განმარტებანი - ქრისტეს სასწაულთა შესახებ 5 - აპოკალიფსისი

Перейти к контенту
სწავლანი > განმარტებანი
ქრისტეს სასწაულთა შესახებ

სამყაროს აღსასრულის მოლოდინისა და კაცის ძის მოსვლის შესახებ
იესუ ქრისტეს სასწაულები
დეკანოზ ლევ ლიპეროვსკის წიგნიდან: "ქრისტეს სასწაულები და იგავები" (Чудеса и притчи Христовы)


შინაარსი

ამ იგავებში ქრისტე ადამიანებს მოუწოდებს კაცის ძის მუდმივი მოლოდინისკენ. "მაშ, იფხიზლეთ, ვინაიდან არ იცით, რომელ დღეს მოვა თქვენი უფალი" (მათე 24:42). და კიდევ: "ამიტომ თქვენც მზად იყავით, ვინაიდან, როცა არ ელით, სწორედ იმ საათს მოვა ძე კაცისა" (მათე 24:44).

სიფხიზლისკენ ეს მოწოდება, ზარივით გაისმის სახარების ყველა გვერდიდან და მას კავშირი აქვს არა მარტო ყოველი ადამიანის სიფხიზლესთან, არამედ მთელი კაცობრიობის მომავალთან. ის შეგვახსენებს კაცთა მოდგმის საყოველთაო პასუხისმგებლობაზე ღმრთის წინაშე. უფლის იგავები ამ თემაზე მომამზადებელი წინასახეებია იესუ ქრისტეს წინასწარმეტყველურ სწავლებაზე იესუ ქრისტეს საშინელ სამსჯავროსა და მსოფლიო ისტორიის დასასრულის შესახებ, რაზეც უფალი ღიად ელაპარაკებოდა თავის მოწაფეებს. ხოლო მოციქულებს უშუალოდ თავისი ჯვარცმის წინა დღეებშიც. მაცხოვრის მეორედ მოსვლის დაძაბული მოლოდინი განსაკუთრებული სიძლიერით არის გამოხატული სამოციქულო ეპოქის ქრისტიანთა ლოცვებში: "ჰე, მოვიდოდე, უფალო იესუ!" (გამოცხ. 22:20).


იგავი ადამიანებზე, რომლებიც ელოდნენ თავიანთი ბატონის დაბრუნებას წვეულებიდან

(ლკ.12:35-38)

"დე, იყოს თქვენი წელი მოსარტყლუღი და თქვენი სანთელი - ანთებული", უთხრა ქრისტემ ღმრთის სასუფევლის მომლოდინე ადამიანებს. და იქვე დაამატა: "იყავით იმ კაცთა მსგავსნი, რომელნიც მოელიან თავიანთ ბატონს, როდის დაბრუნდება ქორწილიდანო, რათა დარეკვისთანავე გაუღონ კარი. ნეტა იმ მონებს, რომლებსაც მოსვლისას ფხიზლად ჰპოვებს მათი პატრონი; ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ: სარტყელს მოირტყამს, დასხამს, მივა და ემსახურება მათ. მეორე, გინდა მესამე გუშაგობის ჟამსაც რომ მოვიდეს და ამნაირსდ ჰპოვოს ისინი, ნეტა იმ მონებს"

ერთ რუს მისტიკოს მხატვარს აქვს გასაოცრად ძლიერი განწყობის სურათი - "მარადიული მოლოდინი". მასზე გამოსახულია შიშველი კლდეები, უძრავი ზღვა, ბუნდოვანი ჰორიზონტი და ამ არამყუდრო მრისხანე ბუნების შუა ზის ადამიანი, რომელიც უძრავად მიყრდნობია უზარმაზარ პირქუშ ქვას, იმ ურყევი ნებითა და რწმენით, რომ "ვიღაც მოვა" და მსოფლიოში უცილობლივ "რაღაც" დიადი რამ უნდა მოხდეს... მაგრამ როდის? იქნებ ათასი წელი უნდა გავიდეს, თუ მარადიულად მოგვიწევს ლოდინი?

სწორედ ამ მოლოდინშია ადამიანის ნამდვილი ცხოვრება, რომელიც შერწყმულია უძრავ ბუნებას, როგორც მის გარემომცველ კლდეებს. მოლოდინის ძალა მხატვარმა ძალიან მკაფიოდ და დამაჯერებლად გამოხატა, მაგრამ... ეს არის პასიური, ცივი მოლოდინი, არ ის, რაც ახასიათებს სამყაროს აღსასრულის მომლოდინე ქრისტიანთ. ქრისტიანული მოლოდინი - აქტიური და ქმედითია. ქრისტიანები ელოდებიან არა "რაღაცას" ან "ვიღაცას", არამედ განსაზღვრულად ელიან - თავიანთ "ბატონს", "სიძეს", "სახლის პატრონს", რომელიც მოვა და ყოველს მიაგებს საქმეთაებრ მათთა. ეს არის საუკუნო სამსჯავროს მოლოდინი.

ვინც ამ მოლოდინში გამოავლენს მღვიძარებას და თავისი უფლის ერთგულებას, რომელიც წვეულებიდან მოდის, ქრისტესთან ერთად ახალ ცხოვრებაში მარადიული ნეტარებით დაჯილდოვდება. ერთი სიტყვით - "მოლოდინი" უნდა იყოს ღმრთის ნებისადმი მსახურება, მისი მცნებების აღსრულება და განუწყვეტელი მღვიძარება.
იესუ ქრისტეს სასწაულები
იგავი მპარავზე, რომელსაც შეუძლია ძირი გამოუთხაროს სახლს

(მთ.24:43-44: ლკ.12:39-40)

იმისთვის, რათა აჩვენოს თუ როგორი სიფხიზლე მართებს სულს კაცის ძის მოსვლის მოლოდინში, უფალმა თქვა მოკლე იგავი სახლის მეპატრონესა და მპარავზე.

"ესეც გახსოვდეთ, - თქვა მან, - სახლის პატრონმა რომ იცოდეს, რომელ საათზე მოვა ქურდი, ფნიზლად იქნებოდა და ძირს არ გამოათხრევინებდა თავისი სახლისათვის. ამიტომ თქვენც მზად იყავით, ვინაიდან, როცა არ ელით, სწორედ იმ საათს მოვა ძე კაცისა".

შესაძლოა, კაცის ძის უეცარი მოსვლის შედარება "ქურდის" მოსალოდნელ მოსვლასთან ქრისტეს ქადაგების მსმენელთ საკმაოდ თამამ და არც ისე გასაგებ იგავად მოეჩვენათ. მაშინ მოციქულმა პეტრემ მოძღვარს ჰკითხა: "უფალო, ჩვენ გვეუბნები ამ იგავს თუ ყველას?"

მოციქულის ამ შეკითხვას მაცხოვარმა ახალი იგავით უპასუხა:


იგავი ერთგულ და კეთილგონიერ მონაზე

(ლკ.12. 42-48: მთ.24:45-51)

ეს იგავი გადმოცემულია ორი მახარობლის მიერ. მათესთან მოკლედ, ლუკასთან უფრო ვრცლად.

"ვინ არის ერთგული და გონიერი მნე, რომელიც პატრონმა მიუჩინა თავის მსახურთ, რათა დროულად მისცეს ულუფა მათ?", - ჰკითხა ქრისტემ თავის მსმენელთ. ქრისტეს შემდგომი სიტყვებიდან აღმოჩნდა, რომ იგავი ნათქვამი იყო არა მარტო მოციქულთა, არამედ ყველა ადამიანის საყურადღებოდ, ვინც კი ღმრთის მონა და მსახურია. ღმერთმა ადამიანები მოუვლინა ქვეყნიერებას იმისთვის, რათა მათ ესრულებინათ "თავიანთი ბატონის" ნება. ყოველი ადამიანი - ღვთის მონაა და იგივე ადამიანი არის "სახლის მმართველი", რომელსაც უფალმა თავის სახლში დიდი თუ მცირე დავალება მიუჩინა. ბატონის დაბრუნებამდე მოლოდინში - "სახლის მმართველმა მონამ" კეთილსინდისიერად უნდა აღასრულოს მისთვის მიცემული დავალება.

"ნეტა ამ მონას, რომელსაც ამნაირად მოქმედს ჰპოვებს მისი პატრონი, როდესაც მოვა. - თქვა ქრისტემ, - ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ: მთელს თავის სარჩო-საბადებელს მეთვალყურედ მიუჩენს მას"... ხოლო თუ მონა გულში იტყვის: "აგვიანებს ჩემი პატრონი მოსვლას; და დაიწყესს მსახურებისა და მოახლეების ცემას, ჭამას, სმას და ლოთობას", სიმბოლურად მონა თითქოსდა ამბობს: "არც ისე მალე დადგება ჩემი სიკვდილი და ღმრთისადმი პასუხისგება: შეიძლება ჯერ კიდევ ვიცხოვრო "ჩემი სურვილისამებრ", ანუ უზნეოდ: ჯერ კიდევ მეყოფა დრო საქმის გამოსასწორებლად" და ა. შ.

მაგრამ... ქრისტე გვაფრთხილებს: "მაშინ მოვა მონის პატრონი, იმ დღეს, როდესაც არ ელის, და იმ საათს, რომელიც არ იცის, შუა გაკვეთს და ურწმონოებთან დაუდებს წილს".

უეცრად მოვა პასუხისგებისა და ანგარიშგების ჟამი, რომლისთვისაც მონა მომზადებას ვერ მოასწრებს. ბატონის თანდასწრებით მონა დაუზარებელი იყო და ნდობას იმსახურებდა, მაგრამ ბატონის არყოფნაში "სახე იცვალა", "ბოროტ" და "პირმოთნე" მონად გადაიქცა (მთ. 24:48-51).

ამ იგავიდან შეუძლებელია არ დავასკვნათ, რომ ღმრთის სასუფევლის მოლოდინში, აუცილებელია ყოველთვის, მიწიერი ცხოვრების ყოველ ვითარებაში ვიცხოვროთ და ვიღვაწოთ ისე, როგორც უფალმა გვამცნო, ანუ ყოველთვის ვიგრძნოთ თავი ღმრთის გვერდით, ყოველთვის "მზად ვიყოთ" პასუხისთვის.

