საუბრები ბიბლიაზე - რომელმაც ქრისტე შეიყვარა. იობის წიგნის წმიდა მამებისეული განმარტება. 1_1 - აპოკალიფსისი

ბიბლიურ წიგნთა შორის იობის წიგნს განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს. ალბათ, წმიდა წერილის არც ერთ განყოფილებას არ გამოუწვევია ყველა დროისა და ეპოქის მკითხველის ესოდენ მრავალგვაროვანი და ზოგჯერ წინააღმდეგობრივი ინტერპრეტაცია. ბიბლიის ღმრთის მადლით გაბრძნობილი კომენტატორებიც კი, როგორებიც იყვნენ ძველი წმიდა მამები, არაერთხელ აღნიშნავენ მისი განმარტების სირთულეებს. ასე, მაგალითად, ნეტ. იერონიმე თავის ამაო მცდელობას ჩაწვდეს იობის წიგნის საიდუმლო აზრს, ადარებს წყალში თევზის ხელით დაჭერის მცდელობას - რომელიც, როგორც ცნობილია, არც თუ იოლი საქმეა; წმიდა მამის აზრით, ყოველი კომენტატორის ძალისხმევა დაიჭიროს ამ წმიდა ტექსტის სულიერი აზრი, წააგავს იმას, ვინმემ მოისურვოს ხელით დაიჭიროს გველთევზა ან პატარა მურენა, - რაც უფრო მჭიდროდ უჭერ, მით უფრო მალე გისხლტება ხელიდან (Блаженный Иероним Стридонский. Praefatio in Librum Job. Patrologia Latina. Ed. J.P. Migne (далее – PL). Vol. 28. Paris, 1845. Col. 1081A).

იობის წიგნის სიუჟეტი კარგად არის ცნობილი. როგორც წმ. იოანე ოქროპირი ამბობს, "იობის წიგნი ასე იმიტომ იწოდება, რომ იობის შესახებ მოგვითხრობს, თუ როგორ ცდიდა მას ეშმაკი და როგორ იტანჯებოდა, როგორ გაიმარჯვა მასზე, რადგან ღვთისმოსაობით გადაიტანა მისგან მიყენებული დარტყმები, როგორ მიიღო უკან ყველაფერი ორმაგად და კიდევ უფრო სახელგანთქმული გახდა, ვიდრე მანამდე იყო" (Святитель Иоанн Златоуст. Synopsis. Liber Job. Patrologia Graeca. Ed. J. P. Migne (далее – PG). Vol. 56. Paris, 1859. Col. 362. Русский перевод: Святитель Иоанн Златоуст. Обозрение книг Ветхого Завета. Книга Иова // Творения. Т. 6. Кн. 2. М., 1999. С. 663) (ქართულად: წმ. იოანე ოქროპირი. შრომები. XII ტ. ძველი აღთქმის წიგნების მიმოხილვა. იობის წიგნი. თბილისი 2016 წ. გვ. 307 – "აპოკ." რედ.).

ამრიგად, ძველაღთქმისეულმა მართალმა იობმა, რომელმაც თავის მიწიერ ცხოვრებაში რმრთისგან მიიღო ყველანაირი ნიჭი, რისი წარმოდგენაც კი შეიძლება, აღვსილი იყო მრავალგვარი სათნოებებით, ღმრთის დაშვებით განიცდის ეშმაკის სხვადასხვაგვარ თავდასხმას და ამის გამო კარგავს თითქმის ყველაფერს - ქონებასაც, საშინელ გარემოებაში დაღუპულ შვილებსაც, და საკუთარ ფიზიკურ ჯანმრთელობასაც; მას აღარაფერი რჩება, გარდა თავისი სიცოცხლისა, რომელიც ოდნავღა ბჟუტავს საშინელი დაავადებით მოწყლულ მის სხეულში, და ნათელი გონებისა, რომელიც გადატანილმა ტანჯვამ ვერ დააბნელა. მიუხედავად ყველაფრისა, იობი მორჩილად იღებს მისთვის მოვლენილ უბედურებათ. იმავე ოქროპირის თქმით, "მთელი ამ წიგნის მიზანია მოთმინება ასწავლოს იმათ, ვისაც განსაცდელები ატყდებათ თავს, თუმცა მათი ღვთისმოსაობა ყველასთვის ცნობილია; რათა ისინი არ შეცდნენ, არამედ ასე შესძახონ: უფალმა მომცა, უფალმა წაიღო. კურთხელ იყოს უფლის სახელი; აგრეთვე: შიშველი გამოვედი დედის მუცლიდან და შიშველი დავბრუნდები (იხ. იობი 1:21); დაბოლოს, რათა მათ ესწავლათ, რაოდენ დიდი სარგებლობა მოაქვს მოთმინებას, რომლის გამოც შეუძლიათ ჯილდო მიიღონ იობის მსგავსად (Святитель Иоанн Златоуст. Synopsis. Liber Job. PG. 56. Col. 362. Русский перевод: Святитель Иоанн Златоуст. Обозрение книг Ветхого Завета. Книга Иова. Т. 6. Кн. 2. С. 664) (ქართ.: იქვე. გვ. 308 – "აპოკ". რედ.).

