიცებენ, რომ ეკლესიაში ჩვენ შეგვიძლია მივაღწიოთ განღმრთობას.

მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, რომ ეს არის ღმრთის ნიჭი, და არა ის, რისი მიღწევაც საკუთარი ძალისხმევით შეიძლება. ბუნებრივია, რომ ამ შემთხვევაში აუცილებელია ჩვენი სურვილი, ბრძოლა და მზადყოფნა, რათა მივიღოთ და მოშურნეობით შევინახოთ ეს გასაოცარი ნიჭი, რადგან ღმერთს არ სურს რაიმე გვიბოძოს ჩვენი თანხმობის გარეშე. და მაინც, ნიჭი ნიჭია. აი რატომ ამბობენ წმიდა მამები, რომ ჩვენ "განვიცდით" განღმრთობას, მაშინ როდესაც ღმერთი "აკეთებს" მას ჩვენში.

შეგვიძლია მხოლოდ მივუთითოთ აუცილებელი "წინაპირობები", რომლებიც შეგვაყენებენ ამ გზაზე.


ა) მორჩილება   


წმიდა მამათა ტრადიციის მიხედვით ეს არის განღმრთობის უპირველესი პირობა. წმიდა მორჩილების გარეშე შეუძლებელია ადამიანი დადგეს განღმრთობის გზაზე, მიიღოს ღმრთის მადლი და გახდეს ღმრთის მეგობარი. იმისთვისაც კი, რომ უბრალოდ შეიგნო, ადამიანის ცხოვრება სხვა რომ არაფერია თუ არა სწრაფვა განღმრთობისკენ, მორჩილების გარკვეული წილი მაინც საჭიროა. სხვაგვარად როგორ შევძლებთ დავინახოთ ჩვენი ცხოვრებისეული მიზანი თავად ჩვენს გარეთ - არა ჩვენში, არამედ ღმერთში?

სანამ ადამიანის შეგნება ეგოისტურია, საკუთარ თავში ჩაკეტილია, ავტონომიურია, ადამიანი თავს ყოველგვარი ცხოვრებისეული აზრის გარეთ აყენებს. მას სჯერა, რომ თვითონ შეძლებს სრულყოფას, განვითარებას და განღმრთობას. განა სწორედ ასეთი არ არის თანამედროვე ცივილიზაციის, ფილოსოფიისა და პოლიტიკის სული: ააშენოს ახალი, უკეთესი სამყარო - ავტონომიური, რომელიც ორიენტირებული იქნება ადამიანზე, რომელსაც არაფერი აკავშირებს ღმერთთან და არ აღიარებს ღმერთს ყოველგვარი სიკეთის წყაროდ. განა იგივე შეცდომა არ დაუშვა ადამმა, როდესაც დაიჯერა, რომ საკუთარი ძალებით შეძლებდა ღმერთად გახდომას და მიაღწევდა სრულყოფას? ყველა საუკუნის ჰუმანისტური ტენდენცია იმეორებს იმავე შეცდომას. ისინი ღმერთთან ურთიერთობას არ მიიჩნევენ სრულყოფის მიღწევის აუცილებელ პირობად.

მართლმადიდებლობაში კი ყველაფერი მიმართულია ადამიანის ღმერთთან ერთობისკენ, რომელიც განხორციელდა ქრისტეში. ამიტომაც, ყველაფერი მიისწრაფვის ღმერთკაც იესუსკენ. აიღეთ რაც გნებავთ მართლმადიდებლობის გარეთ: პროტესტანტიზმი, პაპიზმი, მასონობა, "იეჰოვას მოწმეები", ათეიზმი - ყველა განსხვავებულობის პირობებში თქვენ შენიშნავთ ერთ საერთო ნიშანს: მიქცევას ადამიანისკენ. ჩვენ კი მიქცეულები ვართ ქრისტესკენ. ამიტომაც ასე ადვილია გახდე მწვალებელი, იეჰოვისტი, მასონი, ვინც გინდა - და ასე ძნელი გახდე მართლმადიდებელი ქრისტიანი. მართლმადიდებელი რომ გახდე, საჭიროა სამყაროს ცენტრში დააყენო ქრისტე და არა საკუთარი თავი.

ამრიგად, განღმრთობისკენ მიმავალი ჩვენი გზის დასაწყისშივე ძევს მორჩილება, კერძოდ, - აღიარება იმისა, რომ ჩვენი ცხოვრების აზრი მდგომარეობს არა ჩვენში, არამედ ჩვენს მამაში, შემოქმედსა და ღმერთში.

მორჩილება აუცილებელია იმისთვისაც, რათა დავინახოთ, თუ რაოდენ სნეულნი ვართ, რაოდენ დაზიანებულია ვნებებითა და უძლურებით ჩვენი ბუნება.

ის განუწყვეტლად აუცილებელი აღმოჩნდება განღმრთობისკენ მიმავალ მთელ გზაზე - ოღონდ მათთვის, ვინც გადაწყვეტს არასოდეს გადაუხვიოს ამ გზას. სხვაგვარად - საკმარისია ოდნავად მაინც მიიღოს აზრი, თითქოსდა ის ყოჩაღია და თავდაჯერებით მიდის, რომ სიამაყე იმწამსვე გადმოაგდებს მას ამ გზიდან, და ყველაფრის თავიდან დაწყება მოუწევს.  მიღწეული იკარგება, და საჭირო ხდება კვლავ თავდაპირველ მორჩილებასთან მიბრუნება: უნდა გვახსოვდეს ჩვენი წამხდარობა, ჩვენი ადამიანური უძლურება, და არასოდეს არ დავეყრდნოთ საკუთარ თავს. ღმრთის მადლს ეყრდნობა მხოლოდ ის, ვინც განღრთობის გზაზე განუხრელას სვლას იმედოვნებს.

აი რატომ გვაოცებს წმინდანთა ცხოვრებაში მათი თავმდაბლობა. ისინი ძალიან ახლოს იყვნენ ღმერთთან, ბრწყინავდნენ მისი ნათლით, იქმოდნენ სასწაულებს, სდიოდათ მირონი -და ამასთან საკუთარ თავს ყველაზე დაბლა აყენებდნენ, თავს ღმრთისგან დაშორებულად და ადამიანთა შორის ყველაზე უარესებად თვლიდნენ. და სწორედ ეს თავმდაბლობა ქმნიდა მათ მადლისმიერ ღმერთებად.