ლუკა მახარობელი იგავის ბოლოს გადმოგვცემს ღმრთის მსჯავრის არსებით დეტალებს იმ მონებზე, რომლებიც არ ელოდნენ თავიანთი ბატონის დღესა და საათს: "ის მონა, რომელმაც იცოდა თავისი პატრონის ნება, მაგრამ არ აღასრულა იგი და არ დახვდა მზად, საშინლად იგვემება. ის კი, ვინც არ იცოდა, მაგრამ ისე მოიქცა, რომ სასჯელი დაიმსახურა, ნაკლებად იგვემება, რადგან ვისაც ბევრი მიეცა, ბევრი მოეთხოვება, და ვისაც მეტი მიენდო, მეტი მოეკითხება".

ეს სიტყვები შეიძლება გავიგოთ იმ აზრით, რომ ერთი მხრივ, ქრისტეს სწავლებით განათლებულნი, ვინც კარგად იცის ღმრთის ნება, და მეორე მხრივ, ბნელი და გაუნათლებელი ადამიანები, სხვადასხვაგვარად დაისჯებიან: "ვისაც ბევრი მიეცა, ბევრი მოეთხოვება, და ვისაც მეტი მიენდო, მეტი მოეკითხება" (ლუკა 12:48).

რატომ მოსთხოვენ პასუხს მათ, ვისაც "ნაკლები მიეცა" და მათაც კი, ვინც "ვინც არ იცოდა, მაგრამ ისე მოიქცა, რომ სასჯელი დაიმსახურა"? როგორც ჩანს იმიტომ, რომ "სული თავისი ბუნებით ქრისტიანია" (ტერტულიანე) და იმიტომაც, რომ ზნეობრივი სჯული მოცემულია ღმრთის მიერ, როგორც ნიჭი, და ის ყოველ ადამიანს დაბადებიდანვე ეძლევა, დაბადებიდანვე ინერგება მის გულში. ეს ჭეშმარიტება საკმაოდ ძლიერად ჰქონდა შეგნებული ფილოსოფოს კანტს, რომელიც ამბობდა: "ისე არაფერი მნუსხავს სამყაროში, როგორც ვარსკვლავებით მოჭედილი ცა ჩემს თავს ზემოთ და ზნეობრივი სჯული ჩემს შიგნით". "არმცოდნენიც" დაისჯებიან, როგორც მცოდნენი, მაგრამ ნაკლებად: შესაძლოა იმიტომ, რომ "არ სურდათ" ცოდნოდათ ან "მცირედ სურდათ".
იესუ ქრისტეს სასწაულები
იგავი ათ ქალწულზე

(მთ. 25:1-13)

იგავი ათ ქალწულზე, რომლებიც ელიან სიძის მოსვლას და მის შესახვედრად გამოდიან, გადმოცემულია მხოლოდ მათე მახარობელთან. თუმცა, ზოგიერთ დეტალს პარალელი აქვს ლუკასთან (ლკ. 13:25).

"მაშინ (ე. ი. მსოფლიო ისტორიის აღსასრულს) მიემსგავსება ცათა სასუფეველი ათ ქალწულს, რომლებმაც აიღეს თავიანთი ლამპრები და გადავიდნენ სიძის შესაგებებლად", თქვა ქრისტემ (მთ. 25:1).

მაგალითი, რომელიც აღებულია აღმოსავლელი ხალხების საქორწილო რიტუალიდან, ძალიან მკაფიო და ადვილად გასაგები იყო ქრისტეს ყველა მსმენელისთვის, - მტრებისთვისაც და მოყვარეებისთვისაც. სიძე, ჩვეულებისამებრ, საღამოს გამოდიოდა თავისი სახლიდან და მიდიოდა პატარძლის მშობლების სახლისკენ: გზაზე მას ხვდებოდნენ და პატარძლამდე მიაცილებდნენ გოგონას მეგობრები და "მესანთლეები". შემდეგ ყველანი ერთად შედიოდნენ საქორწილო ტრაპეზზე, სადაც სიძის შესვლის შემდეგ უკვე აღარავის უშვებდნენ -კარები მჭიდროდ იკეტებოდა.

იგავის ტექსტის მიხედვით, ქრისტემ ბრძანა, რომ სიძის შემხვედთაგან "ხუთი მათგანი გონიერი იყო, ხუთი კი - უგუნური". "უგუნურებმა აიღეს თავიანთი ლამპრები, მაგრამ თან არ წაიღეს ზეთი. გონიერებმა კი თავიანთ ლამპრებთან ერთად თან წაიღეს ზეთიც თავიანთი ჭურჭლებით. და რაკი სიძემ დაიგვიანა, ყველას რული მოერია და ჩაეძინა. მაგრამ შუაღამისას გაისმა ძახილი: აჰა, მოდის სიძე, გამოდით, გამოეგებეთო".

ყველა ქალწულს ეძინა, და არავის მათგან არ შეეძლო, სიტყვის სრული მნიშვნელობით, მთელ ღამე მღვიძარე ყოფილიყო სიძის მოლოდინში, მაგრამ, როგორც ჩანს, მათ ფხიზლად ეძინათ, რადგან საჭირო მომენტში ესმათ მოწოდება "აჰა, სიძე მოდის".
"აჰა ესერა სიძე მოვალს შუაღამესა და ნეტარ არს იგი, ვისაც მღვიძარეს ჰპოვებს..." იგალობება ვნების შვიდეულის პირველი დღეების ცისკარზე. და რომელ მძინარე სულს არ წააქეზებს სინანულისკენ ეს წმიდა საგალობელი, ეკლესიის ეს მოწოდება? სიმბოლურად ეს შუაღამისეული შეძახილი შეიძლება ნიშნავდეს სამყაროს აღსასრულის მოახლოებას -კაცის ძის მეორედ მოსვლის მრისხანე ნიშანს. მაშინ ყველა ადამიანი გაიღვიძებს - კეთილიც და ბოროტიც, ბრძენიც და ბრიყვიც. ასეა უფლის იგავშიც: "მაშინ ადგა ყველა ქალწული და გამართეს თავიანთი ლამპრები".
მაგრამ, ვაი რომ სიძის მომლოდინეთაგან ყველა როდი აღმოჩნდა მზად მის შესახვედრათ - უგუნურ ქალწულებს თავიანთ ლამპრებში საკმარისი ზეთი არ აღმოაჩნდათ, ხოლო ჩამქრალი ლამპრებით ისინი ქორწილში ვერ წავიდოდნენ. მაშინ "უგუნურებმა უთხრეს გონიერთ: გვიწილადეთ თქვენი ზეთი, ვინაიდან ჩვენი ლამპრები ქრება". დიახ, ასე მიმართეს მათ გონიერ ქალწულებს. ხოლო მათ, თავიანთი სიბრძნისამებრ პასუხობენ: "რომ არ შემოგვაკლდეს ჩვენცა და თქვენც, გიჯობთ წახვიდეთ ვაჭრებთან და იყიდოთ თქვენთვის".

აქ უდიდესი სიმბოლური მნიშვნელობა გააჩნია სიტყვას "ზეთი", როგორც აუცილებელ საწვავს ლამპრის ასანთებად. რას ნიშნავს ეს სიმბოლო? იოანე ოქროპირის მიხედვით, ეს არის "ადამიანის კეთილი საქმეები", ღმრთისა და მოყვასის სიყვარულით ანთებული გული.

"მოლოდინი" - ეს არის კაცის ძის მოსვლისადმი რწმენა. "ზეთი" - ამ რწმენის თანმხლები ყველა კეთილი საქმე: ერთიც და მეორეც, ერთად აღებული, ცათა სასუფეველში სულის შესვლის გასაღებია. იგავის ასეთი განმარტება ძალიან გავრცელებულია, როგორც დასავლელ, ასევე აღმოსავლელ ქრისტიანთა შორის.

ანტონი დიდი თავის წერილებში მონაზონთა მიმართ ამგვარ ქალწულთა შესახებ ბრძანებს: "მრავალ ბერსა და ქალწულს არავითარი წარმოდგენა არა აქვთ იმაზე, რომ ადამიანში მოქმედებს სამი ნება: პირველი ღმრთის ნებაა, სრულყოფილი და სრულიად მაცხოვნებელი; მეორე - საკუთარი, ადამიანური ნება, რომელიც თუ წარმწყმედელი არაა, არც მაცხოვნებელია, ხოლო მესამე ნება - ეშმაკისაა, რომელიც სრულიად წარმწყმედელია. და აი, სწორედ ეს მესამე, მტრის ნება ასწავლის ადამიანს არ აკეთოს არავითარი სათნოება ან აკეთოს ის პატივმოყვარეობით, მედიდურობითა და ამპარტავნებით, ან კიდევ სიკეთე მხოლოდ სიკეთისთვის და არა ქრისტესთვის.

მეორე, ჩვენი საკუთარი ნება, - გვასწავლის ყველაფერი ვაკეთოთ ჩვენი ვნებების დასაკმაყოფილებლად, ან ისევე როგორც მტერი, გვასწავლის სიკეთე ვაკეთოთ მხოლდო სიკეთისთვის, და არ მივაქციოთ ყურადღება მადლს, რომელიც სიკეთის კეთებით მოიპოვება.

მაშინ როდესაც, პირველი, ღმრთის ნება, რომელიც სრულიად მაცხოვნებელია - მხოლოდ იმაში მდგომარეობს, რომ სიკეთე აკეთო მხოლოდ სულიწმიდის მადლის მოსახვეჭად, როგორც მარადიული საგანძური, არასოდეს რომ არ ქრება და ფასდაუდებელია მისი მკეთებლისთვის.

სწორედ სულიწმიდის ეს მოხვეჭა იწოდება კიდევაც იმ "ზეთად", რომელიც უგუნურ ქალწულთ არ ეყოთ... მათ სწორედ იმიტომ ეწოდათ უგუნურნი, რომ დაავიწყდათ თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია ამ ცხოვრებაში სათნოებათა კეთება ღმრთის სადიდებლად და მისი მადლის მოსახვეჭად, რომლის გარეშეც ცხონება შეუძლებელია.

სწორედ ამ "ზეთით" იყო სავსე გონიერ ქალწულთა ლამპრები, რომელთაც შეეძლოთ ხანგრძლივად და დიდხანს ნათება, და ამ ქალწულებმაც შეძლეს ანთებული ლამპრებით შეხვედროდნენ შუაღამით მოსულ სიძეს, რომელთან ერთადაც შევიდნენ შემდეგ  ქორწილის სიხარულში.