ბიბლიური თხრობის შესაბამისად, იობი მედგრად იტანს ყოველ განსაცდელს, არა მარტო ქონების დაკარგვას, არამედ მომდინარეს მისითვის ძვირფასი ადამიანებისგანაც - საკუთარი ცოლისგან, და ასევე სამი უახლოესი მეგობრისგან. როგორც წმ. იოანე ოქროპირი წერს: "იმ უბედურების გამო, რომელიც შეემთხვა, მასთან მეგობრები მივიდნენ სანუგეშებლად, მაგრამ იმდენად შეურაცხმყოფელ და სასტიკ სიტყვებს ეუბნებოდნენ, რომ ეს მათ ცოდვად შეერაცხათ" (Святитель Иоанн Златоуст. Synopsis. Liber Job. PG. 56. Col. 362. Русский перевод: Святитель Иоанн Златоуст. Обозрение книг Ветхого Завета. Книга Иова. Т. 6. Кн. 2. С. 663) (ქართ.: იქვე – "აპოკ". რედ.).

იობის მორჩილების ნაყოფი ხდება ის, რომ ბოლოს და ბოლოს ჯილდოვდება ღმრთისგან: მას უკან უბრუნდება და მეტიც, ერთიათად უმრავლდება მიწიერი კეთილდღეობა - არა მარტო ქონება, არამედ ოჯახური ბედნიერებაც - მას კვლავ ეყოლება შვილები. მას ღმრთისგან ხანდაზმულობას ენიჭება: ტანჯვის შეწყვეტის შემდეგ მან კიდევ ას ორმოცი წელი იცხოვრა (იხ. იობი 42:16).

მაგრამ მისთვის უმთავრესი საჩუქარი აღმოჩნდა უბედურებების პიკზე თვით ღმერთის გამოცხადება, ასევე უფლის მოწმობა იმაზე, რომ პირადად იობი წმინდაა და, რომ ის თავის მეგობრებთან - ელიფაზთან, ვილდადთან და სოფართან დავაში მართალია, რომლებიც იცავდნენ საკუთარ უბიწოებასა და უცოდველობას. მეტიც: ღმერთი ავალებს იობს მსხვერპლი შეწიროს მას მასთან მოდავე მეგობართა გამო, რათა ამ მსხვერპლმა ჩააცხროს მათ წინააღმდეგ აღძრული ღვთის რისხვა, რომელიც აენთო იმის გამო, რომ ელიფაზი, ვილდადი და სოფარი ღმერთზე ისე მართებულად არ მსჯელობდნენ, როგორც იობი.

თითქოსდა აქ, - იობის ბიბლიური წიგნის ასეთ მოკლე გადმოცემაში - ყველაფერი ნათელია. მისი სიუჟეტის მსგავს შემჭიდროვებულ გადმოცემაში ჩვენ წარმოგვიდგება საკმაოდ "გლუვი", სრულიად ცხადი ზნეობრივი მორალის მქონე ისტორია, რომელიც, როგორც ძველაღთქმისეულ მკითხველს, ასევე თანამედროვე მართლმადიდებელ ქრისტიანს ასწავლის მორჩილებას, მოთმინებას, ღმრთისადმი ერთგულებას, სიმტკიცეს მასზე დაშვებული განსაცდელებისას. ამასთან, იობის წიგნის უფრო ყურადღებითი და დეტალური შესწავლისას ის თავის მკითხველს თავს ატეხს კითხვების ყველაზე ნამდვილ ლავას, ბუნდოვანებებსა და აქ დამოწმებულ (თუმცა, როგორც შემდეგ ვნახავთ, მხოლოდ მოჩვენებით) შინაგან წინააღმდეგობებსაც.