 
ბ) ასკეტური ღვაწლი

მამები აღნიშნავენ, რომ განრმრთობას აქვს თავისი საფეხურები, ყველაზე დაბლიდან ყველაზე მაღლამდე. ვისწავლით რა მორჩილებას, სინანულითა და დიდი მოთმინებით ჩვენ ვიწყებთ ღვაწლს ქრისტეს წმიდა მცნებათა აღსრულების მხრივ ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში, რათა განვიწმიდოთ ვნებათაგან. წმიდა მამები მეტსაც კი გვეუბნებიან: ისინი ამბობენ, რომ ღმერთი თვით არის დაფარული თავის მცნებებში, და როდესაც ქრისტიანი მათ ასრულებს ქრისტესადმი სიყვარულით, ის უმეგობრდება ქრისტეს.

წმიდა მამათა თანახმად, ეს არის განღმრთობის პირველი საფეხური, რომელსაც ღვაწლი ეწოდება. ეს არის ასკეტური სახელმძღვანელო, გზის დასაწყისი.

ბუნებრივია, რომ ეს საფეხური სულაც არ არის ადვილი, რადგან დიდი ბრძოლა გვიწევს ჩვენი შინაგანი ვნებების აღმოსაფხვრელად. საჭიროა დიდი ძალისხმევა, რომ ნელ-ნელა, ვნებათა ქვა-ღორღისა და ეკალ-ბარდებისგან გავწმინდოთ ჩვენი შინაგანი ადამიანის ჯერაც დაუმუშავებელი ნიადაგი და სულიერად გავაპოხიერეოთ ისე, რომ ღმრთის სიტყვის მარცვალი ადვილად ჩავარდეს მასში და კეთილი ნაყოფი გამოიღოს.

ყოველივე ამისთვის საჭიროა დიდი თვითიძულება. ამიტომაც ამბობდა უფალი: "ცათა სასუფეველი ძალით იღება, და ძალისმხმეველნი მიიტაცებენ მას" (მათე 11:12). და წმიდა მამები იმეორებდნენ: "გაეცი სისხლი და მიიღე სული". სხვა სიტყვებით, ჩვენ ვერ მივიღებთ სულიწმიდას, თუ ჩვენი გული ვნებათაგან განწმენდის, ჭეშმარიტი და ღრმა სინანულის, და შინაგანი ქრისტიანული სათნოებების მოპოვებისთვის ბრძოლაში სისხლს არ დაღვრის.

ყველა ეს სათნოება სიყვარულის ერთი დიდი სათნოების სხვადასხვა გამოვლინებებია. როდესაც ქრისტიანი იხვეჭს სიყვარულს, მას ყველა სათნოება გააჩნია. სიყვარული მისი მომხვეჭელი სულისგან დევნის ყოველგვარი ბოროტებისა და ვნების მიზეზს, კერძოდ, ეგოიზმს. ყოველი ბოროტება მომდინარეობს ჩვენი სულის ეგოისტური მიმართულებიდან, ავადმყოფური თავმოყვარეობიდან. ამიტომაც ეკლესია გვთავაზობს ასკეზის კულტურას. ასკეტური ღვაწლის გარეშე შეუძლებელია იყოს სულიერი ცხოვრება, ბრძოლა და წინსვლა. საკუთარი შინაგანი ვნებებისგან განწმენდისთვის ჩვენ ვიწყებთ მორჩილებას, მღვიძარებას, ვიღვწით მუხლმოყრებში და საათობით ვდგავართ ლოცვებზე. მართლმადიდებლურ ეკლესიას ასკეზი რომ შეწყვიტა, ის უკვე აღარ იქნებოდა მართლმადიდებლური, ვერ შეეწეოდა ადამიანს ვნებათაგან გათავისუფლებაში და მადლისმიერ ღმერთად გახდომაში.

წმიდა მამებმა შეიმუშავეს უღრმესი და უზუსტესი სწავლება სულის მოძრაობასა და ადამიანურ ვნებებზე. ისინი სულში განასხვავებენ გონიერ და მგრძნობიერ ძალებსა და უნარებს. ეს უკანასკნელი საკუთარ თავში მოიცავს გამაღიზიანებელ და მოსურვებით ძალებს. გონებითი ძალი პასუხს აგებს სულის გონივრულ საქმიანობაზე - განსჯასა და ჭვრეტაზე.

გამაღიზიანებელი ძალა შეიძლება დადებითად ან უარყოფითად იქნას მიმართული - შვას სიყვარული ან სიძულვილი. მოსურვების ძალა შეიძლება მიქცეულ იქნას გრძნობისმიერი სიამტკბილობისკენ, სიხარბისკენ, მუცელღმერთობისკენ, ხორციელი ვნებებისკენ და ა. შ.

სულის ეს სამივე ძალა - გონიერი, გამაღიზიანებელი და მოსურვებითი - არ იქნებიან განწმენდილნი, ადამიანი ვერ შეძლებს საკუთარ თავში ღმრთის მადლის დამკვიდრებას და ვერ მიაღწევს განღმრთობას. გონიერი ძალა იწმინდება მღვიძარებით, რომელიც წარმოადგენს განუწყვეტელ ყურადღებას საკუთარი გონებისა და აზრებისადმი, ანუ ეს არის იმ აზრებისა და გრძნობების მოკვეთა, რომელთაც მტერი შთაგვაგონებს, და მათ სანაცვლოდ, აღმოვაჩენოთ სხვა გრძნობები, რომლებიც ღმრთისგან მოდის. გამაღიზიანებელ ძალას მკურნალობს სიყვარული. და ბოლოს, მოსურვების ძალა განიწმიდება თავშეკავბით. ყველა მათგანის განწმენდასა და კურთხევას ემსახურება ლოცვა.


გ) საეკლესიო საიდუმლოებანი და ლოცვა

ქრისტე ადამიანის გულში საეკლესიო საიდუმლოებათა მიერ მკვიდრდება, ესენია: წმიდა ნათლისღება, მირონცხება, აღსარება, საღმრთო ევქარისტია. ისინი, ვინც ქრისტესია, ვინც მონათლულია, მიდიან აღსარებაზე და ქრისტეს უპატიოსნეს ხორცსა და სისხლს ეზიარებიან, საკუთარ გულებში ღმერთს ატარებენ და ამკვიდრებენ ღმრთის მადლს.

მგრამ ვნებები ახშობენ ღმრთის მადლს ადამიანთა გულებში, მსგავსად იმისა, როგორც ფერფლი ფარავს ხოლმე ნაღვერდალს. კეთილი საქმეებითა და ლოცვით განიწმიდება მათი გული, და ნაღვერდლიდან კვლავ საღმრთო მადლის ცეცხლი აენთება, მაშინ ქრისტეანს აშკარად ესმის ქრისტესი თავის გულში, თავისი არსების ცენტრში.