უგუნურებმა, როდესაც ნახეს, რომ მათი ლამპრები ქრებოდა, თუმც კი წავიდნენ სავაჭროდ, რათა ეყიდათ ზეთი და კვლავ აევსოთ თავიანთი ლამპრები, მაგრამ დროზე მოსვლა ვერ მოასწრეს, რამეთუ საქორწილო კარები უკვე დახშული იყო.

"ვაჭრობა" - ეს ჩვენი ცხოვრებაა. ხოლო "საქორწილო კარების დახშობა", რომელიც ადამიანს არ უშვებს სიძესთან - ადამიანის სიკვდილია; "გონიერი და უგუნური ქალწულები" -ქრისტიანთა სულებია; "ზეთი" - საქმეებისგან მიღებული სულიწმიდის მადლია.

გამომდინარე აქედან, ყოველმა ადამიანმა უნდა ჰკითხოს საკუთარ თავს, როდესაც ამა თუ იმ საქმეს აღასრულებს, იღებს თუ არა ის გონიერ ქალწულთა ამ "ზეთს", ანუ სულიწმიდის მადლს? და თუ თავის სულში ჰპოვებს სულის ნაყოფს: "სიყვარულს, სიხარულს, მშვიდობას, დიდსულოვნებას, სიტკბოებას, სიკეთეს, რწმენას,
თვინიერებას და თავშეკავებას" (გალატ. 5:22-23), მაშინ - მისი სულის ლამპარი წესრიგშია და "ზეთი" მას სიძის მოსვლამდე გაუნათებს გზას.

იგავი მთავრდება ადამიანთა სულების მუდმივი სიფხიზლისკენ უფლის მოწოდებით: "მაშ, იფხიზლეთ, ვინაიდან არც დღე იცით და არც საათი, როდის მოვა ძე კაცისა" (მათე 25:13).
იესუ ქრისტეს სასწაულები
იგავი ტალანტებზე

(მთ.25:14 - 30)

იგავი "ტალანტებზე" თავისი შინაარსით ახლოს დგას იგავთან "მნეთა" შესახებ, რომელიც მაცხოვარმა თავისი მიწიერი ცხოვრების მიწურულს იქადაგა. იგავში "მნეებზე" ითქვა მაშინ, როდესაც "იერუსალიმთან ახლოს იყო, და ეგონათ (მის მოწაფეებს - "აპოკ". რედ.), ახლავე მოაწევს ღმრთის სასუფეველიო" (ლუკა 19:11), ხოლო "ტალანტებზე" - როდესაც უფალი უკვე იერუსალიმში იყო და ტაძრიდან გამოსვლისას თქვა წინასწარმეტყველური სიტყვა იერუსალიმის დაღუპვისა და თავისი მეორედ მოსვლის მრისხანე ნიშნების შესახებ.

როგორც ქრისტემ ბრძანა, როდესაც ის მეორედ მოვა "იმ კაცივით მოიქცევა, რომელმაც გამგზავრებისას უხმო თავის მონებს და მთელი თავისი ავლადიდება ჩააბარა. ერთს ხუთი ტალანტი მისცა, მეორეს - ორი, მესამეს - ერთი, თვითეულს - მისი უნარის მიხედვით, და გაემგზავრა. ხუთი ტალანტის მიმღები წავიდა, ივაჭრა და ხუთი სხვა ტალანტიც მოიგო. ასევე ორი ტალანტის მიმღებმა მოიგო ორი სხვაც. ხოლო ერთი ტალანტის მიმღები წავიდა, მიწაში დაფლა და დამალა თავისი პატრონის ვერცხლი" (მათე 25:13-18).

იგავის სიმბოლიკა აქ სრულიად ნათელია.

"მონები", რომელთაც სახლის პატრონისგან "ტალანტები" ებოძათ, რათა ევაჭრათ, არიან ადამიანები, რომელთაც ღმრთისგან ესა თუ ის სულიერი ნიჭები და ინტელექტუალური უნარები, ანუ სიტყვის ჩვეულებრივი მნიშვნელობით, "ტალანტები" გააჩნიათ.

უფლის მოსვლის მოლოდინში, ადამიანებმა უნდა იმუშაონ მათთვის ბოძებულ ნიჭებზე, გაანივთონ ის, მოახმარონ სხვა ადამიანებს და ამგვარი სახით გააორმაგონ ან გაასამმაგონ ბატონის მიერ დატოვებული სიკეთე. თანაც მათ უანგაროდ უნდა ივაჭრონ, რათა თავიანთი ამ საქმიანობით მოიხვეჭონ სულიწმიდის მადლი.
იგავის ძირითადი აზრი მდგომარეობს ადამიანების მოწოდებაში პასუხისმგებლობისა და ღვაწლისკენ. არავინ უწყის რომელ დღესა და ღამეს მოვა "მეპატრონე", მაგრამ ის აუცილებლად მოვა, და როდესაც ეს მოხდება მოუწოდებს თავის ყოველ მონას. მაშინ ყველამ პასუხი უნდა აგოს თავის ცხოვრებაზე, იმაზეც, თუ როგორ გამოიყენა მისთვის ბოძებული ნიჭი, ტალანტი, რომელიც თავის დროზე ღმრთისგან მიიღო.

ეს ნიჭები, უპირველეს ყოვლისა წარმაოდგენენ: ადამიანურ ბუნებრივ სინდისს, გონების, გულის, გრძნობებისა და ნების ძალებს, სხეულისა და გრძნობათა ორგანოების სხვადასხვა უნარებს და ა. შ. ადამიანის ბუნებაში არაფერია ისეთი, რაც მას ღმრთისგან არ მიეღოს: ადამიანის სულისა და სხეულის ყოველი ძალა არის ღმრთისგან ბოძებული "ნიჭი", "ტალანტი", რომელიც ადამიანს დროებით მიეცა (ანუ მიწიერი ცხოვრების პერიოდში) რათა უფლის მოსვლის მოლოდინში მათზე ემუშავა.

უფალი თითქოსდა ადამიანებს ეუბნება: "ელოდეთ, ელოდეთ, ელოდეთ. მაგრამ, ამ მოლოდინში დაუღლელად იღვაწეთ, რათა "ცარიელი ხელებით" არ წარსდგეთ კაცის ძის წინაშე, არამედ იმ სულიერი კაპიტალით, რომელსაც მის მოსვლამდე დააგროვებთ. განკითხვის დღეს პასუხისგება და მოთხოვნა მკაცრი იქნება. ზარმაცი და მზაკვარი მონები გარესკნელის ბნელში გაიყრებიან, "სადაც იქნება ტირილი და კბილთა ღრჭენა".

ზარმაცმა მონამ, რომელმაც ერთი ტალანტი მიიღო, თავისი სიზარმაცის და უპასუხისმგებლობის გამართლებას თავისი უფლის სიმკაცრით ცდილობდა. "ბატონო, ვიცოდი, რომ სასტიკი კაცი ხარ; მოიმკი, სადაც არ დაგითესავს, და კრებ, სადაც არ დაგიბნევია. ჰოდა, შემეშინდა, წავედი და მიწაში დავფალი შენი ტალანტი; აჰა, შენი შენავე გქონდეს" (მათე 25:24-25).

უფალმა კი მიუგო და უთხრა მას: "უკეთურო და მცონარა მონავ! იცოდი, რომ მოვიმკი, სადაც არ დამითესავს, და ვკრებ, სადაც არ დამიბნევია".

სხვაგვარად რომ ვთქვათ - ასეც რომ იყოს, რითი შეიძლება გამართლებულ იქნას მონის სიზარმაცე? როგორიც გინდ იყოს ბატონი (ამაზე მონას როდი მართებს განსჯა), მან ტალანტი თავისი ბატონის ხელიდან მიიღო, როგორც საუფლო საკუთრება და პასუხსაც მის წინაშე აგებს. "ამიტომაც გმართებდა ვაჭრებისათვის მიგეცა ჩემი ვერცხლი, რათა დაბრუნებულს მიმეღო ჩემი სესხი მონაგებითურთ. მაშ, წაართვით მაგას ტალანტი, და მიეცით ათი ტალანტის მქონეს. რადგან ყველა მქონეს მიეცემა და მიემატება, ხოლო არმქონეს წაერთმევა ისიც, რაცა აქვს".

ეს არის ღმრთის მსჯავრის დასაწყისი და ის ჯერ კიდევ აქ, დედამიწაზე იწყება. აი, მისი დასასრული: "ეგ ურგები მონა გააგდეთ გარესკნელის ბნელში. და იქნება იქ ტირილი და კბილთა ღრჭიალი. და როდესაც მოვა ძე კაცისა თავისი დიდებით და ყველა წმიდა ანგელოზი მასთან ერთად, მაშინ დაჯდება იგი თავისი დიდების ტახტზე. შეიყრება მის წინაშე ყველა ხალხი და გაარჩევს მათ ერთმანეთისაგან, როგორც მწყემსი გამოარჩევს ცხვრებს თხებისაგან. და დააყენებს ცხვრებს თავის მარჯვნივ, ხოლო თხებს - მარცხნივ".

მაშ, ვისკენ არის, უმთავრესად, მიმართული ეს იგავი? მხოლოდ ფარისეველთ და სადუკეველთა მიმართ თუ ყოველი ერისა და ხალხის მიმართ, მთელი კაცობრიობის მიმართ? რა თქმა უნდა, ეს იგავი იმათ საყურადღებოდ ითქვა, ვინც საკუთარ თავში სინდისისა და გონიერების თუნდაც წვეთი მაინც შეინარჩუნა - "ვისაც ყური აქვს სმენად ისმინენ".
იესუ ქრისტეს სასწაულები
იგავი ათ მონაზე და ათ მნეზე

(ლუკა 19:12-28)

ამ იგავის აზრი ძალიან ახლოს დგას წინა იგავის ("ტალანტებზე") შინაარსს. აქაც ლაპარაკია იმაზე, თუ რა უნდა აკეთონ ადამიანებმა, როგორ იცხოვრონ ქრისტეს მეორედ მოსვლისა და საუკუნო სამსჯავროს მოლოდინში. თხრობის ზოგიერთი დეტალი აქ უფრო ძლიერად არის ხაზგასმული და არის ახალი დეტალებიც.