მაშ, როგორია ეს მოჩვენებითი წინააღმდეგობები?

ამ ძველაღთქმისეული წიგნის კომენტატორებთან უცვალებლად ვპოულობთ მსჯელობას იობის წმიდა მორჩილების განსაკუთრებულ ხარისხზე - და მართლაც, მეგობრებთან მისი დიალოგის დაწყებამდე (წიგნის მე-3 თავამდე) ყველაფერი სწორედ ასეა. მანამ, სანამ მასთან მოვლენ ელიფაზი, ვილდადი და სოფარი, იობი უდრტვინველად იტანს მისთვის მოვლენილ სატანჯველთ, და ღვთისმოსაობით აღსავსე გადაჭრით ამბობს:  კურთხეულ იყოს უფლის სახელი (იობი 1:21).

მაგრამ (და შეუძლებელია ეს არ ვაღიაროთ) მესამე თავში მართლის სიტყვების გადმოცემის დაწყებიდან - რაც უფრო შორს, მით მეტად - იობის პირიდან უკვე იღვრება სულ სხვა მსჯელობა: პირდაპირი საყვედურები ღმრთისადმი მისი გულგრილობის, ადამიანის არად ჩაგდების, მტრობისა და სისასტიკის გამო. ეს ეხება პირადად იობის ხვედრსა და მთელი კაცობრიობის ხვედრსაც. წიგნის კონტექსტის გარეთ, მისი სიუჟეტის განვითარების ერთიანი და თანიმიმდევრული ლოგიკისგან და მისი მნიშვნელობების მრავალგვაროვნობიდან მოგლეჯით, ღმრთისადმი იობის მსგავსი მიმართვები მოუმზადებელ მკითხველს შეიძლება მკრეხელობადაც მოეჩვენოს.

ასე, მაგალითად, ადრე წარმოთქმული კურთხეულ იყოს უფლის სახელის (იობი 1:21) ნაცვლად იობი ახლა ღმერთს სულ სხვა სიტყვებით მიმართავს: შველას გთხოვ და ხმას არ მცემ, ვდგავარ შენს წინაშე და ვერ მამჩნევ; მტარვალად მექეცი, შენი ძლიერი მკლავით მებრძვი (იობი 30:20-21); ... თრგუნავ... მოიძულე შენ ხელთა ქმნილება (იობი 10:3); ღმერთი წარწყმედს უბიწოსაც და დამნაშავესაც. უმწიკვლოს და ბოროტს ერთნაირად ღუპავს იგი. როცა კლავს შოლტი ანაზდეულად, უბრალოთა განსაცდელს დასცინის იგი (იობი 9:22-23). იობი ამბობს, რომ ღმერთმა ახლა ის, იობი შეიქმნა თავის მტრად: რისთვის დამისვი შენს სამიზნედ, რისთვის შევიქენი ტვირთად ჩემივე თავისთვის? (იობი 7:20). იობი, დაჟინებით იცავს რა თავის პირად უცოდველობას, ღმერთს საპაექროდაც კი იხმობს, რათა დაუმტკიცოს მას თავისი სიმართლე: მაინც მინდა ველაპარაკო ყოვლადძლიერს და მსურს მოვახსენო ჩემი სამხილი.