ყოველი საეკლესიო ლოცვცა ადამიანს გულის გაწმენდაში ეხმარება. მაგრამ განსაკუთრებულ შეწევნას ამაში ჩვენ ვპოულობთ ე. წ. მოკლე ლოცვების, ანუ "გონიერი ლოცვის" პრაქტიკაში, რომელიც ცნობილია "იესუს ლოცვად": "უფალო, იესუ ქრისტე, ძეო ღმრთისაო, შემიწყალე მე ცოდვილი". ამ ლოცვას, რომელიც თაობიდან თაობას გადაეცემოდა წმიდა მთაზე, შემდეგი უპირატესობა გააჩნია: ის მოკლეა, სულ ერთი წინადადებაა და ამიტომ ადვილად ახდენს გონების კონცენტრირებას. მასზე კონცენტრირებულ გონებას კი ჩავფლავთ გულში და ვაკვირდებით, რათა არ გადაიტანოს ყურადღება სხვა საგნებსა და აზრებზე - კეთილი იქნება ის თუ ცუდი - არამედ, მთლიანად ღმერთზე ფიქრს მიეძღვნას და მისით დაკავდეს.

გონებრივი ლოცვის პრაქტიკა, რომელიც დროთა განმავლობაში, ღმრთის წყალობით, შეიძლება გახდეს გულითადი ლოცვაც, და განუწყვეტელიც, თავისთავად მეცნიერებათა მეცნიერებაა, წმიდა ხელოვნებაა, რომელიც დეტალურად არის აღწერილი ეკლესიის მამათა მიერ და შეკრებილია წმიდა მამებისეული ტექსტების ვრცელ ანთოლოგიაში, რომელსაც "სათნოთმოყვარება" ეწოდება.

ეს ლოცვა აძლიერებს და ახარებს თავის მოსაგრეებს. მასში წარმატებული ადამიანები, თუ ისინი ქრისტესა და ეკლესიის წმიდა მცნებების თანხმიერად ცხოვრობენ, საღმრთო მადლისმიერი გამოცდილების ღირსნი იქნებიან. ისინი იწყებენ ღმერთთან ურთიერთობის სიტკბოების შეგრძნებას და გამოცდილებით შეიმეცნებენ, თუ რას ნიშნავს "განიცადეთ და იხილეთ, რამეთუ ტკბილ არს უფალი" (ფსალმ. 33:9). ჩვენთვის, მართლმადიდებელთათვის, ღმერთი იდეა როდია ან იმგვარი რამ, რაზეც ვფიქრობთ, ვსაუბრობთ ან ვკითხულობთ. ის არის პიროვნება, რომელიც ჩვენთან ურთიერთობაში შემოდის, ეს არის ის, ვისითაც ჩვენ ვცოცხლობთ და ვისაც ვიცნობთ გამოცდილებით.

სწორედ მაშინ შევიმეცნებთ, რაოდენ დიადი, ენით გამოუთქმელი და აუწერელია სიხარული - გულში ატარებდე ქრისტეს და მართლმადიდებელი გერქვას.

ამიტომაც, ერისკაცთათვის, რომლებიც ყოველდღიური საზრუნავის მორევში არიან ჩაფლულები, უდიდესი დახმარება აღმოჩნდება თუნდაც რამოდენიმე წუთი, რომელიც სრულ სიჩუმესა და მდუმარებაში მიეძღვნება ამ ლოცვას.

უდავოდ, ყოველი საქმე, რომელსაც ღმრთის გულისთვის აღვასრულებთ, ყველა შრომა და მოვალეობა, რომელსაც მორჩილებით და სიყვარულით ვიქმთ, განწმენდენ და აკურთხებენ ქრისტიანს. მაგრამ ლოცვა აუცილებელია. მდუმარე ოთახში, ჩუმი კანდლისა და ხატების წინაშე, მართლმორწმეუნე ქრისტიანი განშორებული ყოველგვარ ამაოებას, რამდენადაც ეს შესაძლებელია, ოდნავ მაინც დაასვენებს თავს სხვადასხვა აზრებისგან, შეძლებს გონებით შეაღწიოს თავის გულში და გაიმეოროს ლოცვა - უფალო, იესუ ქრისტე, ძეო ღმრთისაო, შემიწყალე მე ცოდვილი". როგორი ღვთაებრივი სიჩუმით, სიმშვიდითა და ძალით აღივსება მაშინ კაცის გული, რომელიც არ არის გაღიზიანებული გარეგანი საზრუნავებითა და მშფოთვარებით. მას სულის ყველა ძალი ერთობასა და ჰარმონიაში მოჰყავს.

ზგოიერთი მცირე შვებას ხელოვნური გზებით ეძიებს და ცდილობს ეს სიმშვიდე უცხო და საშიშ ნიადაგზე მოიპოვოს, როგორიცაა თუნდაც აღმოსავლური რელიგიური სისტემები. გარეგანი ვარჯიშებით, მედიტაციებითა და სხვა მსგავსი საშუალებებით ცდილობენ ისინი სულიერი სიმშვიდის მოპოვებას, სულისა და ხორცის თანხმიერების მიღწევას. მაგრამ შეცდომა იმაშია, რომ ამასთან, ადამიანი, ცდილობს რა განეშოროს აზრთა მრავალფეროვნებას და ყოველივე მატერიალურს, არსებითად არ შედის დიალოგში ღმერთთან, და მხოლოდ მონოლოგით, საკუთარ თავთან ლაპარაკით შემოიზღუდება. ის მიდის ანთროპოცენტრიზმთან და ვერ აღწევს წარმატებას.


განღმრთობის გამოცდილება

განღმრთობის გამოცდილება განწმენდის ხარისხის პირდაპირპროპორციულია. რამდენადაც განიწმიდება ადამიანი ვნებათაგან ღმერთთან ურთიერთობის იმდენადვე დიდ გამოცდილებას მიიღებს და ღმერთს ჭვრეტს იმ აღთქმისაებრ, სადაც ითქვა: "ნეტარ არიან წმიდანი გულითა, რამეთუ მათ ღმერთი იხილონ" (მათე 5:8).

როდესაც ადამიანი სინანულს მიეახლება, აღიარებს თავის ცოდვებს და გლოვობს მათ, მაშინ ეწვევა მას საღმრთო მადლის პირველი გამოცდილება. ჯერ ეს სინანულის ცრემლებია, რომლებიც სულს გამოუთქმელი სიხარულით და უღრმესი სიმშვიდით ავსებენ. შემდეგ ასეთ გლოვას "სიხარულევანი" გლოვა ეწოდება, როგორც უფალი ბრძანებს ამას ნეტარებებში: "ნეტარ არიან მგლოვარენი, რამეთუ ისინი ნუგეშინისცემულ იქნებიან" (მათე 5:4).