"ამიტომაც თქვა: ერთი კეთილშობილი კაცი შორეულ ქვეყანაში გაემგზავრა, რათა მეფობა მიეღო და უკანვე დაბრუნებულიყო. დაუძახა თავის ათ მონას, ათი მნა მისცა და უთხრა მათ: ჩემს დაბრუნებამდე ამით ივაჭრეთო. მაგრამ მოქალაქეებს სძულდათ იგი, ელჩები დაადევნეს კვალდაკვალ და დააბარეს: არ გვინდა, რომ ეგ მეფობდეს ჩვენზე. როცა მეფობა მიიღო და უკან დაბრუნდა, ბრძანა ის მონები მიეგვარათ, რომლებსაც ვერცხლი მისცა, რათა გაეგო, ვინ როგორ მოიხმარა იგი".

იგავის დასაწყისი, როგორც ჩანს, აღებულია მსმენელებისთვის კარგად ცნობილი ვითარებიდან. რომაელთა მიერ იუდეის დაპყრობის დროიოდან, სამეფო ძალაუფლების მიღების კანდიდატს უწევდა "შორეულ ქვეყანაში", ანუ რომში წასვლა. ასე, მაგალითად, ჰეროდე დიდი, შემდეგ კი მისი შვილები - არქელაოსი, ჰეროდე-ანტიპა, ფილიპე და სხვები თავიანთ უფლებამოსილებებს და ტიტულებს რომის იმპერატორისგან იღებდნენ. კერძოდ, როდესაც არქელაოსი რომში წავიდა, რათა ეცადა იუდეის მეფედ საკუთარი თავის დამტკიცებას, ებრაელებმა, რომლებსაც ის სძულდათ, 50 კაცი დაადევნეს, რათა რომის ხელისუფლებისთვის ეთხოვათ, რომ არქელაოსი მეფედ არ დაეწესებინა. რომმა თავიდან არ მოუსმინა ელჩობას, მაგრამ შემდგომში შეცვალა თავისი გადაწყვეტილება და არქელაოსი სისასტიკისთვის განაყენა.

მონებისთვის "მნეთა", ანუ ვერცხლის წონის დარიგება, გადატანითი მნიშვნელობით ნიშნავს იგივეს, რასაც "ტალანტები", - ანუ ადამიანის უნარებს, მის სულიერ ნიჭებს, რომელიც ღმრთისგან დაბადებიდანვე ეძლევა: მაგრამ აქ ყველა მონამ ერთნაირი ნიჭები მიიღო. ეს იმ აზრით უნდა გავიგოთ, რომ თუმც ბუნებრივი ნიჭები - ინტელექტუალური და ფიზიკური, ადამიანში განსხვავებულია ("ორი", "სამი", "ხუთი" ტალანტი), სულიერი ნიჭები, რომელსაც სულიერი შობის, ანუ ნათლისღების დროს იღებენ ადამიანები, ყველასთვის ერთი და იგივეა - და ეს სულიწმიდის ნიჭებია.

ეს ნიჭები, როგორც სულიერი კაპიტალი, ზეციური მეუფის, იესუ ქრისტეს მოსვლის მოლოდინში მყოფმა ადამიანებმა საკუთარ თავში განუწყვეტლივ უნდა ამრავლონ - "მოიხვეჭონ სულიწმიდის მადლი"; მაგრამ, თუ სიზარმაცის ან სულმოკლეობის, ან კიდევ საზოგადო ცოდვილიანობის გამო დატოვებენ მათ ყოველგვარი გამოყენების გარეშე, წარწყმედენ მათ და დაკარგავენ.

პირველმა მონამ იღვაწა და თავისი სულიერი თვისებები ათმაგად აამაღლა, მეორემ - ხუთმაგად, მაგრამ მესამემ - ბატონის კითხვაზე, რა უყო მისთვის ბოძებულ მნეს, უპასუხა: "ბატონო, აჰა, შენი მნა, რომელსაც ხელსახოცში გამოკრულს ვინახავდი, რადგანაც მეშინოდა შენი, რაკიღა ვიცოდი, რომ სასტიკი კაცი ხარ: იღებ, რაც არ დაგიდევს, და მოიმკი, რაც არ დაგითესავს".

მონები, რომლებმაც ამ ცხოვრებაში იღვაეწეს, უფლისგან შექება და ჯილდო მიიღეს: "მცირედში ერთგულება" უდიდესი გულუხვობით დაჯილდოვდა: ისინი "შევიდნენ თავიანთი უფლის სიხარულში". მაგრამ მესამე მონის უსაქმურობის გამამართლებელი არგუმენტი მიღებულ არ იქნა და მან ბატონისგან მკაცრი განაჩენი მიიღო: "წაართვით მნა, - უთხრა ბატონმა თავის მსახურებს, - და მიეცით ათი მნის მქონეს". მაშინ მათ უთხრეს: "ბატონო, მას ხომ ათი მნა აქვს. გეუბნებით, რომ ყველა მქონეს მიეცემა, ხოლო არმქონეს წაერთმევა ისიც, რაცა აქვს".

უფლის ეს მცნება "მქონეებსა" და "არმქონეებზე", დაჟინებით მეორდება სახარების სხვადასხვა ადგილებში. ასე მაგალითად, მათეს სახარებაში ის ასე ჟღერს: "ვისაც აქვს, მას მიეცემა და მიემატება, ხოლო ვისაც არა აქვს, წაერთმევა ისიც, რაცა აქვს" (მათე 13:12), "რადგან ყველა მქონეს მიეცემა და მიემატება, ხოლო არმქონეს წაერთმევა ისიც, რაცა აქვს" (მათე 25:29).

ლუკასთან: "მაშ, დაუკვირდით, როგორ ისმენთ: რადგან ვისაც აქვს, მას მიეცემა, და ვისაც არა აქვს, მაგრამ ასე ჰგონია, მაქვსო, მას წაერთმევა" (ლუკა 8:18) და, ბოლოს, მარკოზთან: "რადგან ვისაც აქვს, მას მიეცემა, ხოლო ვისაც არა აქვს, წაერთმევა ისიც, რაცა აქვს" (მარკოზი 4:5).

ამ მცნების შინაარსზე რომ ფიქრობ, უნებლიედ გიჩნდება კითხვა: ეს რა ანტინომიაა: "ვისაც არა აქვს, წაერთმევა ისიც, რაცა აქვს"? საკუთრივ, რა შეიძლება კაცს "ჰქონდეს, თუ არა აქვს"? ხომ არ არის აქ წინააღმდეგობა? წინააღმდეგობა, რა თქმა უნდა, არ იქნება, თუ მხედველობაში მივიღებთ, რომ დაბადებისას ყოველი ადამიანი იღებს ღმრთისგან "ძირითად", დაწყებით კაპიტალს: ცნობიერებას (დეკარტე: "მე ვაზროვნებ, მაშასადამე მე ვარსებობ"); ძალებსა და შესაძლებლობებს: ფიზიკურს, მშვინვიერსა და სულიერს, რომლებიც ცხოვრებაში უმთავრესად გონიერებასა და ნების თავისუფლებაში ვლინდება.

ეს არის ის, რაც ადამიანს "მიეცა", ხოლო "მიემატება" - ყველა მისი ტალანტის განვითარება ანუ მნეები, რომელიც შემდეგ მის მიმცემს, ღმერთს უნდა დაუბრუნოს. ადამიანი, რომელიც სხეულებრივად და სულის მქონედ იბადება, განუწყვეტლივ უნდა "მოქმედებდეს", იქმოდეს მისი წარმომგზავნელის ნებას. მოქმედებაში შეჩერება დაღუპვას იწვევს... თუ ფრინველი, რომელიც მაღლა ფრინავს, შეაჩერებს ფრთების მოძრაობას და დაკეცავს, უეჭველად ძირს დაენარცხება და დაიღუპება. ასეა კაციც, რომელიც თავისი უფლის მოლოდინში კარგავს მღვიძარებას, ეძლევა უსაქმურობას და მცონარებას და კარგავს არა მარტო იმას, რაც მას მიეცა, როგორც განსაკუთრებული ნიჭი, არამედ "იმ ძირითად კაპიტალსაც", ანუ სულიერ გონიერებას და ნების თავისუფლებას, რომელიც განსაზღვრავენ ადამიანის თვითშეგნებას და რომლებიც მხოლოდ მისი განმასხვავებელი თვისებაა დანარჩენი ბუნებისგან. როდესაც ადამიანი დაკარგავს ამ თავის განსაკუთრებულ თვისებას, ის გაგდებულ იქნება გარესკნელის ბნელში: მოწყდება მარადიულ ნათელს და ღვთაებრივ ცეცხლს.

მაგრამ, თუ ადამიანი, რომელიც არ ფიქრობს ღმერთზე და იმაზე, რომ მხოლოდ მისგან მიიღო თავისი სულის ყოველი ღირებულება, თავის ცხოვრებაში ყოველგვარ სიმდიდრეს მხოლოდ საკუთარი თავისთვის მოიხვეჭს, მაშინაც ის დაკარგავს არა მარტო ღმრთისგან ბოძებულ სხვადასხვა ტალანტებს, არამედ დაკარგავს იმასაც, "რაც ეგონა რომ ჰქონდა".  და თვით "სიკეთეც" კი, რომელსაც ადამიანი მარტო თავისთვის აგროვებს და არა ღმრთის სახელის სადიდებლად, ვერ მოუტანს მას ცხოვნებას... ეს ჭეშმარიტება ნათლად დასტურდება ქრისტეს გამოთქმით ეგოისტი მდიდრის დაღუპვაზე: "ასე მოუვა ყველას, ვინც თავისთვის იხვეჭს სიმდიდრეს და არა ღმრთისათვის" (ლუკა 12:21).