იობის მეგობრები, პირიქით, წარმოთქვამენ სიტყვებს, რომლებიც, ერთი შეხედვით, აღსავსეა ღმრთის თაყვანისცემითა და ღვთისმოსაობით. ისინი იცავენ ქვეყანაზე უცვალებლად და რეალურად არსებულ პრინციპს ღმრთის სამართლიანობისა და მისაგებელისა, როგორც მართალი ცხოვრებისთვის, ასევე ცოდვისთვის. ნუთუ ღმერთი ცვლის სამართალს? ნუთუ ყოვლადძლიერი შეცვლის სიმართლეს? (იობი 8:3) - აღშფოთებული პასუხობს იობი ვილდადს, ამტკიცებს რა ღმრთის ჭეშმარიტებისა და მართლმსაჯულების უცვალებლობას. ელიფაზი იობის ღმერთთან დაახლოვებისკენ მოუწოდებს, და ურჩევს მიმართოს უფალს გულწრფელი ლოცვით: შეეთვისე მას და მშვიდობით იქნები, ამით მოვა შენთან ნეტარება; ... ილოცებ მის მიმართ და მოგისმენს... (იობი 22:21, 27).

ბოლოს და ბოლოს თითქოსდა წრიულად მოძრავ დიალოგს იობსა და მის მეგობრებს, ასევე მათთან შემოერთებულ ელიჰუს შორის, - რომელიც იობს უკეთურებასა და ღმრთისადმი მგმობარი სიტყვების წარმოთქმაში ამხილებდა - მკითხველი თვით უფლის გამოცხადების გაელვებამდე მიჰყავს. შემოქმედი, რომელიც იობს გრიგალში ელაპარაკება, ნათლად ადასტურებს რაოდენ არ ესმის ტანჯულ იობს საღმრთო განგებულება სამყაროსთან და ადამიანთან მიმართებაში.

დასასრულ, შემოქმედის პასუხად, იობი, თითქოსდა უკან იხევს ადრე ღმრთისადმი აღშფოთებით წარმოთქმული სიტყვების გამო და უფალს შეჰღაღადებს: ვკიცხავ ჩემს თავს და ვინანიებ მტვერსა და ნაცარში (იობი. 42:6).

მაშ, იობი მაინც მართალი არ ყოფილა და ახლა სამართლიანად ინანიებს ღმრთის წინაშე წარმოთქმულ კადნიერ სიტყვათა გამო? მსგავსი დასკვნის გაკეთება ძალიან იოლად შეიძლებოდა ღმრთის მრისხანე და მამხილებელი სიტყვებიდან და მათ შემდეგ იობის სინანულიდან გამომდინარე, რომ არა ერთი "მაგრამ": რომ არა ის, რაც მოხდა შემდეგ.

აქ უკვე ხდება სრულიად პარადოქსალური რამ: იობის სინანულის შემდეგ ღმერთი თავის მრისხანებას მიმართავს არა იობისკენ, არამედ პირიქით, მისი მეგობრებისკენ, რომლებიც, როგორც ჩანს, ამ მომენტამდე ღმერთზე ისე მართებულად არ მსჯელობდნენ, როგორც მრავალტანჯული და მართალი იობი, რომელიც არ შეუშინდა თავისი ბრალდებების წარმოთქმას ღმრთის წინაშე (შეად.: იობი 42:7). მაგრამ, სულ ახლახან, განა ისინი არ მსჯელობდნენ ესოდენ ამაღლებულად და დამაჯერებლად ღვთიურ სამართლიანობაზე? განა ისინი არ მსჯელობდნენ მის მზადყოფნაზე ისმინოს მისდამი მიმართული ყოველი მონანულის ლოცვა? განა ისინი არ გამოდიოდნენ სრულყოფილი და სახიერი ღმერთის დამცველებად - იმისი, რომლის წინააღმდეგაც გაბედა წუწუნი იობმა? მაშ, ახლა როგორ აღმოჩნდა, რომ ისინი მართლები არ იყვნენ? და სწორედ მათი ამ სრულიად გულწრფელი მცდელობის გამო "გაემართლებინათ" ღმერთი, ისინი ღმრთის რისხვის დამაშოშმინებელ მსხვერპლშეწირვასაც კი საჭიროებენ... და აქ მკითხველს აქვს უფლება იფიქროს: მაშ, იქნებ სწორედ იობია აქ მართალი ღმერთთან მიმართებაში, რომელიც მან გულგრილობასა და სისასტიკეშიც კი დაადანაშაულა? და, იქნებ, ღმერთი პირდაპირ აღიარებს ყოველივე ამას - იობის მიერ ნათქვამის ჭეშმარიტების აღიარებით? აკი უთხრა მან ელიფაზს, ვილდადს და სოფარს: ჩემი მორჩილი იობივით გულწრფელად არ ილაპარაკეთ ჩემზე (იობი 42:7).