შემდეგ ადამიანი უფრო მაღალ საფეხურზე ადის, როგორიცაა საღმრთო განათლება, რომლით გაბრწყინვებული გონება საგნებს, სამყაროსა და ადამიანებს უკვე სულ სხვანაირად ხედავს.

ამისგან მრავლდება ქრისტიანის სიყვარული ღმრთისადმი, მოდიან სხვა ცრემლები, რომლებიც აღემატებიან პირველთ და ეს ღმრთისადმი სიყვარულის ცრემლებია, ღვთაებრივი ეროსის ცრემლებია. ეს უკვე არ არის ცოდვების გლოვა: რადგან მან იცის, რომ ღმერთმა ყველაფერი მიუტევა. ამ ცრემლებს უდიდესი ნეტარება, სიხარული და სულის სიმშვიდე მოაქვს, და ასევე განღმრთობის განცდას წარმოადგენს.

შემდეგ ადამიანი ადის უვნებობის საფეხურზე, სიცოცხლეზე, რომელიც არ ექვემდებარება ვნებათა ძალადობასა და ცოდვით უძლურებას. ის მშვიდია და ურყევი, უგრძნობელია გარეგანი შეურაცხყოფებისადმი, თავისუფალია სიამაყისგან, სიძულვილისგან, ამპარტავნებისგან, მედიდურობისგან და ხორციელი მოსურვებებისგან.

ეს არის განღმრთობის მეორე საფეხური, რომელსაც "ჭვრეტა" ეწოდება.

ვნებებისგან უკვე განწმენდილი ადამიანი სულიწმიდით განათლდება, გაბრწყინდება და განიღმრთობა. წმიდა მამები ამ ხარისხს ბერძნული სიტყვით აღნიშნავენ, რომელიც იწარმოება სიტყვისგან "ხედვა". ღმრთის ჭვრეტა ღმრთის ხედვას ნიშნავს. ღმერთი რომ დაინახო თვითონაც განღმრთობილი უნდა იყო. ამიტომაც ღმრთის ჭვრეტა არის კიდევაც განღმრთობა.

როდესაც ადამიანი ნამდვილად და სრულიად განიწმიდება და მთლიანად დაუთმობს თავს ღმერთს, მაშინ მიიღებს ის კაცთათვის უდიდეს ნიჭს -საღმრთო მადლის გამოცდილებას. წმიდა მამათა თანახმად, ეს არის არაქმნილი საღმრთო ნათლის განცდა. ის ეძლევა მადლში კარგად გამოწრთობილთ, მცირედთ ყოველი თაობის კაცთა შორის. ღმრთის წმინდანები ჭვრეტენ მას და თვითონაც ამ ნათელში გაბრწყინდებიან და ამ ნათლით შეიმოსებიან, როგორც ეს არის გამოსახული წმიდა ხატებზე ნიმბების სახით.

მაგალითად, წმიდა ბასილი დიდის ცხოვრებიდან ვიცით, რომ როდესაც ის თავის სენაკში ლოცულობდა, სხვები (ისინი, ვისაც ამისი დანახვა შეეძლო) ხედავდნენ, რომ თვით ბასილი დიდი და მისი სენაკი აღვსილი იყო ამ ღვთაებრივი, არაქმნილი მადლის ნათლით. მრავალ ქრისტეან მოწამეთა ცხოვრებაში აღწერილია, თუ როგორ ადგა ნათელი მათ ნაწამებ გვამებს.

განღმრთობის მადლი წმინდანთა გვამებს უხრწნელად იცავს, ეს არის წმიდა ნაწილები, რომლებსაც მირონი სდით და სასწაულებს იქმან. წმიდა გრიგოლ პალამა განმარტავს, რომ თავიდან უერთდება რა მოსაგრეთა სულებს, საღმრთო მადლი შემდეგ მათ სხეულებსაც გამსჭვალავს და განწმენდს. და მეტიც, განწმენდს მათ საფლავებსაც, ხატებსაც და ტაძრებსაც. აი რატომ მივაგებთ პატივს ხატებს, წმინდანთა უხრწნელ ნაწილებს და ტაძრებს: ისინი ნაწილობრივ ატარებენ თავიანთ თავში იმ მადლს, რომლებიც ღმერთთან თავიანთი ერთობის ძალითა და განღმრთობით მოიხვეჭეს.

ეკლესიაში არა მარტო ჩვენი სულები, არამედ სხეულებიც უხვად მონაწილეობენ განღმრთობის მადლში. იღვწის რა სულთან ერთად, სხეული, რა თქმა უნდა, ასევე განიდიდება სულთან ერთად, როგორც ტაძარი სულიწმიდისა, რომელიც მასში ცხოვრობს. ეს არის მადლი, რომელიც მომდინარეობს ჩვენი უფლის იესუ ქრისტესგან, ღმრთისა და კაცისგან, გადმოიღვრება ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელზე, წმინდანებზე და ჩვენზეც, როგორც ქრისტეს მორჩილებზე.

რა თქმა უნდა, საჭიროა აღინიშნოს, რომ ყველაფერი, რასაც კი განიცდიან ქრისტიანები, შეიძლება განხილულ იქნას როგორც განღმრთობის და საერთოდ რაიმე სულიერი გამოცდილება. მრავალი მოტყუებულა დემონური ან უბრალოდ მშვინვიერი განცდებით. როგორც თვითმოტყუების, ასევე დემონური ზეგავლენის თავიდან ასაცილებლად საჭიროა მორჩილებით და თავმდაბლობით გაეხსნას ადამიანი თავის სულიერ მოძღვარს (რომელიც, ცხადია, თავის მხრივ, ასევე ღმრთითგანათლებული და სიყვარულით აღსავსე ადამიანია), რომელსაც ღმერთი მიამადლის გაგებას იმისა, ნამდვილია თუ არა ის, რასაც უხსნიან, რასაც აღსარებაში ეუბნებიან, რათა მონანულს მისცეს შესაბამისი დარიგება.

საერთოდ, სულიერი მამისადმი მორჩილება - სულიერი ცხოვრების ძალზედ არსებითი მხარეა, რომლის თანახმადაც ვიძენთ ჩვენ ქრისტეში მოწამეობრიობის ეკლესიურ სულს, და რომელიც სჯულიერს ქმნის ჩვენს მოსაგრეობას, რომელიც მოწოდებულია ღმერთთან ჩვენს შესაერთებლად.

განღმრთობის საიდუმლოში ყოველთვის განსაკუთრებული ადგილი ეკავათ ბერ-მონაზვნებს, რომლებმაც მთელი თავიანთი ცხოვრება მიუძღვნეს მას და ღმერთთან ერთობის ამაღლებულ გამოცდილებაზე მოწმობენ.