იგავი მთავრდება ადამიანთა დასჯის სიმბოლოთი, რომელთაც არ სურდათ ან არ სურთ ქრისტეს სასუფევლის მიღება: "ხოლო ეს ჩემი მტრები, რომლებსაც არ უნდოდათ, რომ მათი მეფე ვყოფილიყავი, აქ მომგვარეთ და ჩემს წინაშე დახოცეთ" (ლუკა 19:27)

ამრიგად, ამ იგავებში, სადაც გადმოცემულია უფლის მეორედ მოსვლის მოლოდინი, რომელიც ერთგვარ შესავალს წარმოადგენენ კაცის ძის მეორედ მოსვლასა და საშინელ სამსჯავროზე, მთავარ აზრად უნდა მივიჩნიოთ უფლისა და მაცხოვრის, იესუ ქრისტეს მოწოდება ყველა ადამიანის მიმართ განუწყვეტლად იღვაწონ, ილოცონ და სათნოებებში წარემატონ.

"მაშ, იფხიზლეთ, ვინაიდან არც დღე იცით და არც საათი, როდის მოვა ძე კაცისა" (მათე 25:13).
იგავები სიმდიდრეზე და ადამიანის დამოკიდებულებაზე მატერიალურ ღირებულებებთან
იესუ ქრისტეს სასწაულები
ლუკა მახარობელთან მოცემულია იგვები სიმდიდრეზე, მაგრამ ყოველ მათგანს თავისი განსაკუთრებული სიუჟეტი გააჩნია, რომლებიც თავისი შინაარსით და საზოგადო დასკვნებით თემათა ერთ ჯგუფად ერთიანდება. ეს არის იგევები იმის შესახებ, თუ როგორი დამოკიდებულება მართებს ადამიანს მატერიალურ ღირებულებებთან და რა მოსდის ადამიანის სულს, რომელსაც ვერ გაუგია სიმდიდრის ჭეშმარიტი აზრი. ეს იგავებია: "უდარდელ მდიდარზე", ერთი მდიდარი ადამიანის "ურწმუნო მმართველზე" და "მდიდარსა და ღარიბ ლაზარეზე".
იგავი უდარდელ მდიდარზე

(ლუკა 12:15-21)

უფალი ყველას აფრთხილებდა მატერიალური სიმდიდრისადმი მიდრეკილების მავნებლობაზე. "და უთხრა მათ: ფხიზლად იყავით და ეკრძალეთ ანგარებას, ვინაიდან კაცს შეიძლება ყველაფერი უხვად ჰქონდეს, მაგრამ სიმდიდრით როდი ცოცხლობს იგი. და უთხრა მათ იგავი: ერთი მდიდარი კაცის ყანაში ზღვა მოსავალი მოვიდა; საგონებელში ჩავარდნილმა თქვა: რა ვქნა, სად წავიღო ამდენი მოსავალი? და გადაწყვიტა: აი, რას ვიზამ: დავშლი ჩემს ბეღლებს, უფრო დიდებს ავაგებ, და იქ შევინახავ მთელ ჩემს მოსავალს და სარჩო-საბადებელს. და ვეტყვი ჩემს სულს: სულო, მრავალი სიკეთე გაქვს დაგროვილი და მრავალი წლის სამყოფი; განისვენე, ჭამე, სვი და იმხიარულე. უთხრა მას ღმერთმა: უგუნურო, ამაღამვე ამოგართმევენ სულს: ვისღა დარჩება შენი სარჩო-საბადებელი? ასე მოუვა ყველას, ვინც თავისთვის იხვეჭს სიმდიდრეს და არა ღმრთისათვის" (ლუკა 12:15-21).

ამ იგავის მიხედვით, მატერიალური კეთილდღეობა მხოლოდ მაშინ შეიძლება დადებითი მნიშვნელობისა იყოს ადამიანის ცხოვრებაში, თუკი მას თან სდევს ამ სიმდიდრის მომხვეჭელისა და მფლობელის სულიერი ზრდა. თუკი ადამიანი სიმდიდრეს აგროვებს "შავი დღისთვის", ეგოისტურად მხოლოდ საკუთარ თავზე ფიქრობს, საკუთარ პირად კომფორტზე, უდარდელ მხიარულებაზე და "მრავალ წელზე გათვლილ" უზრუნველ ცხოვრებაზე, მაშინ მის მიერ სიმდიდრის დაგროვება ნამდვილი უგუნურებაა, რადგან ადამიანის მიწიერი ცხოვრება იმდენად მყიფეა, რომ შეიძლება უეცრად შეწყვიტოს სიკვდილმა მოულოდნელი ავადმყოფობით ან გაუთვალისწინებელი შემთხვევით. მაშ, ვისღა დარჩება მაშინ "საკუთარი თავისთვის" დაგროვილი მთელი სიმდიდრე?

ამგვარი ეგოისტური მატერიალური სიმდიდრის დაგროვების უაზრობა, თავის დროზე აოგნებდა ბრძენს სოლომონსაც და წარმართ მოაზროვნე სენეკასაც. სოლომონი ბრძანებს: "... ყოველი ამაოა, ქარების დევნა. და მოვიძულე ყოველივე ნაღვაწი ჩემი, რაც მიღვაწია ამ მზისქვეშეთში, და რაც სხვას უნდა დავუტოვო, ჩემს შემდგომ მოსულს. არავინ უწყის, ვის შეხვდება ჩემი ნაღვაწი, ბრძენს თუ უგუნურს, რაიც სიბრძნით მომიღვაწია ამ მზისქვეშეთში? აჰა, კიდევ ამაოება..." (ეკლეზიასტე 2:17-19).

ხოლო სენეკა ერთი მდიდარი ნაცნობის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით წერდა: "რაოდენი უგუნურებაა დაგეგმო ცხოვრება. ჩვენ ხვალინდელი დღის დაგეგმვაც კი არ ძალგვიძს. როგორია მათი უგუნურება, ვინც შორეული მომავლით თავს ინუგეშებს... "მე ვიყიდი, მე ავაშენებ, მე გავასესხებ, მე უკან ავიღებ და შემდეგ, სიბერესა და დაღლილობაში განცხრომით ვიცხოვრებ"". მაგრამ ძველებმა არ იცოდნენ, რომ მატერიალურ სიმდიდრეს და მასზე ზრუნვას მხოლოდ მაშინ აქვს აზრი და მარადიული მნიშვნელობა, როდესაც ის კეთდება ღმრთის სახელით, როდესც ადამიანი მიწიერ სიმდიდრეს არა თავის, არამედ ღმრთის საკუთრებად მიიჩნევს, საკუთარ თავს კი - მხოლოდ მმართველად, რომელსაც პასუხისგება უწევს. და აქ თავისთავად "მატერია" კი არ არის მნიშვნელოვანი, არამედ ის, თუ როგორ იღვწის ადამიანი ამ მატერიაზე, ზრდის თუ არა მასზე ზრუნვის დროს იმ სიმდიდრეს, რომელიც მარადიულია?

ასე რომ, თავისთავად მატერიალური "სიმდიდრე" - არც სიკეთეა და არც ბოროტება. მაგრამ ის შეიძლება ცოცხალი "ძალა" გახდეს, რომელსაც შეუძლია ადამიანი წარმართოს ან სიკვდილის ან კიდევ სიცოცხლისკენ, იქიდან გამომდინარე, თუ როგორი ხელი შეეხება მას. უგუნურია ის, - ბრძანებს ქრისტე,- ვინც "თავისთვის იხვეჭს სიმდიდრეს და არა ღმრთისათვის".


იესუ ქრისტეს სასწაულები
იგავი უსამართლო მოურავზე

(ლკ.16:1-14)

"იყო ერთი მდიდარი კაცი, - თქვა ქრისტემ, - და ჰყავდა მოურავი, რომელიც დააბეზღეს მის წინაშე, შენს ქონებას ანიავებსო. მოიხმო იგი და უთხრა: ეს რა მესმის შენზე? ჩამაბარე შენი სამოურაოს ანგარიში, რადგანაც ამიერიდან აღარ გიწერია მოურაობა. მაშინ მოურავმა თავის თავს უთხრა: რა ვქნა? აგერ ჩემი ბატონი მოურაობას მართმევს: თოხნა მე არ შემიძლია და თხოვნა კი მერცხვინება. თუმცა ვიცი, რაც უნდა ვქნა, რომ თავის ჭერქვეშ მიმიღოს ხალხმა, როცა მოურაობას ჩამომართმევენ. მოიხმო სათითაოდ თავისი ბატონის მოვალენი და ჰკითხა პირველს: რამდენი გმართებს ჩემი ბატონისა? მან მიუგო: ასი კასრი ზეთი. და უთხრა მას: აჰა, ინებე შენი თამასუქი, დადექი სასწრაფოდ და დაწერე ორმოცდაათი. ახლა მეორეს ჰკითხა: შენ რამდენიღა გმართებს? და მან მიუგო: ასი კოდი პური. და უთხრა მას: აჰა, ინებე შენი თამასუქი და დაწერე ოთხმოცი. შეაქო ბატონმა ორგული მოურავი: ფხიანად მოიქეციო; ვინაიდან ამ სოფლის ძენი თავიანთ მსგავსთა შორის უფრო ფხიანნი არიან, ვიდრე ნათლის ძენი. ამიტომაც გეუბნებით, შეიძინეთ მეგობრები უსამართლო სიმდიდრით, რათა, როდესაც გაღარიბდებით, მიგიღონ საუკუნო სამყოფელში..."

ამ იგავის ტექსტი და მისი სიმბოლური მნიშვნელობა ყოველთვის სირთულეს წარმოადგენდა ახალი აღთქმის ეგზეგეტთათვის. ღვთის სიტყვის ისეთ ავტორიტეტულ კომენტატორთან, როგორიც არის წმ. იოანე ოქროპირი, ამ თხრობის ზოგიერთი დეტალი ერთგვარად გაბუნდოვანებულია, მაშინ როდესაც სხვა დეტალებს ის განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობს. დასავლურ მეცნიერებაში არცთუ იშვიათად გამოითქმებოდა ვარაუდი, რომ ტექსტი: "შეიძინეთ მეგობრები უსამართლო სიმდიდრით, რათა, როდესაც გაღარიბდებით, მიგიღონ საუკუნო სამყოფელში", ჯერ კიდევ ძველი დროიდანვე იყო დამახინჯებული გადამწერებისა და მთარგმნელების მიერ, მაშინ როდესაც სწორედ ეს ტექსტია მთელი იგავის ქვაკუთხედი და, სწორედ აქედან მომდინარეობს მისი გაგების სირთულეც.