რა თქმა უნდა, ასეთი დასკვნის გაკეთება ბიბლიური ტექსტიდან შეუძლებელია; თანაც ამაზე ჩვენ არ გაგვაჩნია არანაირი უფლება: ქრისტიანებს ხომ სწამთ, რომ მათი ღმერთი სიყვარულია (1 იოანე 4:8), და არა "სისასტიკე" ან "გულგრილობა"...

როგორც ვხედავთ, საკითხი იობის წიგნის აზრსა და მნიშვნელობაზე საკმაოდ მძაფრად დგას მასზე დაფიქრებულ ეგზეგეტთა წინაშე.

ასე, მაგალითად, იუდაურ ტრადიციაში იობის პიროვნება ხშირად წინააღმდეგობრივად ფასდება. მის ხატებაში იუდეველი კომენტატორები ხედავენ ხან დიდ მართალს, ხან ცოდვილს და ღვთის მტერსაც კი. ასე, მაგალითად, მთელი რიგი ებრაელი ეგზეგეტების აზრით, იობი იყო მოსეს დროინდელი ფარაონის ერთ-ერთი მრჩეველი. თითქოსდა მან იცოდა ეგვიპტის მმართველის განზრახვა გაენადგურებინა ისრაელი, მაგრამ დამალა ეს იუდეველთაგან, და დაიდუმა. საკუთარი ხალხის წინაშე ჩადენილი ამ დანაშაულისთვის ის თითქოსდა ღმერთმა დასაჯა თავისი შემდგომი ტანჯვებით (См.: Wiernikowskil. Das Buch Hiob nach der Auffassung des Talmud und Midrasch. Breslau, 1902. S. 8).

შეიძლება ვიფიქროთ, რომ იობის სახის ასეთი ინტერპრეტაცია ბევრწილ იმის შედეგი გახდა, რომ იუდეველ მკითხველთ მნიშვნელოვნად აცბუნებდა იობის ბიბლიური გამონათქვამები, რომლებშიც არსებობდა საყვედურები ღმრთის მიმართ, რომ ის უსამართლო და სასტიკია. ასე, მაგალითად, იობის სიტყვები: თუ შევცოდე, შენ რა დაგიშავე, ადამის მოდგმის მცველო? რისთვის დამისვი შენს სამიზნედ, რისთვის შევიქენი ტვირთად ჩემივე თავისთვის? (იობი 7:20) - იუდაური რაბინატის ზოგიერთი წარმომადგენლის აზრით, ბიბლიური ტექსტები საერთოდ უნდა შეიცვალონ და ჩასწორდნენ (Ibid. S. 14).

ყველაზე გასაოცარი და სავალალოა ის, რომ მსგავსი აზრები გვხვდება არა მარტო იუდაურ, არამედ ქრისტიანულ გარემოშიაც. თუმცა, ასეთი მსჯელობანი არ ეკუთვნით წმიდა მამებს. მათ გამოთქვამდა ეკლესიის მიერ მწვალებლად შერაცხილი ცნობილი ძველი ეგზეგეტი თევდორე მომფსვესტელი (დაახლ. 350–428). ამასთნ, მხედველობაში უნდა მივიღოთ, რომ თევდორეს კრებით დაგმობამდე მისი განმარტებები საკმაოდ ავტორიტეტულად მიაჩნდათ, განსაკუთრებით და უპირატესად - ანტიოქიის საღვთისმეტყველო და ეგზეგეტურ ტრადიციაში.

თავის "იობის წიგნის განმარტებაში" (ამ თხზულებიდან შემორჩა მხოლოდ რამოდენიმე ფრაგმენტი) თევდორე მომფსვესტელი ძველაღთქმისეული ტანჯულის გამონათქვამებს ასე ახასიათებს: "ყველაზე საწყის სიტყვათა შესახებ, რომელსაც მწერალი იობს ათქმევინებს (იობი 3), რომელი საღად მოაზროვნე ადამიანი იფიქრებს ან დაიწყებს მტკიცებას, რომ ეს სიტყვები მართალი კაცის შესაფერისია? ... ვინ იფიქრებს, რომ ეს ეკადრება ადამიანს, რომელიც სიცოცხლეში ესოდენ ბრძენი, ესოდენ სათნო და ღვთისმოშიში იყო?" (Феодор Мопсуэстийский. In Jobum. PG. 66. Col. 697BC. Русский перевод см.: Деяния Вселенских соборов. Т. III. СПб., 1996. С. 334).