ადიან რა განღმრთობისკენ, განწმენდისკენ, ბერები ამავედროულად ემსახურებიან მთელ ეკლესიას. რამეთუ გვწამს, რომ ეკლესიის წმიდა გადმოცემის თანახმად მათი ბრძოლა და ღვაწლი მხარს უჭერს წუთისოფელში მცხოვრებ ყოველ ქრისტიან მის სულიერ ბრძოლაში. აქედან მოდის მართლმადიდებლობაში ესოდენი პატივისცემა ბერ-მონაზვნობისა.

და ბოლოს, ეკლესიაში ჩვენ ვმონაწილეობთ წმინდანებთან ურთიერთობაში, შევიგრძნობთ ქრისტეში ერთობის სიხარულს. ანუ ჩვენ უკვე აღარ ვართ ეკლესიის ცალკეული წევრები, არამედ ერთი მთლიანობა, ცოცხალი ორგანიზმი, სადაც ძმურ ერთობაში ვართ ერთმანეთთანაც და ღმრთის წმინდანებთანაც; ერთობაში ვართ იმ მორწმუნეებთან, ვინც აქ, დედამიწაზე ცხოვრობს, და იმათთანაც, ვინც უკვე გარდაიცვალა. წარმოიდგინეთ, სიკვდილის შემდეგაც კი არ იშლება ეს ერთობა. სიკვდილს არ შეუძლია ქრისტიანთა განყოფა, რადგან მათი ერთობა - მკვდრეთით აღმდგარ ქრისტესთან ერთობაშია.

ამიტომაც ყოველი კვირადღე და ყოველთვის, როდესაც აღესრულება საღმრთო ლიტურგია, ჩვენ ყველანი მასში ერთობლივად ვმონაწილეობთ ანგელოზებთან და ყველა დროის წმინდანებთან ერთად. მასში მონაწილეობენ ჩვენი გარდაცვლილი ახლობლებიც, თუ რა თქმა უნდა, მათ გააჩნიათ ქრისტესთან თანაზიარობა. ჩვენ ყველანი იქაც საიდუმლოდ თანავეზიარებით ერთურთს - არა გარეგნულად, არამედ ქრისტეში. ეს ცხადი ხდება პროსკომიდიაში, როდესაც წმიდა დისკოსზე ტარიგი-ქრისტეს გვერდით იდება ნაწილები ამოღებული სეფისკვერიდან ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის, წმინდანების, ცოცხალთა და გარდაცვლილთა სახელებზე. წმიდა ძღვენის კურთხევის დროს, ყველა ეს ნაწილი ერთად შთაიფლობა ქრისტეს სისხლში.

ეს არის ეკლესიის უდიდესი კურთხეევა, რომ ჩვენ წარმოვადგენთ მის წევრებს და ურთიერთობას ვამყარებთ მასში არა მარტო ღმერთთან, არამედ ერთმანეთთანაც, როგორც ქრისტეს წმიდა სხეულის წევრები.

ეკლესიის თავი - თვით ქრისტეა. სიცოცხლე სხეულს მისი თავისგან ეძლევა. ბუენბრივია, რომ სხეული ცოცხალი ნაწილებისგან შედგება, მაგრამ ყველა მათგანი ერთნაირად როდია აღვსილი სიცოცხლით, ერთნაირად ჯანმრთელნი როდი არიან ისინი. ჩვენი უმეტესობა არ გამოირჩევა სრულყოფილი სულიერი ჯანმრთელობით. მიუხედავად ამისა, სიცოცხლე, უფრო ზუსტად ქრისტესგან მომდინარე უწმიდესი სისხლი, მისი ცოცხალი და ჯანსაღი წევრების მეშვეობით ნაკლებად ჯანსაღებისკენ მიედინება, ნელ-ნელა აცოცხლებს მათ და კურნავს. აი რატომ უნდა ვიყოთ ეკლესიაში! რათა მივიღოთ ჯანმრთელობა და სიცოცხლე, რამეთუ ეკლესიისგან მოწყვეტით არ არსებობს გამოჯანმრთელებისა და განცხოველების არანაირი შესაძლებლობა.

რა თქმა უნდა, ყველანი უცებ როდი მოდიან. მთელი ცხოვრება, ნაბიჯ-ნაბიჯ აწარმოებს მართლმადიდებელი ქრისტიანი ბრძოლას ეკლესიაში ღმრთის მადლის მოსახვეჭად და ეს ხორციელდება - მორჩილებით, თავმდაბლობით, სინანულით, ლოცვით, წმიდა საიდუმლოებებით და ამგვარი სვლით ადის ის განწმენდისა და განღმრთობისკენ.

და განა მასში არ არის ჩვენი უდიდესი მოწოდება და ამ ცხოვრების მიზანი, რათა აღვიდეთ სრულყოფილების ამ კიბეზე? არც ის მნიშვნელოვანია, რა დონეზე ავიწევით ამ ქვეყნად. მთავარია წინსვლა - ბრძოლა, რომელიც ყოველთვის უხვად ჯილდოვდება ღმრთისწგან: როგორც აქ, ასევე მომავალ საუკუნეში.
ქრისტეს ფერისცვალება
რატომ ვერ აღწევეს ზოგიერთი განღმრთობას?

მართალია, ჩვენ მოწოდებულნი ვართ მივისწრაფოდეთ ამ დიადი ამოცანის განხორციელებისკენ, კერძოდ, მოვიპოვოთ ღმერთთან ერთობა, გავხდეთ მადლისმიერი ღმერთნი, მივიღოთ ის გამოუთქმელი კურთხევა, რომლისთვისაც შეგვქმნა კიდეც ჩვენმა შემოქმედმა. მაგრამ, ხშირად ისე ვცხოვრობთ, თითქოსდა ეს უზენაესი მიზანი არც არსებობდეს. და მაშინ, შეიძლება ითქვას, რომ ჩვენი ცხოვრება არ შედგა.

წმიდა ღმერთმა ჩვენ განღმრთობისათვის შეგვქმნა. და თუ ჩვენს ამ პატივს გავქელავთ, გაქელილი აღმოჩნდება მთელი ჩვენი ცხოვრებაც. რატომ ვიქცევით ასე? ამისი რამოდენიმე მიზეზი არსებობს:

 
ა) მიწიერზე ზრუნვა

ამქვეყნად შეიძლება გვქონდეს მრავალი სასარგებლო და ნამდვილად საჭირო საქმე - სწავლა, პროფესია, ოჯახი, ფინანსური ფაციფუცობა, ქველმოქმედება. თუკი ყოველივე ამაში სამყაროს აღვიქვამთ და გამოვიყენებთ ევქარისტულად, როგორც ღმრთის ნიჭს, მაშინ ყველაფერი ღმერთთან შეგვაერთებს და ყოველივე ღმერთისკენ ამყვანებელი გარკვეული საფეხური გახდება. ხოლო თუ ასე არა, მაშინ ყოველივე წყალში ჩაიყრება. ყველაფერს აზრი ეკარგება, თუკი ღმერთისკენ არ მივდივართ.