მაგრამ, მეცნიერ ფილოლოგთა ანალიზის შედეგად ეს სკეპტიკური ვარაუდი არ დადასტურდა, თუმცა სიტყვები "უსამართლო" და "ორგული" ბერძნულად გადათარგმნილია ერთი და იმავე სიტყვით: "და შეაქო ბატონმა ორგული მოურავი... შეიძინეთ მეგობრები უსამართლო სიმდიდრით..." ამ სიტყვის იგივე ფუძე გამოყენებულია ცნებისადმი "ორგული" შემდგომ 10-ე და 11-ე მუხლებში.

მარტო ამ ვითარების გამო, შეუძლებელია დავუშვათ, რომ აქ იყოს ძველ გადამწერთა "შეცდომა". როგორც ბერძნულად, ისევე სხვა ენებზე (ლათინურად, სლავურად, ინგლისურად, ფრანგულად და სხვა) - ჩვენს მიერ განსახილველ ტექსტს იგივე აზრი და მნიშვნელობა გააჩნია.

რაც შეეხება მთელი იგავის შინაარსს, ის ძალიან მარტივია და მისაწვდომია საზოგადო გაგებისთვის. ცხოვრებისეული აზრით "მდიდარი ადამიანის", "ორგული მმართველების", "მევალეების" სახეები და ასევე იმისაც, როგორც ისინი იქცეოდნენ, ჩვეულებრივი უნდა ყოფილიყო და სრულიად ნათელიც ქრისტეს ყველა მსმენელისთვის. მაგრამ იგავის სიმბოლური აზრი ყველასთვის როდი იყო მისაწვდომი. მაგალითად, როდესაც ეს ყველაფერი ისმინეს ფარისევლებმა, ქრისტეს სიტყვებს დასცინეს: "ისმენდნენ ყოველივე ამას ვერცხლისმოყვარე ფარისევლები და დასცინოდნენ მას" (ლკ. 16:14).

მაგრამ, მაინც, რაში მდგომარეობს ამ იგავის სიმბოლური აზრი? მისი მნიშვნელობა იხსნება იესუ ქრისტეს ბოლო სიტყვებში, კერძოდ: "ამიტომაც გეუბნებით, შეიძინეთ მეგობრები უსამართლო სიმდიდრით, რათა, როდესაც გაღარიბდებით, მიგიღონ საუკუნო სამყოფელში" (მ. 9). "მცირედში სანდო დიდშიც სანდოა. და მცირედში უნდო დიდშიც უნდოა. თუ ამ ცრუ და უსამართლთ სიმდიდრეში უნდონი იყავით, ჭეშმარიტს ვინ განდობთ თქვენ?"

მაცხოვრის ამ გამონათქვამების გასაგებად უპირველეს ყოვლისა აუცილებელია დავადგინოთ ძირითადი ცნებების აზრი - რას ნიშნავს "უსამართლო სიმდიდრე", და რას - "ჭეშმარიტი სიმდიდრე"?

მთაზე წარმოთქმული ქადაგების მიხედვით, მიწიერი მატერიალური სიმდიდრე უპირისპირდება სულიერ, ზეციერ სიმდიდრეს. მიწიერი - დროებითია, წარმავალია, შედეგად, - არა ჭეშმარიტია. ზეციერი კი - მარადიულია. მიწიერი სიმდიდრე ისეთია, რომ უკეთესი იქნებოდა მასზე საერთოდ უარი გვეთქვა, რადგან დიდი იქნება ის თუ მცირე, სულერთია, ყოველთვის შეიცავს ცოდვის ელემენტს. უკვე მარტო ეს ვითარება, რომ მდიდრების გვერდით ყოველთვის არსებობენ ღარიბები, ღატაკნი, უპოვარნი და მშიერნი, რომელთაც, მდიდრები, უმეტესწილად, ვერც ამჩნევენ, ან ცდილობენ არ შეამჩნიონ, ბრმები და ყრუნი არიან სხვათა გაჭირვებისადმი, ყოველგვარ მიწიერ სიმდიდრეს "უსამართლოს" ხდიან. ამიტომაც თქვა ქრისტემ: "ნუ იუნჯებთ თქვენს საუნჯეს ამ ქვეყნად, სადაც ჟანგი და მღილი ღრღნის მას, და სადაც მპარავნი თხრიან და იპარავენ. არამედ დაიუნჯეთ თქვენი საუნჯე ზეცად, სადაც ვერც ჟანგი და ვერც მღილი ვერა ღრღნის მას, და სადაც მპარავნი ვერ თხრიან და ვერ იპარავენ. ვინაიდან სადაც არის საუნჯე თქვენი, იქვე იქნება გული თქვენი" (მათე 6:19-21).

ფული, ნივთები, ძვირფასეულობა და მათთან დაკავშირებული საქმეები და აზრები ყოველთვის იზიდავენ ადამიანს მიწიერისკენ, ასნებოვნებენ სულს ვერცხლისმოყვარეობით, ართმევენ სულიერ თავისუფლებას, ამახინჯებენ გულის ცხოვრებას და ამიტომაც გზას უღობავენ სულიერი ამაღლებისკენ.

ეს ნათელია თვით ქრისტეს სიტყვებიდან, რომელიც ერთ მდიდარ ყმაწვილს უ თხრა: "იესომ მიუგო მას: თუ გინდა, რომ სრულქმნილი იყო, წადი, გაყიდე, რაც გაბადია, მიეცი გლახაკთ, და გექნება საუნჯე ცაში; მერე მოდი და გამომყევ მე" (მათე 19:21).

როგორც ცნობილია, ახალგაზრდამ საკუთარ თავში ვერ გადალახა მიდრეკილება თავისი "სიმდიდრისადმი", მან მისი სული ქვემოთკენ მიიზიდა, და ყმაწვილმაც, უარი თქვა რა სრულყოფილების იდეალზე, დამწუხრებულმა ზურგი აქცია ქრისტეს. მაშინ უფალმა უთხრა მოწაფეებს: "ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ: მდიდარი ძნელად თუ შევა ცათა სასუფეველში. ამასაც გეუბნებით თქვენ: აქლემი უფრო ადვილად გაძვრება ნემსის ყუნწში, ვიდრე მდიდარი შევა ღვთის სასუფეველში" (მათე 19:23-24). "მოწაფეებს გაუკვირდათ ეს სიტყვები, ხოლო მან ხელახლა მიუგო და უთხრა მათ: შვილებო, რარიგ ძნელია სიმდიდრის მოყვარულთათვის ღმრთის სასუფეველში შესვლა" (მარკოზი 10:24).

ახლა, მაცხოვრის ამ სიტყვების შემდეგ, რომელ მიწიერ სიმდიდრეს შეიძლება ადამიანმა უწოდოს "თავისი" და "სამართლიანი"?

მეტიც, ვიკითხოთ რა არის "უსამართლო სიმდიდრე"? ამ ცნების არსი მდგომარეობს არა ამა თუ იმ ქონების მატერიალურ ხარისხში ან რაოდენობაში, არა იმაში, რაც ადამიანს აქვს, არამედ იმაში, თუ როგორ სარგებლობს იმით, რაც აქვს. თუ ის თავის ადგილ-მამულსაც კი არ მიიჩნევს პირად ქონებად, არამედ ღმრთისად, და თუკი ამ მამულს იყენებს არა პირადი ინტერესებისთვის, არამედ ქრისტეს მცნებების აღსასრულებლად, მაშინ ის, ხილული, მატერიალური საგნების გამოყენებით ცაში იგროვებს სიმდიდრეს. ის მოიხვეჭს სულიწმიდის მადლს, როგორც ბრძანებდნენ წმიდა მამები. და აი ეს სიმდიდრე არის სწორედ ჭეშმარიტი სიმდიდრე, სამართლიანი, მარადიული, არა "უცხო" მისი მფლობელისთვის, არამედ "საკუთარი", სამარადისოდ განუყოფელი.

"ჭეშმარიტი სიმდიდრე" და "უსამართლო სიმდიდრე" თავისი არსით ურთიერთსაწინააღმდეგოა. მათ შორის შეუძლებელია კომპრომისი. ქრისტემ თქვა: "არცერთ მსახურს არ შეუძლია ორი ბატონის მონობა: რადგან ან ერთს შეიძულებს და მეორეს შეიყვარებს, ან კიდევ ერთს შეითვისებს და მეორეს შეიზიზღებს. ვერ შესძლებთ ღმერთსაც ემონოთ და მამონასაც" (ლუკა 13:13; მარკოზი 6:24).

ამბობენ, რომ ასურელები თაყვანს სცემდნენ კერპს, რომელსაც "მამონა" ერქვა და მათი ცრურწმენის მიხედვით სიმდიდრის მფარველი იყო. სწორედ აქედან თვით სიმდიდრეზე გადაიტანა უფალმა ეს ტერმინი და მას ასევე კერპთაყვანისმცემლობის აზრიც შერთო. ამგვარად განისაზღვრება მთელი გამოთქმის: "უსამართლო მამონის" აზრიც. ეს ნიშნავს სიმდიდრეს, რომელიც მისდამი მიდრეკილების გამო, ვითარც კერპთაყვანისმცემლოება, უსამართლო, ბიწიერი და ცოდვილი გახდა.

მოკლედ, გავარკვიეთ რა მატერიალური "სიმდიდრის" ქრისტიანული აზრი, უფრო გაგვიადვილდება იგავის მთელი სულიერი სიმბოლიკის გააზრება.

უსამართლო მოურავი "ანიავებდა" თავისი ბატონის ქონებას - ეს ნიშნავს - ის მისდამი მინდობილ ღმრთის ნიჭებს თავისი ნებით განკარგავდა, და არა ღმრთის მცნებების მიხედვით, მოქმედებდა არა თავისი უფლის პრინციპებთან შესაბამისად, რომელმაც თქვა: "ვინც ჩემთან არაა, ჩემს წინააღმდეგაა; და ვინც ჩემთან არა კრებს, - ფანტავს", არამედ საკუთარი ჭკუითა და სურვილებით.

მეორე მხრივ - როდესაც უსამართლო მოურავმა თავის მევალეებს აპატია თავისი ბატონის ვალები, ამით არა გაკიცხვა, არამედ შექება დაიმსახურა. "შეაქო ბატონმა ორგული მოურავი: ფხიანად მოიქეციო".