იობის წიგნის ძველი ნესტორიანელი კომენტატორი იშოდად მერველი (Ishodad of Merv – "აპოკ." რედ.), ციტირებს რა თევდორე მომფსვესტელს, ასევე გადმოგვცემს, რომ თევდორეს რწმენით, ამ ბიბლიური წიგნის ჩვენთვის უცნობმა ავტორმა მრავალი რამ მასში "პოეტურად შეთხზა თავისთვის. მან მრავალი მსჯელობა ჩართო მასში იობის, მისი მეგობრებისა და თვით ღმერთის სახელით, რომელიც მათთვის არადამახასიათებელია და ნაკლებად სავარაუდოდ გამოიყურება" (Ишодад Мервский. Комментарий на книгу Иова. 40. 10. Текст первоисточника см.: Commentaire d'ISo'dad de Merv sur l'Ancien Testament: III. Livres des Sessions. Ed. С van den Eynde. Corpus Scriptorum Christianorum Orientalium, 229. Scriptores Syri, 96. Louvian, 1962. S. 265. Русский перевод: Библейские комментарии Отцов Церкви и других авторов I–VIII веков. Ветхий Завет. VI. Книга Иова. Тверь, 2007. (შემდეგ სქოლიოებში – Библейские комментарии. Книга Иова) С. 248–249).

იობის წიგნზე, როგორც ამ, ასევე მრავალ სხვა ნეგატიურ მსჯელობათა შედეგად - მაგალითად, მტკიცებანი მისი ავტორის წარმართულ ორიენტირებულობაზე - თევდორე მომფსვესტელი საერთოდ უარს ამბობს მის ღმრთითშთაგონებულობაზე (უფრო დეტალურად იხ.: Гурьев П. Феодор, епископ Мопсуестский. М., 1890. С. 90 - 93). სხვათა შორის, თევდორე მომფსვესტელს იობის წიგნზე ასეთი შეხედულება - სხვა მის ცდომილებებთან ერთად - V მსოფლიო კრებაზე ბრალად ედებოდა. კრების მამებმა თავიანთ სხდომებზე, როგორც მკაფიო ნიმუში "თევდორეს უკეთურების მარგალიტებისა", მრავალი ციტატა დაიმოწმეს მომფსვესტელი ეპისკოპოსის "იობის წიგნის განმარტებიდან" (V Вселенский собор. Собрание четвертое. Sacrorum conciliorum, nova et amplissima collectio. Ed. Mansi J. D. (далее – Mansi). Vol. 9. Florentiae, 1763. Col. 217C. Русский перевод: Деяния V Вселенского собора. Собрание четвертое // Деяния Вселенских соборов. Т. III. С. 338). ამასთან კრებამ დაიცვა, როგორც იობის წიგნის მთლიანი ღმრთითშთაგონებულობა, ასევე მისი საღვთისმეტყველო და ზნეობრივი შინაარსის უზადობა.

ქრისტიანულ გარემოში გამოვლენილ ასეთ ცდომილებებს პრინციპულად აკრიტიკებდნენ იობის წიგნის ძველი მართლმადიდებელი ეგზეგეტები. მაგალითად, VI ს-ის კომენტატორი, ალექსანდრიელი დიაკვანი ოლიმპიადორე, დამწუხრებით წერს იმათ შესახებ, ვინც ამტკიცებს, რომ ბიბლიურმა ავტორმა "თვითონ შეთხზა ღმრთის დიალოგი, ვეშაპიც, და მთლიანობაში პირდაპირ დასცინა წმიდა წერილს, როგორც გამოგონილსა და ადამიანური გონებით შედგენილ თხზულებას" (Олимпиодор. Commentarium in Beatum Job. Hypothesis. Текст первоисточника см.: Olimpiodor Diakon von Alexandrien. Kommentar zu Hiob. Eds. U. Hagedorn, D. Hagedorn. Patristische Texte und Studien (далее – PTS). 24. New York, 1984. S. 1).