ხშირად ადამიანები თავს იტყუებენ ამ მეორეხარისხოვანი ცხოვრებისეული ამოცანებით. განღმრთობა არ განიხილება როგორც უმთავრესი და პირველხარისხოვანი ამოცანა. დროებითი მიზნები მთლიანად მოიცავენ ჩვენს ამქვეყნიურ ცხოვრებას. მათ ეძლევა ჩვენი გული და ივიწყებს მარადისობას, მაშინ როდესაც გვმართებს "უკეთესი ნაწილის გამორჩევა" (ლუკა 10:42).

ჩვენს დროში, როდესაც ადამიანები განუზომლად დაკავებულნი არიან, განუწყვეტლად სადღაც ეჩქარებათ (შესაძლოა, ამით აცთუნებს ეშმაკი რჩეულთაც?) და ამის გამო ივიწყებენ საკუთარი თავის ცხონებას. მაგალითად, დღეს მეცადინეობა გვჭირდება ან წიგნის წაკითხვა, ამიტომაც ლოცვისთვის დრო არა გვაქვს, არ არის დრო ტაძარში მისასვლელად, ვერ ვპოულობთ დროს აღსარებისა და ზიარებისთვის! ხვალ შეხვედრები და თათბირები გვექნება, მთელი რიგი საზოგადოებრივი და პირადი მოვალეობები - და უბრალოდ ღმერთისთვის დრო აღარ შეგვრჩება! ზეგ ქორწილში ვიქნებით წასასვლელი ან რომელიმე წვეულებაზე, საქმეები ხომ არც სახლში ილევა და აღმოჩნდება, რომ სულიერით დასაქმება უბრალოდ შეუძლებელია. ჩვენ ხომ სულ თავს ვიმართლებთ ღმრთის წინაშე და ვიწყებთ მობოდიშებას: "... ყანა ვიყიდე; უეჭველად უნდა მივიდე და დავხედო, გთხოვ, მაპატიო. ... ხუთი უღელი ხარი ვიყიდე და მათ გამოსაცდელად მივდივარ: გთხოვ, მაპატიო. ... ცოლი შევირთე და ამიტომ ვერ გეახლები" (ლუკა 14:19-20).

არადა ამის გამო ყოველივე მშვენიერი და სჯულიერი თავის აზრს კარგავს. ყოველივე ჩამოთვლილს გააჩნია რეალური, არსებითი ღირებულება, როდესაც ის ღმრთის მადლით აღესრულება. როდესაც ღმრთის სადიდებლად მოიმოქმედება. ამ ყველაფერს გააჩნია ნამდვილი, დადებითი ღირებულება, როდესაც ჩვენ არ შევწყვეტთ მოსურვებას და სიყვარულს იმისა, რაც დგას ჩვენი საქმიანობის, სწავლისა თუ ყოველდღიურობის უკან. ყველა მათგანი ნამდვილი აზრით ივსება მაშინ, როდესაც არ ვწყვეტთ ჩვენს სვლას განღმრთობისკენ. მხოლოდ მაშინ იძენენ ისინი მარადიულ და გარდაუვალ მნიშვნელობას, და ჩვენ მათი მეშვეობით ვაღწევთ წარმატებას.

ჩვენმა უფალმა ბრძანა: "ეძებეთ უპირველესად უფლის სასუფეველი და სიმართლე მისი, და ყოველივე ეს მოგეცემათ თქვენ" (მათე 6:33). ღმრთის სასუფეველი - ეს არის განღმრთობა, ყოვლადწმიდა სულის მადლის მოხვეჭა. როდესაც საღმრთო მადლი ადამიანში შევა და იქ დაივანებს, ადამიანი ღმრთის მიერ ძღვანებული ხდება. მათ მიერ, ვინც მადლი მოიხვეჭა, საღმრთო ძალა სხვა ადამიანთა ცხოვრებაშიც შედის, და ყველანი ამყარებენ ურთიერთობას ღმრთის სასუფეველთან.

წმიდა მამათა სწავლებით, საუფლო ლოცვაში ("მამაო ჩვენო") სიტყვები "მოვედინ სუფევა შენი" სულიწმიდის მადლის მოწვევას ნიშნავს. ხოლო ვისაც ეს მადლი ეწვევა, ის განიღმრთობა.


ბ) მორალიზმი

სამწუხაროდ, მორალიზმის უკვე ნახსენები სული, ანუ ქრისტიანული ცხოვრების დაყვანა ოდენ მორალურ, ზნეობრივ სრულყოფილებამდე, ბევრწილად ვნებს ღვთისმოსაობას და ქრისტიანთა სულიერებას. ხშირად განღმრთობისკენ სწრაფვაზე გავლენას ახდენს დასავლური ღვთისმეტყველება. არადა სწავლება ზნეობრივ სრულყოფილებაზე - ეს ნიშნავს ადამიანი ჩათვალო სამყაროს ცენტრად. მასში ადამიანური ძალისხმევა ცვლის ღმრთის მადლს, თითქოსდა მადლი კი არა, ჩვენი მორალური პრინციპები გვაცხოვნებდნენ. ამიტომაც, ამგვარ განწყობაში მყოფნი, ხშირად ვაკლდებით ღმერთთან ურთიერთობას და ვერ ვღებულობთ სულის ნამდვილ ნუგეშს, მისი წყურვილიც არ ირწყულება. ასეთი მიმართულება (და მისი შესაბამისი სულიერი დაპურება) გამოცდილია და მან აჩვენა თავისი შეუსაბამობა ქრისტეს ეკლესიის სულტან. ის ბევრწილად არის დამნაშავე უღმრთოების გავრცელებაში, ჩვენი მრავალი თანამედროვე ადამიანის გულგრილობაში სულიერი ცხოვრებისადმი, განსაკუთრებით კი ეს ახალგაზრდებში შეიმჩნევა.