საკუთრების ცხოვრებისეული, წმიდად მიწიერი, არასულიერი გაგებით, მოურავი არაპატიოსნად მოიქცა, რადგან იურიდიული ფორმულით "ზიანი მიაყენა მისდამი ნდობით აღჭურვილი პირის საკუთრებას", ხოლო სულიერ პლანში, როგორც აღმოჩნდა, სწორად მოიქცა, რადგან თავისი ბატონის მონებს მდგომარეობა შეუმსუბუქა. და როგორც ჩანს, ამაზე სრული უფლება ჰქონდა, რადგან ჯერ კიდევ არ იყო გადაყენებული თანამდებობიდან და ჯერაც არ ჩამორთმეოდა უფლებამოსილებები.

"ვალები" - სიმბოლურად ნიშნავს ცოდვებს. მევალეებისადმი ცოდვების მიტევებით, მოურავმა, შესაძლოა, მთელი თავისი საქმიანობის განმავლობაში პირველად აღასრულა საქმე თავისი ბატონის სულისკვეთებით და ამით თავისი ცოდვების მიტევებისა და ღმრთის სასუფეველში "მარადიული სავანის" დამკვიდრების იმედიც მოიპოვა, სადაც მიმტევებელი და მიტევებული, არასახისმოყვარე მსაჯულის წინაშე ერთმანეთს შეხვდებიან როგორც მეგობრები.

"თქვენ ჩემი მეგობრები ხართ, - უთხრა ერთხელ ქრისტემ თავის მოწაფეებს, - თუ ასრულებთ იმას, რაც გამცნეთ" (იოანე 15:14).

"მეგობრები" "მარადიულ სავანეებში" - ეს რა თქმა უნდა, ქრისტეს მეგობრებია, რომლებმაც თავიანთ მიწიერ ცხოვრებაში მისი მცნებები აღასრულეს და სიმდიდრე ზეცაში დაიუნჯეს.

მაგრამ, მაინც შეიძლება დავსვათ კითხვის ნიშანი - შეეძლო თუ არა უსამართლო მოურავს მიეტევებინა ცოდვები, რომლებიც უშუალოდ მის მიმართ არ იყო ჩადენილი, არამედ მისი ბატონის მიმართ? თუკი ამ ცოდვებს წმიდად სულიერად გავიგებთ?

ამაზე შეიძლება ვუპასუხოთ, რომ მოურავი, მოცემულ შემთხვევაში, იქცევა ისე, როგორც იქცევიან ქრისტეს მოციქულთა უფლებამოსილი მემკვიდრეები, რომლებიც სინანულის საიდუმლოში ყოველ მონანულ ცოდვილს - ცალკე, თავიანთ ცოდვებს მიუტევებენ, რომლებიც მათ ღმრთისა და მოყვასის წინააღმდეგ ჩაიდინეს.

ამრიგად, მიწიერი ნივთები სწორად რომ მოვიხმაროთ, უპირველეს ყოვლისა საჭიროა ისინი პირად საკუთრებად არ ჩავთვალოთ, არამედ ღმრთისად, და ქრისტეს მცნებათა სულისკვეთებით განვაგოთ, ანუ უფრო - ადამიანებს ვაპატიოთ მათი ვალები, ვიდრე სიმკაცრით მოვთხოვოთ მათ თავიანთი შეცოდებებისთვის.

წმ. იოანე ოქროპირი ამ იგავის განმარტებაში განსაკუთრებულად არის ამხედრებული "უსამართლო სიმდიდრით შეძენილი მეგობრების" შესახებ ქრისტეს სიტყვების არასწორი გაგების წინააღმდეგ, თითქოსდა ქრისტე ასწავლიდა, რომ საკმარისია ღარიბებს რაღაც ნაწილი მიუგდო ნაძარცვიდან და ნაპარავიდან, რომ ეს ღარიბები, ამ ნაწყალობევით გახარებულები, დამნაშავეებს ცათა სასუფეველში შეიყვანენ, ანუ ღმერთს შეევედრებიან დაუმკვიდროს მათ სამოთხის სავანენი.

"ყურადიღეთ თქვენ, ვინც მკვლელობებით ცდილობთ, ქველმოქმედება გაუწიოთ ახლობელთ, და იღებთ საფასეს ადამიანთა სულებისა. ეს იუდეველთა მოწყალებაა, ანდა, უკეთ რომ ვთქვათ - სატანისეული! არიან, ჭეშმარიტად ახლაც არიან ისეთები, ვინც ძარცვავენ უამრავ ადამიანს და თავს იმით იმართლებენ, რომ ათ ან ას ოქროს ჩაყრიან შესაწირავში. სწორედ მათზე ამბობს წინასწარმეტყველი: "ცრემლით აფარვინებთ სამსხვერპლოს" (მალაქ. 2:13). არ სურს ქრისტეს იკვებოს მომხვეჭელობის და ანგარების ნაყოფით, არ ღებულობს იგი ამგვარ საკვებს. რად შეურაცხყოფ მეუფეს უწმიდური შესაწირავით?" (ჰომილიები მათეს სახარებაზე. ჰომილია 85-ე, § 3).

დასასრულ, განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობს მაცხოვრის ბოლო სიტყვები: მაშ, "თუ ამ ცრუ და უსამართლთ სიმდიდრეში უნდონი იყავით, ჭეშმარიტს ვინ განდობთ თქვენ? ანდა თუ სხვისაში უნდონი იყავით, თქვენსას ვინ მოგცემთ?" (ლუკა 16:11-12).

ერთი შეხედვით ეს სიტყვები პარადოქსალურია. ჩვეულებრივ ცხოვრებაში სხვა რამ გვესმის, ანუ თუკი ვინმე თავის მცირე მეურნეობას ვერ უძღვება, ვინ მიანდობს მას უფრო დიდს, საზოგადოს, სახალხოს, რომელის პირადად მას არ ეკუთვნის და "სხვისია"? მაგრამ საქმეც იმაშია, რომ ცათა სასუფევლის შესახებ ქრისტეს სწავლებაში, მიწიერი სიმდიდრე (ანუ, რაც იგივეა - მეურნეობა) ყოველთვის დროებითია, "ანგარიშგებადია", შედეგად, "უცხოა", მაშინ როდესაც ზეციური სიმდიდრე (ან საგანძური) - მარადიულია. ზეციური საგანძური ადამიანს სამარადისოდ რჩება - ამიტომაც არის ის "მისი", "საკუთარი", რომელიც მას არ წაერთმევა უკუნითი უკუნისამდე.
იესუ ქრისტეს სასწაულები
იგავი მდიდარსა და ღარიბ ლაზარეზე

(ლკ.16:19-31)

"იყო ერთი მდიდარი კაცი, - თქვა ქრისტემ, - ძოწეული და ბისონი ეცვა და ყოველდღე შლიდა ბრწყინვალე სუფრას. იყო ერთი გლახაკიც, სახელად ლაზარე, რომელიც მის ჭიშკართან ეგდო, მთლიანად დაწყლულებული. ნატრობდა მდიდრის ნასუფრალით მოეკლა შიმშილი; ხოლო ძაღლები მოდიოდნენ და ლოკავდნენ მის წყლულებს..."

ამ იგავს განსაკუთრებული ადგილი უკავია უფლის ყველა სხვა იგავს შორის. ის აღსანიშნავია იმით, რომ თავის სიმბოლოებში ოდნავ გადაგვიწევს ადამიანის საიქიო ცხოვრების საიდუმლოს ფარდას. მაგრამ, თავის პირველ სიტყვებში, ის დედამიწაზე კაცთა შორის ურთიერთობაზე მსჯელობს. აქ "მდიდარი" განასახიერებს ღმრთისადმი ურწმუნო ყველა ადამიანს ან, შესაძლოა, მორწმუნეებსაც, ოღონდ, რომლებსაც არ სურთ დაემორჩილონ ღმრთის სჯულის მცნებებს. ეს ადამიანები მიწიერი სიკეთეებით ეგოისტურად სარგებლობენ, მხოლოდ საკუთარი სურვილების დასაკმაყოფილებლად, და სრულიად არ ფიქრობენ სხვა ადამიანებზე და ასევე იმ მისაგებელზე თავიანთი უდარდელი და ცოდვილი ცხოვრებისთვის, საიქიოში რომ ელით.

"ისინი, - როგორც ამბობს მართალი იობი, - განლევენ განცხრომით თავიანთ დღეებს და ანაზდეულად ჩახდებიან შავეთში; ღმერთს ეუბნებიან: ჩამოგვეცალე! არ გვსურს ვიცოდეთ შენი გზებიო; რა არის ყოვლადძლიერი, რომ ვემსახუროთ? რას გვარგებს, რომ ვეხვეწოთო?" (იობი 21:13-15).

მეორე მხრივ, "ღარიბი ლაზარე" განასახიერებს ტანჯულ, ხშირად ყველაზე აუცილებელ მიწიერ სიკეთეებს მოკლებულ კაცობრიობას; სნეულ და ღატაკ ადამიანებს.

შესაძლოა ლაზარა, როგორც თავის დროზე მართალი იობი, სულში ღმერთს თავის ტანჯვათა აზრსა და მიზეზზე ეკითხებოდა, მაგრამ არასოდეს გმობდა უფალს. თავის ცხოვრებისეულ ჯვარს მორჩილად, მოთმინებით და თავმდაბლობით ატარებდა, ვიდრე სიკვდილამდე.

მაგრამ აი: "მოკვდა გლახაკი და აბრაამის წიაღში აიტაცეს ანგელოზებმა. მოკვდა მდიდარიც და დამარხეს..."

და შემდეგ, როგორც ეს იგავებს ახასიათებს, სიმბოლურ სახეებში, გვეხსნება ადამიანთა, მართალთა და ცოდვილთა საიქიო ურთიერთობების საიდუმლო. ერთი ანგელოზებმა "აბრაამის წიაღში" წაიყვანეს; ხოლო სხვათა სულები, ხრწნადი სხეულის მიწაში დამარხვის შემდეგ, სადღაც ქვესკნელში, ჯოჯოხეთში, "ტანჯვის ადგილას" შთააგდეს.