რა თქმა უნდა, მსგავსი მიდგომა, რომელიც მთელ რიგ იუდეველ კომენტატორებსა და თევდორე მომფსვესტელს ახასიათებთ, წმიდა წერილის მართლმადიდებელი მკითხველისთვის აბსოლუტურად მიუღებელია. ჩვენ დარწმუნებულნი ვართ: იობის წიგნი, როგორც სხვა დანარჩენი ბიბლიური ტექსტები, ღმრთითშთაგონებულია (შეად.: 2 ტიმ. 3:16) და, მაშასადამე, საღვთისმეტყველო და ზნეობრივი თვალსაზრისით უზადოა. ამასთან, კითხვები მაინც რჩება. ისინი მკაფიოდ არის დასმული ჩვენს წინაშე (მათ შორის თვით იმავე თევდორეს მიერაც) და ამიტომ ითხოვენ მკაფიო მართლმადიდებლურ განმარტებას - რა თქმა უნდა, საეკლესიო გადმოცემის სულითა და აზრით. ასეთი პასუხის მოცემას ელტვის სწორედ წმიდა მამებისეული ეგზეგეტური ტრადიცია იობის წიგნის თავის საკმაოდ მრავალგვაროვან განმარტებებში.

ახლა აუცილებელია რამოდენიმე სიტყვა ვთქვათ იმის შესახებ, როგორ იქნება აგებული წინამდებარე წიგნის მასალის მომდევნო გადმოცემა და რა პრობლემების განხილვა მოგვიწევს შემდგომში.

მე სულაც არ ვისახავ ამოცანად სისტემურად და ამომწურავად გადმოვცე ყოველი წმიდა მამის კონცეფცია, მისი კერძო გაგება იობის წიგნის შინაარსისა. მე ჩემს მიზანს უფრო ვხედავ იმაში, რომ ავიღო და ვიპოვო ის საერთო, უნივერსალური გასაღები, რაც დაგვეხმარება თუნდაც ნაწილობრივ მაინც გავხსნათ და დავინახოთ ერთი მთლიანობა - რაც ესოდენ დამახასიათებელია ძველსაეკლესიო ეგზეგეტური ტრადიციისთვის - ამ იდუმალი და მრავალი გამოცანის შემცველი ბიბლიური ტექსტის ურთულეს მნიშვნელობათა წმიდა მამებისეული აღქმა.

ამასთანავე შემდგომში მოგვიწევს გარკვევა:

საეკლესიო მწერლების აზრით, - რას ინანიებდა, იობი უფლის წინაშე მისი ტანჯვის დასრულებამდე მცირე ხნით ადრე, თუკი ბიბლიური ტექსტი პირდაპირ მოწმობს იმას, რომ იობი იყო მართალი და წმიდა?

ქრისტიან ეგზეგეტთა ინტერპრეტაციის შესაბამისად, როგორ უნდა გავიგოთ ის, რომ იობი, რომელიც გადაჭრით ადანაშაულებს ღმერთს უსამართლობასა და სისასტიკეში, მაინც გამართლდა ღმრთისგან - სწორედ შემოქმედის მიმართ ნათქვამი მისი სიტყვების გამო - და უფრო მეტადაც, ვიდრე მისი მეგობრები, რომლებიც ცდილობდნენ თავიანთ სიტყვებში დაეცვათ ღმრთის მართლმსაჯულება და მოწყალება?

უნდა ვეცადოთ პასუხი გავცეთ ყველა ამ კითხვას, მოვძებნოთ მათი გადაწყვეტა ძველ წმიდა მამათა და ეკლესიის მოძღვართა მემკვიდრეობაში

ამასთან მე ვიხელმძღვანელებ იობის წიგნის ბიბლიური ტექსტის თანმიმდევრული განხილვის პრინციპით თავების შესაბამისად, მივყვები რა მოვლენათა მისეულ ქრონოლოგიას - მისი სიუჟეტის "გახსნიდან" ვიდრე "ფინალამდე".