ჩვენ, - მშობლები, მასწავლებლები, სასულიერო დასი და ეკლესიის ყველა წარმომადგენელი, სადაც გინდ ვიყოთ და ვქადაგებდეთ, უნაყოფო საუბრების ნაცვლად "ქრისტიანულ ზნეობრიობაზე", ჩვენს შვილებს, ჩვენი ეკლესიის ჭეშმარიტი სულისა და გამოცდილების შესაბამისად უნდა ვუწინამძღვროთ განღმრთობისკენ. ბოლოს და ბოლოს, ყველა სათნოებას, რაოდენ დიდიც უნდა იყოს იგი, არ წარმოადგენს ჩვენი, ქრისტიანული ცხოვრების მიზანს, არამედ ისინი მხოლოდ დამხმარე საშუალებებია, მეთოდებია, რომლებიც განღმრთობის ანუ სულიწმიდის მადლის მისაღებად გვამზადებენ.


გ) ანთროპოცენტრული ჰუმანიზმი

ჰუმანიზმის, როგორც სოციალური და ფილოსოფიური მიმართულების ავტონომიურობა, რომელიც მოწყვეტილია ღმერთს და არსებობს დამოუკიდებლად, აყალიბებს ცივილიზაციას, რომელიც მთლიანად აგებულია ეგოიზმზე, და ეს სერიოზული წინაღობა ხდება თანამედროვე ადამიანისთვის. ყველაფერი გამიზნულია იმისკენ, რათა გაგვაუცხოონ მართლმადიდებლური სარწმუნოებისგან, ვითომცდა თავისუფლებისა და ადამიანური ღირსების სახელით. მაგრამ არის კი განღმრთობაზე უფრო დიდი ღირსება ადამიანისთვის?


განღმრთობის სულიერების ნაყოფები

სულიერი დაპურება, რომელსაც მართლმადიდებლური ეკლესია იძლევა თავის ღვთისმსახურებაში, წმიდა მამათა ღვთისმეტყველებაში და მონაზვნურ ტრადიციაში, არის განღმრთობის სახელმძღვანელო, და ის გადაჭრით აყენებს ცხოვრების ცენტრში ქრისტეს, განკაცებულ ღმერთს, ღმერთკაცს, და არა უბრალო ადამიანს.

დიდი სიხარული შემოდის ჩვენს ცხოვრებაში როდესაც შევიგნებთ ჩვენი მოწოდების სიმაღლეს, გავიაზრებტ, როგორი ნეტარება გველოდება.

ასეთი დაპურება ატკბობს ცხოვრებისეული მწუხარებით გათანგულ ადამიანს და განღმრთობის საოებით აქრობს წუთისოფლის მიერ მოყენებული ტანჯვის ტკივილებს.

როდესაც განღმრთობის სასოება ცხოვრებაში მიგვიძღვება, ხოლო ერთმანეთს აღვიქვამთ როგორც მოწოდებულთ განღმრთობისკენ, მაშინ სულ სხვანაირად ვეპყრობით მოყვასთ. რაოდენ უფრო ღრმად და სერიოზულად დავაპურებთ მაშინ ჩვენს შვილებს! რაოდენ ღმრთითსასურველი სიყვარულითა და პატივისცემით აღივსებიან მშობლები შვილთა მიმართ, თუ ისინი შეიგნებენ მათ წმიდა მოვალეობას და მოწოდებას დაეხმარონ მათ მიაღწიონ განღმრთობას - იმას, რისთვისაც, ღმრთის წყალობით, ამ ქვეყნად იშვნენ! და როგორ შეძლებენ ამასი დაეხმარონ თავიანთ შვილებს მშობლები, თუკი ჯერ თვითონაც არ შემდგარან განღმრთობის გზაზე? და ყოველგვარი ეგოცენტრიზმისა და უღმრთოების ამპარტავნების გარეშე, რაოდენ ჭეშმარიტი ადამიანური ღირსების შეგნება გაგვიჩნდება იმის შეგნებით, რომ შექმნილნი ვართ ასეთი გასაოცარი მიზნის მისაღწევად.

ეკლესიის წმიდა მამები და მოძღვრები ღვთისმეტყველებენ, რომ ასე, თუკი გადავლახავთ ყოველდღიურ ანთროპოცენტრიზმს დაცემული ადამიანური ცნობიერებისა, ნამდვილად გავხდებით პიროვნებები და შევიქნებით იმად, რაც საკუთრივ ადამიანად იწოდება.

სანამ არ გამოვალთ ჩვენი "მე"-ს ეგოცენტრული შეზღუდულობიდან, ჩვენ მხოლოდ ინდივიდუუმები ვართ და არა პიროვნებები. როდესაც, ღვთის მადლით და საკუთარი ძალისხმევით, შევდგებით განღმრთობის გზაზე, იმ მომენტში, როდესაც გამოვაღწევთ ჩვენი ინდივიდუალური ყოფიერების ჩაკეტილობიდან და დავიწყებთ სიყვარულს, როდესაც სულ უფრო და უფრო მივუძღვნით თავს ღმერთსა და მოყვასთნ, მაშინ დაიბადება სწორედ ჩვენში პიროვნება.

იმგვარი უზენაესი დანიშნულების შეგნებას, როგორიც განღმრთობაა, შეუძლია მოგვცეს ჭეშმარიტი ნუგეში და ადამიანური პიროვნების აღსრულება. ჩვენი ეკლესიის მართლმადიდებლური "ჰუმანიზმი" ყველა ადამიანის ამ საღმრთო მოწოდებას ეფუძნება, და ამიტომაც პიროვნების ყველა ძალა სრულ გახსნამდე მიჰყავს.

სხვა რომელი ჰუმანიზმი, როგორი პროგრესული და გაბედულიც ჩანდეს, შეიძლება იყოს ისეთი რადიკალური, როგორც საეკლესიო "ჰუმანიზმია", რომელსაც ადამიანი განღმრთობამდე აჰყავს? ვერსად, ეკლესიის გარდა, ვერ იპოვით ასეთ კაცთმოყვარებას.

ჩვენს დღეებში საკმაოდ ბევრია ადამიანთა მოტყუების მსურველი, განსაკუთრებით ახალგაზრდობა, თავისი ფსევდოჰუმანური გამონაგონებით, რომლებიც სინამდვილეში ამახინჯებენ ადამიანს. ამიტომაც, ძალიან მნიშვნელოვანია ახლა ხაზი გავუსვათ ჭეშმარიტი ეკლესიური დაპურების ამ მხარესაც.