"და ჯოჯოხეთში, წამებულმა, - ნათქვამია შემდეგ იგავში, - აღაპყრო თვალნი (ცოდვილმა მდიდარმა - "აპოკ." რედ.) და იხილა შორს აბრაამი და ლაზარე მის წიაღში. შესძახა და თქვა: მამაო აბრაამ, მოწყალება მოიღე და მომივლინე ლაზარე, რათა თითის წვერი ჩააწოს წყალში და ენა გამიგრილოს, ვინაიდან ვიდაგები ამ ცეცხლის ალში..."

ძველ ებრაელთა წარმოდგენით, "აბრაამის წიაღი", ეს იყო "ჯოჯოხეთის" საპირისპირო ადგილი; იქ იმყოფებოდნენ მართალთა: აბრაამის, ისააკის, იაკობისა და სხვა ძველაღთქმისეულ წინასწარმეტყევლთა სულები, რომლებმაც დაიცვეს ღმერთსა და ისრაელს შორის დადებული მარადიული აღთქმა და განმათავისუფლებელ მესიას ელოდნენ.

როდესაც ღმერთი ხორების მთაზე ალმოდებული მაყვლოვანიდან ელაპარაკა მოსეს, მას უთხრა: "მე ვარ მამაშენის ღმერთი, აბრაამის ღმერთი, ისაკის ღმერთი, იაკობის ღმერთი" (გამოსვლა 3:6). ხოლო ქრისტე, თავის საუბარში სადუკეველებთან საყოველთაო აღდგომის შესახებ, ამ სიტყვებს ამატებს: "ღმერთი მკვდრებისა კი არ არის, არამედ ცოცხლებისა, რადგანაც ყველა ცოცხალია მისთვის" (ლუკა 20:38).

შეიძლება ითქვას, რომ "აბრაამის წიაღი" ეს არის ღმრთი სასუფევლის კარიბჭე, მაშინ როდესაც, ძველაღთქმისეული "ჯოჯოხეთი" მარადიული განკითხვის კარიბჭეა. ებრაულად "შეოლ" - საერთოდ, მესიის მოსვლისა და საუკუნო სამსჯავროს მოლოდინში მყოფი ყველა მიცვალებულის, მართლებისა და ცოდვილების ადგილსამყოფელს ნიშნავს.

"როდესაც ადგება სახლის პატრონი და ჩაკეტავს კარს, - ბრძანა ქრისტემ, - ხოლო თქვენ, გარეთ მდგომნი, დაიწყებთ კარზე კაკუნს და იტყვით: ბატონო, ბატონო, გაგვიღე; ის კი მოგიგებთ: არ ვიცი, ვინა ხართ და სადაურნი. მაშინ დაიწყებთ ჩივილს: შენს წინაშე ვჭამდით და ვსვამდით, და ჩვენს მოედნებზე გვმოძღვრავდი. მაგრამ ის იტყვის: გეუბნებით, არ ვიცი, ვინა ხართ და სადაურნი; შორს ჩემგან უსამართლობის ყველა მოქმედი. და იქნება იქ ტირილი და კბილთა ღრჭიალი, როცა იხლავთ აბრაამს, ისააკს, იაკობს და ყველა წინასწარმეტყველს ღმრთის სასუფეველში, ხოლო თქვენს თავს - გარეთ გამოყრილთ. მაშინ მოვლენ აღმოსავლეთით და დასავლეთით, ჩრდილოეთით და სამხრეთით და ინახად დასხდებიან ღმრთის სასუფეველში" (ლუკა 13:25-29). ებრაული სიტყვა "შეოლ" - ბიბლიის რუსულ და სლავურ თარგმანებში არსად დაცული არ არის. ის შეესაბამება ლათინურ სიტყვას და ბერძნულსაც და საერთოდ ნიშნავს ყველა მიცვალებულს, მართალთაც და ცოდვილთაც. წარმართთა ბუნდოვან მითოლოგიაში - ეს არის ის, რასაც ეწოდება "აჩრდილთა სამეფო", ოღონდ წარმართულ წარმოდგენებში არ არსებობს მკვდრეთით აღდგომისა და საუკუნო სამსჯავროს მოლოდინი".

განსახილველი იგავის შინაარსის მიხედვით, "შეოლში", ანუ, ვრცელი აზრით, "საიქიო", "მიცვალებულთა სამეფო", მოიცავს "მრავალ სავანეს", ანუ ღმრთის სასუფევლის კარიბჭესა და "გარესკნელის ბნელის", "მარადიული სასჯელის" კარიბჭეებს. ამ ორ ზონას შორის - "დევს დიდი უფსკრული", ასე რომ, "გადმოსვლის მსურველი, - ეუბნება აბრაამი ცეცხლის ალში ჩაგდებულ მდიდარს, - ვერც ჩვენგან თქვენსკენ გადმოვა და ვერც თქვენგან - ჩვენსკენ" (ლუკა 16:26).

მართალთა და ცოდვილთა ურთიერთობა, და ერთის მიერ მეორეთა დახმარება, შეოლში შეუძლებელია; მათ მხოლოდ "შორიდან" თუ შეუძლიათ ერთმანეთის მდგომარეობის დანახვა. ასე, მაგალითად, იგავში მდიდარზე ნათქვამია, რომ მან "ჯოჯოხეთში, წამებულმა, აღაპყრო თვალნი და იხილა შორს აბრაამი და ლაზარე მის წიაღში".

აბრაამი და მდიდარი ერთმანეთთანაც კი საუბრობენ, მაგრამ აბრაამისა და ლაზარეს დახმარებით კეთილი საქმის აღსრულება, ანუ შეაგონოს ჯერ კიდევ ცოცხლად დარჩენილი ძმები, რათა "ისინიც არ ჩაცვივდნენ ამ სატანჯველში", - მდიდარს უკვე აღარ შეუძლია.

იქნებ ამაში მდგომარეობს ჯოჯოხეთის კარიბჭესთან მდებარე ადამიანთა სულების მთავარი სატანჯველი, - სურვილი გამოავლინონ სიყვარული, წყალობა და დახმარება, მაგრამ იქ უკვე ამისი ქმნა შეუძლებელია. ეს შეუძლებლობა არის კიდევაც მტანჯველი სულიერი წყურვილი, რომელიც, უეჭველად, ყოველგვარ ფიზიკურ წყურვილზე უძლიერესია.

უნუგეშო ჭმუნვის ეს გრძნობა მრავალი ადამიანისთვის არის ცნობილი, რომლებმაც ეს-ესაა დაასაფლავეს იმგვარი ახლობლები, რომელთადმი თავის დროზე ჯეროვანი სიყვარული ვერ გამოავლინეს, და რომლის გამოჩენა შეეძლოთ მათ სიცოცხლეში - შეეძლოთ კეთილი მიეგოთ მათთვის და არ მიაგეს. ახლა კი რაიმეს გაკეთება საბოლოოდ გვიან არის.

"გევედრები, მამაო, - სთხოვს მდიდარი აბრაამს, - მამაჩემის სახლში მაინც გაგზავნე იგი (ლაზარე - "აპოკ". რედ.), ვინაიდან ხუთი ძმა მყავს: მივიდეს და აუწყოს მათ, რათა ისინიც არ ჩაცვივდნენ ამ სატანჯველში. უთხრა მას აბრაამმა: მოსე და წინასწარმეტყველნი ჰყავთ; მათ უსმინონ. ხოლო მან თქვა: არა, მამაო აბრაამ; მაგრამ თუ ვინმე მკვდართაგანი მივა მათთან, შეინანებენ. და უთხრა მას აბრაამმა: თუკი მოსეს და წინასწარმეტყველთ არ უსმინეს, მკვდრეთითაც რომ აღდგეს ვინმე, არც მას ერწმუნებიან" (ლუკა 16:27-31).

ჩვენს დროში ხშირად გვესმის ურწმუნოთა ბანაკიდან, რომ დაიჯერებდნენ სამოთხისა და მარადიული ცხოვრების არსებობას, ვინმეს მათ თვალწინ რომ აღესრულებინა აშკარა, უეჭელი სასწაული, მაგალითად, მათ თვალწინ რომ მობრუნებულიყო ვინმე საიქიოდან, ვინმე მათ ახლობელთაგან. მაგრამ, რა თქმა უნდა, ეს ასე არ არის. ვერავითარი სასწაული ვერ ჩანერგავს ადამიანში შემოქმედისადმი რწმენასა და სიყვარულს. ეს რწმენა მხოლოდ ღმრთის სიტყვით იღვიძებს, ხოლო ღმრთის სიტყვა აღბეჭდილია წმიდა წერილში. ყოველი სასწაულის წინააღმდეგ ადამიანის მზაკვარი გული ყოველთვის იპოვის რაიმე შეპასუხებას, - იტყვის: "ეს ჩვენ მოგვეჩვენა", "გრძნობათა მოტყუებაა" და ა. შ.

როდესაც ქრისტემ ოთხი დღის მკვდარი ლაზარე აღადგინა, ფარისევლებმა არა თუ არ მიიღეს ეს სასწაული, რათა ერწმუნათ მათ თვალწინ მდგომი მესიისა, არამედ, პირიქით, გაბოროტდნენ და გადაწყვიტეს მოეკლათ ქრისტეც და მის მიერ მკვდრეთით აღდგენილი ლაზარეც. როგორც ჩანს, გაქვავებულ ეგოისტურ გულს უკვე აღარ ძალუძს ჭეშმარიტების ჭვრეტა, არ ძალუძს რწმენა და ქრისტეს შესახებ წმიდა წერილის მოწმობის შემეცნება.

"წერილთა სიღრმეს იკვლევთ, - მიუგო ქრისტემ მისდამი ურწმუნო იუდეველთ, - რადგან გგონიათ, რომ მათში გაქვთ საუკუნო სიცოცხლე. მაგრამ სწორედ ისინი მოწმობენ ჩემთვის. თქვენ კი არ გსურთ მოხვიდეთ ჩემთან, რათა სიცოცხლე გქონდეთ. ... ვინაიდან მოსე რომ გწამდეთ, მეც მიწამებდით, რადგანაც მან ჩემთვის დაწერა" (იოანე 5:39, 40, 46).

ქრისტეს ეს მცნება ყველა ადამიანისთვის სამარადისოდ უცვალებელია...  

"გამოიკვლიეთ წერილთა სიღრმე, - ბრძანებს უფალი, - ისინი მოწმობენ ჩემთვის".



Назад к содержимому