სულიერი დაპურების შედეგები, რომლებსაც განღმრთობამდე არ მივყავართ

ახალგაზრდობა გამოცდილებას ეძებს. ჩვენი შვილები ღმრთის ხატნი არიან და მოწოდებულნიც გახდნენ მადლისმიერი ღმერთები, ისინი ეძებენ რაღაცას მატერიალისტური ფილოსოფიისა და უღმრთო განათლების რაციონალისტური ფორმების მიღმა, რასაც თანამედროვე განათლება სთავაზობს. ისინი ელტვიან ჭეშმარიტი ცხოვრების განცდას, მათ არ ჰყოფნით მხოლოდ მოსმენა ღმერთზე. მათ თვით ღმრთის, მისი ნათლის, მისი მადლის შეგრძნება სურთ. არ იციან რა, რომ ეკლესიას შეუძლია მისცეს მათ ის გამოცდილება, რომელსაც ისინი ეძებენ, მაგრამ მრავალნი ეძიებენ  არა იქ, სადაც საჭიროა, რის გამოც იაფფასიან ნაყალბევებს აწყდებიან.

ისინი გატაცებულნი არიან აღმოსავლური მისტიციზმით, როგორიცაა იოგა, ოკულტიზმი, გნოსტიციზმი და სხვა, ამ ბოლოს დროს კი, რაც ყველაზე სამწუხაროა, აშკარა სატანიზმითაც. რაც შეეხება ზნეობრიობას, მათთვის საზღვრები არ არსებობს. რადგან სულიერად გამოფიტულნი მოწყვეტილნი არიან თავიანთ დანიშნულებას, - ანუ შეუერთონ ადამიანი წმიდა ღმერთს, - მათში ზნეობრივმა პრინციპებმა ყოველგვარი აზრი დაკარგა. აქედან მოდის ანარქიზმისა და ტერორიზმის ასეთი პარპაში. მრავალს იმათგან, ვისაც მათში ჩადებული ძალის რეალიზების მოთხოვნილება გააჩნია, მაგრამ ეს არ შეუძლია, რადგან არავინ დააკვალიანა ისინი განღმრთობისკენ, ყოველგვარ უკიდურესობებს ეძლევა და მოყვასზე ძალადობს.

ახალგაზრდების (და არა მარტო) უმეტესობა, ღმრთის მიერ ბოძებული ცხოვრების უძვირფასეს დროს ხარჯავს გრძნობებსა და ხორციელ სიამტკბილობაზე, და არა თავის ნამდვილ დანიშნულებაზე - წარემატოს განღმრთობის საქმეში. რაოდენ დასანანია, რომ ხშირად სახელმწიფოს მიშვებით, ჰედონიზმი და სიამტკბილობა თითქმის თანამედროვე კერპები ხდებიან, დღევანდელი "ღმერთუკები", რომლებიც სერიოზულად აზიანებენ ახალგაზრდების სულსაც და ხორცსაც.

არიან ისეთებიც, რომელთაც არანაირი იდეალები არ გააჩნიათ და დროს ათასგვარ უმიზნო და უნაყოფო საქმეში ხარჯავენ. სხვები ცხოვრების აზრს პოულობენ უაზრო ჩქაროსნულ რბოლებში, რომლებსაც ხშირად ისინი კატასტროფებამდე და სიკვდილამდე მიჰყავს. და არიან კიდევ ისეთები, რომლებიც მრავალი ბოდიალის შემდეგ, ნებაგაცლილები ფარ-ხმალს ჰყრიან და ეშმაკს ნარკომანიის, ამ თანამედროვე შავი ჭირის ცოდვაში ნებდებიან.

და ბოლოს, მრავალნი, შედარებით მოკლე ცხოვრების შემდეგ, რომელიც სავსეა იმედგაცრუებებითა და წარუმატებლობებით, შეგნებით თუ შეუგნებლად წყვეტენ თავიანთი უმიზნო ძიებების გაუთავებელ ტაჯნვას და მიდის სასოწარკვეთილების ყველაზე უარეს ფორმასთან -თვითმკვლელობასთან.

ყველა ეს ბიჭუნა და გოგონა, რომლებმაც თავი ამდაგვარ უაზრო და გამანადგურებელ მოქმედებამდე მიიყვანა - ჩვენთვის უცხო როდია. ეს ჩვენი ახალგაზრდობაა, ისინი ისევე არიან ღმრთის შვილები, როგორც ჩვენი; ისინი იმედგაცრუებულნი არიან იმ რაციონალისტური, თვითკმაყოფილი საზოგადოებით, რომელიც მათ ხვდათ წილად. მათ ვერ იპოვეს მიზანი, რისთვისაც შექმნილ იყვნენ, ვერ იპოვეს თავიანთი ყოფიერების რეალური მიზეზი და მარადიული აზრი - რადგან ჩვენ მათ ეს არ ვასწავლეთ, და ეს მარადიული აზრი მათგან დახურული აღმოჩნდა. მათ არაფერი იცოდნენ ადამიანური ცხოვრების გასაოცარ დანიშნულებაზე - განღმრთობაზე. ვერაფერში იპოვეს რა სიმშვიდე, ისინი სასოწარკვეთილების გამო ასეთ უკიდურეს მდგომარეობამდე მივიდნენ.

მართლმადიდებლობაში იყო, არის და იქნება მრავალი მღვდელმთავარი, მღვდელი და ღმრთისმოყვარე ერისკაცი, რომლებიც ყოველდღიურად უძღვნიან ძალებს ახალგაზრდობის სულიერ აღზრდას, რათა მიიყვანონ ისინი განღმრთობამდე. და ახალგაზრდებშიც მრავალი ხვდება იმას, რომ სწორედ მართლმადიდებლობაში უნდა ჰპოვოს მან სულიერი სიმშვიდე და გზა განღმრთობისა. ამიტომაც ვამჩნევთ დღეს მრავალი ახალგაზრდის დაინტერესებას ბერ-მონაზვნური და ეკლესიური ცხოვრებით. ეს მათ ეხმარება ღმრთის პოვნასა და ღმერთში საკუთარი ცხოვრების მოწყობაში. ისინი იგებენ, თუ რატომ სჭირდებათ მართლმადიდებლობა, ქრისტიანული ღვაწლი და სულიერი ბრძოლა; ხვდებიან თუ როგორი დიდი სიხარულითა და აზრით ავსებს მართლმადიდებლობა მათ ცხოვრებას. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ისინი გემოს უსინჯავენ კაცობრიობისადმი ღმრთისგან ბოძებულ ამ უდიდეს წყალობას - განღმრთობას. და ჩვენც - ეკლესიის მოძღვრებს, ღვთისმეტყვლებს და კატეხიზატორებს - გვმართებს გამუდმებული ქადაგება განღმრთობის შესახებ. გამუდმებით უნდა ვმადლობდეთ წმიდა ღმერთს განღმრთობის ნიჭისთვის, რომელიც არის ადამიანისადმი მისი უდიდესი სიყვარულის გამოხატულება.
Назад к содержимому